Co to są psychobiotyki?
Po raz pierwszy określenie psychobiotyki zostało użyte przez Teda Dinana i Johna F. Cryana w 2013 roku. Określili oni tą nazwą bakterie probiotyczne, które o ile zostaną
spożyte w odpowiedniej ilości, mają pozytywne oddziaływanie na oś mózgowo-jelitową. Dzisiaj określeniem psychobiotyki nazywane są bakterie o udowodnionym, dobrym wpływie na zdrowie psychiczne człowieka. Takie działanie wykazują m.in. szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium, które mają wysoką zdolność do wytwarzania neuroprzekaźnika GABA (kwasu gammaaminomasłowego). Niedobór GABA przyczynia się m.in. do zachorowania na depresję, występowania niepokoju czy ataków paniki [1].
Psychobiotyki naturalne – jakie szczepy do nich należą?
Do najlepiej przebadanych szczepów psychobiotycznych należą Lactobacillus helveticus Rosell -52 i Bifidobacterium Longum Rosell -175. Mogą być one stosowane w celu łagodzenia lęku, wspomagająco w utrzymaniu równowagi emocjonalnej czy wspomagająco w łagodzeniu objawów żołądkowo-jelitowych związanych ze stresem. Dodatkowo pozytywny wpływ na oś mózgowo-jelitową mają m.in. szczepy:
- Bifidobacterium infantis;
- Bifidobacterium longum;
- Lactobacillus casei;
- Lactobacillus helveticus,
- Lactobacillus reuteri;
- Lactobacillus rhamnosus [1,2].
Dodatkowo, aby mikroflora jelitowa mogła funkcjonować, potrzebna jest odpowiednia dieta. Pokarmy w ramach tej diety powinny być bogate w błonnik, witaminę A, witaminę D, cynk, magnez, związki flawonowe czy polifenole. Te dwie ostatnie substancje wykazują silne adekwatności przeciwutleniające i wpływają na wzrost lub zahamowanie rozwoju określonych bakterii jelitowych, dlatego niekiedy są nazywane naturalnymi psychobiotykami. Dlatego warto, aby codzienna dieta była bogata m.in. w:
- pełnoziarnisty chleb, makaron i inne produkty zbożowe bogate w błonnik;
- owoce i warzywa;
- ryby i białe mięso;
- jajka;
- orzechy czy nasiona;
- przyprawy, w szczególności oregano, imbir, cynamon czy kurkuma;
- produkty fermentowane m.in. jogurty, kefiry czy kiszonki [2].
Psychobiotyki – skutki uboczne. Co mogą powodować?
Użycie psychobiotyków jest bezpieczne i rzadko obarczane wystąpieniem poważnych działań niepożądanych. Co istotne, psychobiotyki są obarczone zdecydowanie mniejszą ilością potencjalnych skutków ubocznych, w porównaniu do innych terapii depresji czy stresu. Psychobiotyki można z powodzeniem łączyć z innymi terapiami, co może przynieść pożądane skutki. Najczęstsze działania niepożądane to wzdęcia, gazy, biegunka czy inne dolegliwości związane z przewodem pokarmowym [1,3].
Czy psychobiotyki pomagają na depresje?
Zaburzenia integralności bariery jelitowej mogą się przyczynić do wystąpienia takich schorzeń układu nerwowego, jak m.in. depresja, zaburzenia lękowe czy choroby neurodegeneracyjne (choroba Alzheimera czy Parkinsona). Związane jest to ze zwiększeniem przepuszczalności bariery jelitowej, przez zachwianie równowagi mikrobiologicznej i podwyższonego poziomu kortyzolu, związanego z długotrwałym stresem. Dlatego psychobiotyki, które mają zdolność modulowania mikroflory jelitowej, zmniejszają lęk i poprawiają nastrój. Co więcej, ich suplementowanie wpływa na obniżenie poziomu kortyzolu oraz łagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Dzieje się tak ze względu na zwiększenie wytwarzania serotoniny, która ma duże znaczenie w przypadku leczenia depresji. Trzeba jednak pamiętać, iż odpowiednia dieta oraz preparaty psychobiotyczne są w stanie tylko złagodzić objawy złego nastroju, stresu czy depresji. Nie powinny one jednak w żadnym stopniu zastąpić leczenia zaordynowanego przez lekarza [3].
Czy psychobiotyki redukują stres?
Dzięki obniżeniu stężenia kortyzolu, znanego jaki hormon stresu, psychobityki doskonale sprawdzają się do łagodnego obniżania poziomu stresu. W tym celu szczególnie polecany jest szczep Lactobacillus reuteri, który zwiększa stężenie oksytocyny (hormon szczęścia), która w znacznym stopniu poprawia nastrój [3].
Psychobiotyki bez recepty – kiedy warto je suplementować?
W obecnym świecie coraz więcej osób cierpi na przewlekłe problemy związane z nieprawidłowym działaniem przewodu pokarmowego. Jest to najczęściej efekt złej diety czy stresu. Problemy z mikroflorą jelitową dodatkowo oddziałują na zdrowie psychiczne tych pacjentów, dlatego warto rozważyć suplementację korzystnych dla zdrowia i dostępnych w aptekach bez recepty psychobiotyków. Sprawdzą się one w szczególności w takich przypadkach jak:
- zaburzenia funkcji poznawczych;
- ołobjawy stresu;
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne;
- zaburzenia nerwicowo-lękowych;
- anoreksja;
- choroba afektywna dwubiegunowa;
- stany depresyjne;
- choroby związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem przewodu pokarmowego [1,2].
Jaki jest najlepszy psychobiotyk? Przegląd preparatów
Na rynku dostępnych jest wiele psychobiotyków. Nie można jednoznacznie stwierdzić, które z nich są najlepsze, wszystko bowiem zależy, w jakiej sytuacji będzie on stosowany. Niemniej jednak poniżej przedstawiono kilka psychobiotyków wartych zainteresowania.
Sanprobi Stress kapsułki, suplement diety
Skład
- 1 kapsułka zawiera 3 x 10⁹ CFU (Colony Forming Unit – jednostka tworząca kolonię) Lactobacillus helveticus Rosell® 52 i Bifidobacterium longum Rosell® 175.
Wskazania
- Bakterie probiotyczne znajdujące się w preparacie wspomagają mikroflorę jelitową organizmu.
Stosowanie
- Dzieci powyżej 3. roku życia i osoby dorosłe stosują 1 kapsułkę dziennie. U małych dzieci kapsułkę można otworzyć, a następnie rozpuścić jej zawartość w zimnym lub letnim płynie, takim jak woda, herbata czy mleko. Należy spożyć bezpośrednio po przygotowaniu.
O produkcie
- bakterie probiotyczne wchodzące w skład preparatu zawierają m.in. soję i produkty pochodne oraz mleko i produkty pochodne, w tym z laktozę;
- posiada pozytywną opinię Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka;
- w przypadku antybiotykoterapii zaleca się spożywanie suplementu diety wraz z rozpoczęciem przyjmowania antybiotyku i przez 14 kolejnych dni po zakończeniu antybiotykoterapii [4].
Multilac synbiotyk kapsułki, suplement diety
Skład
- 1 kapsułka zawiera 4,5 mld bakterii (4,5 x 10⁹ CFU), w tym 13 x 10⁸ CFU Lactococcus lactis LI-23, 2,5 x 10⁸ CFU, 1,5 x 10⁸ CFU Lactobacillus rhamnosus BIFOLACTM GG, 1,1 x 10⁸ CFU Streptococcus thermophilus St-21, 1 x 10⁸ CFU Bifidobacterium breve Bb-03, 0,4 x 10⁸ CFU Lactobacillus casei Lc-11, 1 x 10⁸ CFU Bifidobacterium bifidum Bb-02, 21 x 10⁸ CFU Bifidobacterium animalis ssp. lactis BIFOLAC®12, 2 x 10⁸ CFU Lactobacillus acidophilius LA-14 oraz 63 mg fruktooligosacharydów.
Wskazania
- Preparat jest szczególnie polecany w okresie antybiotykoterapii, zimy i jesieni oraz w momencie zmian flory bakteryjnej jelit wywołanych czynnikami zewnętrznymi oraz wewnętrznymi.
Stosowanie
- Kapsułki mogą być stosowany tylko u dzieci, które potrafią połknąć kapsułkę oraz przez osoby dorosłe w ilości 1 kapsułka na dobę.
O produkcie
- suplement diety nie zawiera mleka, kazeiny czy laktozy;
- produkt jest wyprodukowany z użyciem technologii enkapsulacji MURE® – szczepy cechuje większa odporność na niskie pH, sole żółci i enzymy trawienne;
- trzeba zwrócić uwagę, iż dopuszczalne jest występowanie ciemniejszych, brązowych, czarnych wybarwień zawartości kapsułki [5].
Psychobiotyk kapsułki, suplement diety
Skład
- 1 kapsułka zawiera 2 mld CFU Bacillus coagulans (LactoSpore®) oraz 250 mg GABA (kwas gamma-aminomasłowy).
Wskazania
- Pomocniczo w przypadku złego samopoczucia, nadmiernego stresu czy problemów żołądkowych.
Stosowanie
- Dorośli mogą stosować 1 kapsułkę raz dziennie, po posiłku, popijając wodą.
O produkcie
- preparat jest odpowiedni dla wegetarian i wegan;
- dodatek GABA, który jest zaliczany do neuroprzekaźników, przenoszących sygnały pomiędzy neuronami w mózgu i układzie nerwowym;
- nie zawiera wypełniaczy.
Podsumowanie
Psychobiotyki są szczepami bakterii jelitowych, które korzystnie wpływają na działanie układu nerwowego, hormonalnego czy immunologicznego. Ich suplementacja jest wskazana pomocniczo w leczeniu depresji, nadmiernego stresu czy w przypadku występowania autyzmu. Ze względu na ich bezpieczny profil użytkowania oraz kilka potencjalnych działań niepożądanych warto zainteresować się tą grupą preparatów [6].
