IPET + WOPFU dla ucznia ze spektrum autyzmu – kompletny przewodnik

Praca z uczniem ze spektrum autyzmu wymaga empatii, uważności i znajomości przepisów prawa oświatowego. Aby skutecznie wspierać dziecko w edukacji i terapii, nauczyciele i specjaliści korzystają z dwóch kluczowych narzędzi:

• WOPFU – Wielospecjalistycznej Oceny Poziomu Funkcjonowania Ucznia,
• IPET – Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego.

Dzięki nim możliwe jest planowanie działań edukacyjnych i terapeutycznych dostosowanych do indywidualnych potrzeb ucznia z ASD.

Czym jest WOPFU i IPET?

WOPFU to dokument opisujący aktualne funkcjonowanie ucznia – jego mocne strony, trudności, potrzeby rozwojowe i edukacyjne. Powstaje we współpracy nauczycieli, specjalistów oraz rodziców.

IPET jest kolejnym krokiem – na podstawie WOPFU zespół opracowuje plan działań, cele i metody pracy, które wspierają ucznia w nauce i rozwoju.

Podstawy prawne

Opracowanie WOPFU i IPET wynika m.in. z:

• Rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia i opieki dla uczniów niepełnosprawnych,
• Prawa oświatowego (Dz.U. 2016, poz. 1943).

👉 Przeczytaj także: Jak stworzyć IPET z WOPFU dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi?

WOPFU krok po kroku

1. Zebranie danych – obserwacje, opinie specjalistów, rozmowy z rodzicami.
2. Mocne strony ucznia – zainteresowania, talenty, obszary, w których radzi sobie dobrze.
3. Trudności – w komunikacji, relacjach, funkcjach poznawczych, sferze sensorycznej.
4. Potrzeby – dostosowania, zajęcia specjalistyczne, wsparcie terapeutyczne.
5. Priorytety – najważniejsze cele i kierunki działań na najbliższe miesiące.

IPET w praktyce

Na podstawie WOPFU zespół tworzy plan pracy z uczniem. Dokument powinien zawierać:

• cele edukacyjne i terapeutyczne,
• metody i formy pracy,
• dostosowania warunków w klasie,
• harmonogram zajęć rewalidacyjnych i specjalistycznych,
• kryteria ewaluacji.

Przykładowe cele IPET dla ucznia z ASD:

• Komunikacja: uczeń sygnalizuje potrzeby dzięki PECS.
• Umiejętności społeczne: nawiązuje krótkie interakcje z rówieśnikiem.
• Samodzielność: przygotowuje przybory szkolne do lekcji.
• Funkcje poznawcze: utrzymuje uwagę przez 10 minut.
• Emocje: rozpoznaje podstawowe emocje (radość, smutek, złość).

👉 Zobacz też: Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci z ASD i ADHD – praktyczne wskazówki

Tabela celów, działań i wskaźników

Poniżej przykładowy arkusz IPET/WOPFU, który można skopiować i uzupełnić:

📘 Polecany materiał: Indywidualny Program Zajęć Rewalidacyjnych dla ucznia ze spektrum autyzmu – Scenariusze i ćwiczenia terapeutyczno-dydaktyczne (eBook, 20 zł)

Ewaluacja i aktualizacja

• Minimum 2 razy w roku – obowiązkowa ewaluacja skuteczności IPET.
• Zmiany w dokumencie – wprowadzane w oparciu o postępy ucznia, pojawienie się nowych trudności lub zmianę środowiska edukacyjnego.
• Kryteria ewaluacji – powinny być mierzalne i konkretne.

👉 Sprawdź także: Jak tworzyć IPET i WOPFU dla ucznia z autyzmem? Praktyczny przewodnik dla nauczycieli i pedagogów

Najczęstsze błędy

• Kopiowanie treści z orzeczenia bez indywidualizacji.
• Formułowanie zbyt ogólnych celów.
• Brak spójności między WOPFU a IPET.
• Pomijanie mocnych stron ucznia.

Arkusz IPET/WOPFU – Przykładowy szablon do pracy z uczniem

✅ Najczęstsze pytania (FAQ)

1. Kto przygotowuje WOPFU i IPET?
Dokumenty opracowuje zespół nauczycieli i specjalistów, a koordynuje je wychowawca klasy.

2. Czy rodzice muszą brać udział w przygotowaniu dokumentów?
Rodzice mają prawo uczestniczyć w spotkaniach zespołu i zgłaszać swoje obserwacje.

3. Na jak długo opracowuje się IPET?
Na cały etap edukacyjny, z obowiązkową ewaluacją minimum dwa razy w roku.

4. Czym różni się WOPFU od IPET?

• WOPFU to opis funkcjonowania ucznia.
• IPET to plan działań edukacyjno-terapeutycznych.

5. Jakie błędy najczęściej pojawiają się w dokumentacji?
Kopiowanie treści bez indywidualizacji, ogólne cele, brak spójności, pomijanie mocnych stron ucznia.

6. Czy można korzystać z gotowych szablonów?
Tak, ale zawsze należy je dostosować do indywidualnych potrzeb ucznia.

Podsumowanie

IPET i WOPFU to nie formalność, ale narzędzia realnego wsparcia dla ucznia z ASD.
Dzięki nim szkoła i specjaliści mogą działać spójnie, monitorować postępy i skutecznie rozwijać potencjał dziecka.