Jak NIA dba o niezależność zawodową farmaceutów?

Niezależność zawodowa farmaceuty jest gwarantowana zapisami art. 35 ustawy o zawodzie farmaceuty. Zgodnie z nimi, farmaceuta musi podejmować wszelkie czynności zawodowe, kierując się dobrem pacjenta. Nie może być przy tym związany żadnym poleceniem służbowym. Podmiot prowadzący aptekę zobowiązuje się do umożliwienia farmaceucie samodzielnego podejmowania wszelkich decyzji. Ponadto, zapisy Kodeksu Etyki Farmaceuty wskazują, iż farmaceuta ma obowiązek powiadomić organy samorządu zawodowego o każdej próbie ograniczania jego swobody lub niezależności zawodowej. Samorząd natomiast musi na bieżąco pozyskiwać informacje dotyczące działań ograniczających samodzielność i niezależność wykonywania zawodu.

Niezależność zawodowa farmaceutów w Sejmie

6 listopada, podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju, wywiązała się dyskusja na temat rynku aptecznego w Polsce, w tym niezależności zawodowej farmaceutów gwarantowanej przez ustawę o zawodzie farmaceuty. Jeden z uczestników komisji, mgr farm. Paweł Iwaszko, wskazał, iż należy rozróżnić apteki od sklepów z lekami. Podkreślił, iż w tych drugich o decyzjach sprzedażowych farmaceuty decydują inne osoby. W odpowiedzi na ten zarzut mgr farm. Mariusz Kisiel stwierdził, iż nie można mówić o aptekach jak o sklepach. W każdej placówce, niezależnie od tego, kto jest jej właścicielem, pracuje wykwalifikowany personel. Co więcej, podczas godzin pracy apteki obecność w niej farmaceuty jest obowiązkowa

– Magister farmacji będący w aptece, podobnie jak lekarz, wykonuje zawód zaufania publicznego. Jest to zawód wysoce niezależny, a właściciel apteki nie ma prawa narzucać obowiązków biznesowych, które odbiegają od wiedzy merytorycznej farmaceuty. – wskazał mgr farm. Mariusz Kisiel.

W dalszej wypowiedzi podkreślił on, iż jeżeli ktokolwiek ma informacje na temat ograniczania niezależności zawodowej farmaceutów, to należy zgłaszać takie sytuacje do samorządu aptekarskiego.

– o ile takie sytuacje mają miejsce i jest wiedza na ich temat, to dlaczego nic z tym nie jest robione? Może warto zapytać samorząd aptekarski, ile takich sytuacji zostało zgłoszonych? Ilu farmaceutów zgłosiło problem i ilu udzielono pomocy? – mówił w sejmie mgr farm. Mariusz Kisiel.

NIA nie ma danych na temat zgłoszeń dotyczących łamania przepisów o niezależności zawodowej farmaceutów

Zapytaliśmy Naczelną Izbę Aptekarską, ile zgłoszeń dotyczących nieprzestrzegania przepisów gwarantujących niezależność zawodową farmaceutów otrzymała od czasu wejścia w życie ustawy o zawodzie farmaceuty. NIA w odpowiedzi wskazała, iż nie dysponuje danymi na temat tego typu incydentów. Podkreślono przy tym, iż zgłoszenia takie trafiają do okręgowych izb aptekarskich, które decydują o ich klasyfikacji i zasadności rozpatrywania.

– Naczelna Izba Aptekarska nie posiada danych dotyczących liczby zgłoszeń incydentów związanych z łamaniem art. 35 ustawy o zawodzie farmaceuty. Zgłoszenia takie w pierwszej kolejności trafiają do adekwatnych okręgowych izb aptekarskich, które prowadzą ich rejestrację i rozpatrywanie. NIA nie ustanowiła centralnej skrzynki do przyjmowania tego typu zgłoszeń. Odpowiednie kanały komunikacji posiadają poszczególne OIA. – tłumaczy Konrad Madejczyk, rzecznik NRA.

Jednocześnie podkreślono fakt, iż w celu przestrzegania przepisów ustawy o zawodzie farmaceuty, znowelizowano zapisy Kodeksu Etyki Farmaceuty.

– Podkreślono w nim (Kodeksie Etyki Farmaceuty przyp. red.) wagę niezależności i samodzielności w wykonywaniu zawodu farmaceuty, co jest najważniejsze dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów korzystających z usług farmaceutycznych. – wskazuje Konrad Madejczyk.

Rzecznik Naczelnej Rady Aptekarskiej poinformował również naszą redakcję, iż w ostatnim czasie do NIA wpłynęła skarga dotycząca sytuacji, w której pacjent jak twierdzi, poszukując leku deficytowego, został w jednej z aptek nakłoniony przez personel do dokonania dodatkowych zakupów w celu zwiększenia zysku apteki. Sprawę tę skierowano do odpowiedniej OIA, której obowiązkiem jest podjęcie się dalszych działań.

O łamaniu niezależności zawodowej farmaceutów w sieci

Mimo, iż od wejścia w życie ustawy o zawodzie farmaceuty mija już prawie 4 lata, to przez cały czas pojawiają się sytuacje, w których nie jest respektowana niezależność zawodowa farmaceutów. Donoszą o tym sami farmaceuci, dzieląc się takimi informacjami na forach branżowych.

Ostatnio na grupie jedna się żaliła, iż to różnie bywa. Mamy ustawę o zawodzie, ale chyba niektórzy pracodawcy przez cały czas mają ją w poważaniu 🙁 pic.twitter.com/rs90Bxz2To

— Mikołaj Front (@LittleNicky1988) November 9, 2024

W związku z tym zapytaliśmy NRA o to, czy samorząd podejmuje jakieś działania w związku z opisywanymi w sieci sytuacjami.

– jeżeli chodzi o informacje zamieszczane przez farmaceutów na forach branżowych w sprawie łamania art. 35 ustawy o zawodzie farmaceuty, Naczelna Rada Aptekarska monitoruje takie sygnały i w miarę możliwości podejmuje odpowiednie kroki. – wskazuje Konrad Madejczyk.

Rzecznik NRA jako przykład jednych z działań samorządu podał sytuację z 2023 roku, kiedy to w branżowych portalach internetowych pojawiła się dyskusja na temat zamontowania podsłuchów w celu nagrywania rozmów z pacjentami w jednej z sieci aptek. Naczelna Rada Aptekarska zwróciła się wówczas do OIA z zapytaniem, czy wpłynęły postępowania dyscyplinarne związane z tymi doniesieniami. W wyniku weryfikacji okazało się, iż żaden z farmaceutów nie zdecydował się na złożenie oficjalnej skargi. Niemniej jednak NIA stanowczo podkreśliła, iż takie praktyki są niedopuszczalne.

©MGR.FARM