W trakcie menopauzy kontrolowanie pęcherza może stać się trudniejsze. Transformacja menopauzalna, podobnie jak dojrzewanie, ciąża czy połóg, to okres w szczególny sposób naznaczony działaniem hormonów. W czasie menopauzy spadek poziomu hormonów produkowanych przez jajniki (estrogenów) wpływa na zmiany zanikowe w obrębie miednicy, narządów rodnych i dolnych dróg moczowych. Z wiekiem zmniejsza się też elastyczność włókien kolagenowych, a pęcherz staje się często nadreaktywny i bardziej podatny na podrażnienia.
Najczęstsze problemy z pęcherzem związane z okresem okołomenopauzalnym to: wysiłkowe nietrzymanie moczu, naglące nietrzymanie moczu, nokturia, bolesne oddawanie moczu związane np. ze zwiększoną ilością infekcji dróg moczowych w tym okresie.
Co jeszcze może być przyczyną nietrzymania moczu w transformacji menopauzalnej?
Menopauza nie zawsze jest przyczyną problemów z pęcherzem. Mięśnie mogły naturalnie osłabnąć ze względu na wiek i np. przebyte ciąże. Schorzenia takie jak cukrzyca lub stwardnienie rozsiane również mogą powodować uszkodzenie nerwów, a to z kolei może również powodować problemy z pęcherzem. Problemy z pęcherzem mogą także powodować przyjmowane leki np. przeciwdepresyjne lub przeciwbólowe.
Jak estrogen wspiera funkcjonowanie dolnych dróg moczowych i zdrowej pochwy?
Estrogen działa w obrębie pochwy jak lubrykant, utrzymując pulchność tkanki sromu i pochwy oraz nadaje elastyczność ściankom pochwy. Czyni wyściółkę cewki moczowej i pęcherza moczowego grubą oraz pomaga zwalczać infekcje pęcherza i dróg moczowych. Niedobór estrogenu w okresie menopauzalnym i po nim może spowodować szereg objawów w pochwie, sromie oraz może upośledzić funkcje układu moczowego. Kobiety obserwują wówczas wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak suchość, pieczenie, podrażnienie, tkliwość, świąd, krwawienie, rozpieranie w obrębie pochwy, częste oddawanie moczu i parcie na pęcherz. Zespół tych objawów nazywany był kiedyś zmianami zanikowymi w układzie moczowo-płciowym, a teraz nazywa się go menopauzalnym zespołem moczowo-płciowym (Genitourinary Syndrome of Menopause – GSM).
Czym objawia się menopauzalny zespół moczowo-płciowy?
Kobiety, które zmagają się z menopauzalnym zespołem moczowo-płciowym, doświadczają szeregu objawów i dolegliwości w okolicach pochwy i sromu. Najczęstsze z nich to:
- mniejsza elastyczność i nawilżenie pochwy podczas stosunku,
- skrócenie i zwężenie pochwy,
- zanik błony śluzowej pochwy i zmniejszenie ukrwienia tych obszarów,
- zmniejszanie się grubości błony mięśniowej i w następstwie zmniejszenie aktywności skurczowej pochwy w czasie orgazmu,
- dyspareunia (rodzaj dysfunkcji seksualnej, podczas której ból odczuwany jest w czasie współżycia),
- zmniejszenie zakwaszenia środowiska pochwy,
- spadek libido,
- zanik warg sromowych mniejszych,
- zanikanie pofałdowań pochwy,
- cofnięcie wejścia do pochwy i wyeksponowanie cewki moczowej,
- zwiększona częstotliwość oddawania moczu,
- nietrzymanie moczu.
Leczenie menopauzalnego zespołu moczowo-płciowego
Leczenie niehormonalne oparte jest w głównej mierze na stosowaniu lubrykantów i terapii laserem frakcyjnym dwutlenkowęglowym (CO2), która obiegowo funkcjonuje pod nazwą rewitalizacja pochwy. Leczeniem alternatywnym jest podanie selektywnych modulatorów receptorów estrogenowych oraz dehydroepiandrosteronu (DHEA). Ponieważ menopauzalny zespół moczowo-płciowy łączy objawy w obrębie dolnych dróg moczowo-płciowych, które spowodowane są niedoborem estrogenów, w terapii wykorzystuje się dopochwowo podawane estrogeny lub ogólnoustrojową terapię hormonalną.
Na czym polega nietrzymanie moczu w okresie okołomenopauzalnym?
Problem nietrzymania moczu w okresie okołomenopauzalnym i postmenopauzalnym jest bardzo złożony. jeżeli dochodzi do niekontrolowanego popuszczania moczu podczas takich sytuacji jak wysiłek, śmiech, kichanie, kaszel czy chodzenie – mamy do czynienia z wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Jednak w niektórych przypadkach może to także oznaczać, iż mamy do czynienia z nietrzymaniem moczu z parcia. Aby sprawdzić, na jaki rodzaj nietrzymania moczu cierpimy, należy wykonać prosty test dostępny na stronie: ntm.pl/sprawdz-czy-masz-ntm.
Po zauważeniu objawów, jak najszybciej należy udać się do lekarza, ponieważ czas w przypadku NTM ma duże znaczenie. Wstępną diagnozę powinien postawić lekarz rodzinny, ale warto od razu poszukać w okolicy dobrego ginekologa, urologa lub uroginekologa. Prawidło postawiona diagnoza jest bowiem niezbędna, by gwałtownie wdrożyć odpowiednią formę leczenia.
Leczenia nietrzymania moczu (NTM) w okresie okołomenopauzalnym i postmenopauzalnym
Leczeniem zachowawczym w leczeniu nietrzymania moczu w pierwszej kolejności jest zmiana stylu życia: wprowadzenie odpowiedniej aktywności fizycznej, utrzymywanie stałej, prawidłowej wagi ciała, dieta (ograniczenie kofeiny, napojów gazowanych), rezygnacja z używek takich jak alkohol i nikotyna oraz unikanie zakażeń układu moczowego. Inne formy leczenia to:
- Estrogenoterapia (np. stosowana dopochwowo),
- Fizjoterapia dna miednicy,
- Pessaroterapia.
- Leczenie operacyjne (tzw. operacje TOT (ang. trans obturator tape) z użyciem polipropylenowych taśm syntetycznych lub TVT (ang. tension free vaginal tape) lub inne operacje: wzmacniające przednią ścianę pochwy, załonowe podwieszenia szyi pęcherza, przezpochwowe igłowe podwieszenia szyi pęcherza, kolposuspensja sposobem Burcha wykonana techniką laparoskopową.
Wybór technik operacyjnych leczących zaburzenia statyki dna miednicy jest w tej chwili bardzo duży. Prawidłowa diagnostyka, kwalifikacja do leczenia, odpowiednio przeszkolony chirurg oraz fizykoterapia okołooperacyjna znacznie podnoszą odsetek wyleczeń tego typu zaburzeń.
Źródło: www.mamenolife.comoraz https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/womens-guide/bladder-control-menopause#3
