Pregabalina jest lekiem przeciwpadaczkowym wykorzystywanym w leczeniu wspomagającym napadów padaczkowych częściowych, a także w leczeniu bólu neuropatycznego pochodzenia obwodowego i ośrodkowego oraz w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych.
Pregabalinę można stosować wyłącznie na wyraźne wskazanie lekarza i zgodnie z ustalonym przez niego dawkowaniem. Jest to lek na receptę, który działa poprzez blokowanie kanałów wapniowych występujących w ośrodkowym układzie nerwowym, przez co sprawdza się nie tylko w leczeniu padaczki, ale też w terapii bólu neuropatycznego i lęku uogólnionego. Co należy wiedzieć o działaniu pregabaliny na bóle neuropatyczne i zaburzenia lękowe oraz co warto wiedzieć o bezpieczeństwie tego leku? Jakie przeciwwskazania ma pregabalina i jakie skutki uboczne może wywoływać? Więcej informacji na ten temat można znaleźć w poniższym artykule.
Spis treści
- Co to jest pregabalina?
- Kto powinien stosować pregabalinę? Wskazania
- Pregabalina na bóle neuropatyczne i zaburzenia lękowe – działanie
- Pregabalina – dawkowanie przy bólach neuropatycznych i zaburzeniach lękowych
- Czy pregabalina ma przeciwwskazania? Kto nie powinien stosować leku?
- Skutki uboczne pregabaliny
Co to jest pregabalina?
Produkty wspomagające w stosowaniu diety
Pregabalina jest pochodną kwasu γ-aminomasłowego (podobieństwo do neuroprzekaźnika GABA ośrodkowego układu nerwowego, który to jest neuroprzekaźnikiem hamującym OUN). Jest to znany lek przeciwpadaczkowy, jednak warto wiedzieć, iż pregabalina wykazuje nie tylko działanie przeciwdrgawkowe, ale również adekwatności przeciwbólowe i przeciwlękowe, a przy tym jest substancją znaną z adekwatności modulujących sen. Jej adekwatności i działanie na organizm sprawiają, iż może być wykorzystana zatem nie tylko w przypadku epilepsji, ale również jako lek alternatywny dla benzodiazepin czy leków przeciwdepresyjnych, które są wykorzystywane w leczeniu zaburzeń lękowych, a przy tym może pomóc w ograniczeniu wykorzystania opioidów w terapii różnych zespołów bólowych.
Kto powinien stosować pregabalinę? Wskazania
Z uwagi na adekwatności i działanie pregabaliny na organizm można wyróżnić następujące wskazania do terapii lekiem z tą substancją czynną:
- Wskazaniem do stosowania pregabaliny jest terapia wspomagająca w przypadku występowania u pacjenta częściowych napadów padaczkowych.
- Lek jest dodatkowo wskazany w przypadku pacjentów zmagających się z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi. Ich objawy obejmują nadmierny i przedłużający się niepokój i lęk, które są trudne w kontrolowaniu. Pacjentom towarzyszy niekiedy też niepokój ruchowy, podenerwowanie, trudności z koncentracją, rozdrażnienie, zaburzenia snu i wzmożone napięcie mięśniowe.
- Pregabalina znajduje również zastosowanie w przypadku pacjentów, którym towarzyszą bóle neuropatyczne pochodzenia obwodowego i ośrodkowego. Lek może być przydatny między innymi w przypadku neuralgii popółpaścowej, a także znajduje zastosowanie w przypadku neuropatii cukrzycowej, neuropatii pooperacyjnej i neuropatii towarzyszącej uszkodzeniu rdzenia kręgowego, a choćby może być wykorzystany w przypadku fibromialgii.
Pregabalina na bóle neuropatyczne i zaburzenia lękowe – działanie
Pregabalina wykazuje działanie przeciwdrgawkowe, a przy tym działa przeciwlękowo oraz ogranicza dolegliwości bólowe pochodzenia neuropatycznego. Nie wyjaśniono do końca mechanizmu działania tej substancji, jednak wiadomo, iż nie łączy się ona z receptorami GABA czy benzodiazepinowymi. Pregabalina nie jest też przekształcana w organizmie do GABA i nie jest agonistą tego neuroprzekaźnika. Odpowiada za blokowanie kanałów wapniowych typu L. Łączy się z podjednostką pomocniczą α2δ zależnego od potencjału kanału wapniowego w neuronach, redukując napływ wapnia do komórki przez kanały jonowe. W konsekwencji skutkuje to redukcją aktywności OUN związaną z obniżonym wydzielaniem neuroprzekaźników (np. serotoniny, dopaminy, noradrenaliny). Mechanizmem działania pregabalina różni się zatem od innych leków psychotropowych, a jej wpływ na kanały jonowe (a nie na receptory) jest przez wielu uważany za przyszłościowy kierunek badań.
W przypadku zespołu lęku uogólnionego pregabalina może stanowić alternatywę dla leków SSRI i SNRI oraz benzodiazepin. Jej pożądany efekt terapeutyczny w tym przypadku pojawia się po maksymalnie tygodniu terapii i utrzymuje się w czasie dalszego leczenia. Na uwagę zasługują również obiecujące dane dotyczące wysokiej skuteczności pregabaliny w terapii lęku z objawami depresyjnymi. W terapii bólów neuropatycznych pregabalina wyróżnia się wysoką skutecznością przeciwbólową, przez co jest możliwe wykorzystanie jej w zamian leczenia opioidami. Warte podkreślenia jest też to, iż wiele dolegliwości bólowych jest powiązanych z zaburzeniami psychicznymi (w tym lęk czy depresja), zatem zastosowanie pregabaliny w tych przypadkach może przynieść podwójne korzyści.
Pregabalina – dawkowanie przy bólach neuropatycznych i zaburzeniach lękowych
Dawkowanie pregabaliny lekarz powinien dobrać pacjentowi indywidualnie, biorąc pod uwagę jego wiek i kondycję, a także schorzenie, w związku z którym terapia ma być prowadzona. Na początku terapii pacjent powinien przyjmować małe dawki leku – można je stopniowo zwiększać, zgodnie z zaleceniami lekarza, aż do osiągnięcia adekwatnego efektu terapeutycznego. Stopniowo również należy lek odstawiać, czego należy mieć świadomość – samodzielne modyfikowanie dawki czy przerywanie terapii bez wcześniejszego uzgodnienia z lekarzem jest niedozwolone, gdyż powinno się odbywać pod jego nadzorem i zgodnie z jego wskazówkami.
Nie należy stosować większych dawek pregabaliny od zalecanych, gdyż może to nasilać jej hamujący wpływ na OUN. Przedawkowanie pregabaliny może nasilać zmęczenie i senność, a także uczucie splątania i zaburzenia koncentracji oraz trudności z koordynacją czy niepokój. U osób, które przedawkują pregabalinę może też dojść do zagrażającego życiu napadu padaczkowego.
Najczęściej pacjenci dorośli przyjmują lek pregabalina w dawce 150-600 mg dziennie (zwykle w 2-3 dawkach podzielonych). W przypadku pacjentów z niewydolnością nerek należy dawkę dostosować indywidualnie z uwzględnieniem klirensu kreatyniny. Pregabaliny nie można łączyć z alkoholem, gdyż przyczynia się do nasilenia jego działania. Spożywanie alkoholu przez osoby leczone pregabaliną może również nasilać działania niepożądane leku, w tym senność, zaburzenia psychomotoryczne czy zawroty głowy. Nie jest to natomiast lek wchodzący często w istotnie szkodliwe interakcje z innymi lekami. Należy jednak zwrócić uwagę na opisane w ulotce interakcje pregabaliny z lorazepamem, którego działanie może nasilać.
Czy pregabalina ma przeciwwskazania? Kto nie powinien stosować leku?
Choć pregabalina należy do substancji czynnych wskazanych m.in. w przypadku wtórnie uogólnionych napadów częściowych występujących w przypadku padaczki, a także w przypadku bólów neuropatycznych i uogólnionych zaburzeń lękowych, nie każdy pacjent powinien się nią leczyć. Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość pacjenta na pregabalinę.
Pregabaliny nie zaleca się pacjentkom w ciąży i karmiącym piersią. Nie ma odpowiednich badań określających wpływ pregabaliny na pacjentki w ciąży, jednak badania u zwierząt wykazały toksyczny wpływ na układ rozrodczy. Z tego powodu pregabalina nie powinna być stosowana w ciąży, chyba iż będzie to niezbędne, a w opinii lekarza korzyści z terapii dla matki przewyższą w tym momencie ryzyko dla płodu. Pregabalina ponadto przenika do mleka kobiecego, jednak jej wpływ na noworodki nie jest znany. W każdym przypadku indywidualnie zatem lekarz powinien ocenić stosunek korzyści z karmienia piersią dziecka do korzyści z leczenia pregabaliną matki, by podjąć decyzję, czy przerwać terapię pregabaliną, czy też przerwać karmienie piersią.
Skutki uboczne pregabaliny
U niektórych pacjentów stosujących pregabalinę mogą wystąpić działania niepożądane. Można do nich zaliczyć zawroty głowy, senność i uczucie splątania, a choćby takie skutki uboczne jak omdlenia i utrata przytomności. Do działań niepożądanych pregabaliny można też zaliczyć biegunkę, drażliwość i dezorientację, a także letarg, euforię, nudności, drżenie oraz uczucie splątania. Lek może ponadto przyczyniać się do zaburzeń widzenia i zaburzeń pamięci, a także powodować suchość w ustach, zaparcia i spadek libido. Szczegółową listę przeciwwskazań pregabaliny oraz częstotliwość ich występowania u pacjentów podano w dołączonej do opakowania ulotce.
Można znaleźć doniesienia dotyczące nadużywania pregabaliny prowadzącego do uzależnienia od leku, a także rozwoju tolerancji na ten lek. Szczególnie narażone są w tym przypadku osoby, które były już wcześniej uzależnione. Jednocześnie raptowne przerwanie terapii pregabaliną może prowadzić do wystąpienia objawów odstawiennych, w tym bezsenności, bólów głowy, zawrotów głowy, nadmiernej potliwości, nerwowości czy depresji.
Bibliografia:
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4445 (dostęp online 12.2024),
- Ulotka Pregabalin Sandoz (dostęp online 12.2024),
- https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/view/45301/31258(dostęp online 12.2024),
- https://www.journalsmededu.pl/index.php/neuropsych/article/view/1429/1320 (dostęp online 12.2024),
- https://www.drugs.com/monograph/pregabalin.html (dostęp online 12.2024).
