W dzisiejszym świecie, pełnym bodźców i nieustannych zmian, dzieci często doświadczają stresu i niepewności. Uważność, znana również jako mindfulness, może być skutecznym narzędziem, które pomoże dzieciom lepiej radzić sobie z emocjami. Dzięki praktyce uważności, dzieci uczą się koncentrować na chwili obecnej oraz rozpoznawać i akceptować swoje uczucia.
Czym jest uważność?
Uważność to stan pełnej obecności i świadomości tego, co dzieje się w danym momencie, bez oceniania i analizowania. Jon Kabat-Zinn, jeden z pionierów tej praktyki, opisuje uważność jako „świadomość, która wyłania się z celowego angażowania uwagi w chwili obecnej w sposób wolny od osądzania” (Kabat-Zinn, 2021). Uważność to nie tylko narzędzie do radzenia sobie ze stresem. To sposób bycia, który pozwala dzieciom lepiej zrozumieć siebie, swoje emocje i reakcje na codzienne sytuacje.
Dlaczego warto praktykować uważność z dziećmi?
Praktyka uważności może być niezwykle korzystna zarówno dla dzieci, jak i dla rodziców. Eline Snel, autorka książki „Uważność i spokój żabki”, podkreśla, iż uważność pomaga dzieciom zrozumieć własne emocje, poprawić koncentrację i wzmocnić poczucie własnej wartości (Snel, 2022). W obliczu licznych bodźców i oczekiwań, z jakimi dzieci stykają się na co dzień, uważność oferuje im chwile spokoju i zrozumienia.
Bycie w kontakcie z własnymi emocjami
Jednym z najważniejszych aspektów uważności jest nauka bycia w kontakcie z własnymi emocjami. Praktyka uważności pozwala dzieciom zauważać, co się z nimi dzieje, bez natychmiastowego reagowania. Dzięki temu uczą się rozpoznawać swoje emocje i radzić sobie z nimi w sposób bardziej świadomy i kontrolowany.
Jak wprowadzić uważność do codziennego życia dziecka?
Jednym z najprostszych sposobów na wprowadzenie uważności do życia dziecka jest włączenie jej do wieczornej rutyny. Praktyka uważności przed snem może pomóc dziecku wyciszyć się po pełnym wrażeń dniu, uspokoić myśli i przygotować się do spokojnego snu.
Proste ćwiczenie uważności inspirowane książką Eline Snel „Uważność i spokój żabki”
- Stworzenie odpowiedniego środowiska:
- Zapewnij ciche i komfortowe miejsce do przeprowadzenia ćwiczenia.
- Przygaś światła i dostosuj temperaturę, aby było przyjemnie.
- Przygotowanie:
- Zachęć dziecko, aby położyło się wygodnie na łóżku, najlepiej na plecach.
- Poproś, aby zamknęło oczy i wzięło kilka głębokich oddechów, aby się zrelaksować.
- Obserwacja myśli:
- Poproś dziecko, aby zwróciło uwagę na swoje myśli, jakby oglądało je na kinowym ekranie. Niech zauważy, czego dotyczą oraz jakie emocje im towarzyszą.
- Wyjaśnij, iż myśli przychodzą i odchodzą, jak chmury na niebie, i nie trzeba wierzyć we wszystko, co się pojawia.
- Skupienie na oddechu:
- Poproś dziecko, aby skierowało uwagę na brzuch, który jest spokojny, w przeciwieństwie do głowy, gdzie dużo się dzieje. Zachęć je, aby położyło rękę na brzuchu i poczuło delikatne falowanie oddechu – unoszenie i opadanie brzucha przy każdym wdechu i wydechu.
- Powiedz dziecku, aby skoncentrowało się na rytmicznym unoszeniu i opadaniu brzucha – „w górę i dół, w górę i dół”. Niech skupi się na uczuciu oddechu, który jest miły i spokojny.
- Podkreśl, iż w tym miejscu – w brzuchu – nie ma zmartwień, jest tylko spokój.
- Relaksacja i zakończenie:
- Zachęć dziecko, aby w pełni oddało się uczuciu spokoju, które płynie z uważności na oddech. Niech poczuje, jak relaksuje się całe ciało.
- Przypomnij dziecku, iż może czuć się spokojnie i pożycz mu miłych snów.
Akceptacja i zrozumienie
Praktykując uważność, dzieci uczą się nie tylko rozpoznawania własnych emocji, ale także ich akceptacji. Czasami pojawiają się emocje przyjemne, które przynoszą euforia i spokój, a innym razem emocje nieprzyjemne, które mogą wywoływać niepokój, złość lub smutek. Ważne jest, aby dzieci zrozumiały, iż wszystkie te emocje są potrzebne i mają swoje miejsce w naszym życiu. To umiejętność kluczowa w budowaniu zdrowej relacji z samym sobą i otaczającym światem.
Podsumowanie
Regularna praktyka uważności z dziećmi to wartościowy sposób na wspieranie ich rozwoju emocjonalnego i psychicznego. Książka „Uważność i spokój żabki” Eline Snel to doskonały przewodnik po świecie mindfulness, pełen praktycznych ćwiczeń, które mogą pomóc dzieciom w radzeniu sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami. Uważność wspiera dzieci w nauce radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami, oferując im narzędzia do lepszego zrozumienia siebie i swoich reakcji.
W naszym Centrum prowadzimy dla dzieci i młodzieży:
- Trening Umiejętności Społecznych
- Socjoterapię
- Trening Zastępowania Agresji
- konsultacje psychologiczne dla dzieci
- psychoterapię indywidualną młodzieży
- terapię rodzinną
autor: Oliwia Awencka
Bibliografia
- Kabat-Zinn, J. (2021). Życie, piękna katastrofa. Warszawa: Czarna Owca.
- Snel, E. (2022). Uważność i spokój żabki. Warszawa: CoJaNaTo.
