Insulinooporność nie pozostało cukrzycą, ale może skutkować rozwojem stanu przedcukrzycowego, a w konsekwencji cukrzycy typu 2. To jednak niejedyne następstwa obniżonej wrażliwości organizmu na insulinę. Stan ten stwierdzany jest u wielu kobiet mających problem z zajściem w ciążę oraz cierpiących na zespół policystycznych jajników. Co należy wiedzieć o insulinooporności, jakie są jej objawy i jaki związek ma z nadwagą i niepłodnością?
Wpływ insulinooporności na organizm
Zaburzenie to rozwija się, gdy organizm zaczyna słabiej reagować na działanie insuliny, pomimo jej prawidłowego stężenia we krwi, co powoduje produkcję hormonu w zwiększonej ilości. Taka sytuacja może doprowadzić do wielu chorób: cukrzycy typu 2, schorzeń sercowo-naczyniowych w tym: miażdżycy, niealkoholowego stłuszczenia wątroby, zaburzeń hormonalnych, zespołu policystycznych jajników i niepłodności.
Insulinooporność jest częścią zespołu metabolicznego, czyli powiązanych ze sobą zaburzeń. Rozwija się powoli i może występować w sposób utajony lub ujawniać się poprzez nieprawidłowości gospodarki węglowodanowej, wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie, otyłość, cukrzycę typu 2. Dlatego bardzo ważne są regularne kontrole glikemii u pacjentów, u których podejrzewa się stan przedcukrzycowy. Do samokontroli polecamy dokładny i prosty w obsłudze system Everchek®MAX.
Insulinooporność bezpośrednio łączy się z otyłością. Z jednej strony zaburzenia wydzielania insuliny i metabolizmu węglowodanów mogą być przyczyną otyłości brzusznej; z drugiej otyłość jest jednym z głównych sprawców rozwoju insulinooporności. Czynniki te wzajemnie na siebie wpływają. Pozbycie się zbędnych kilogramów może znacząco poprawić stan zdrowia i wpływ insuliny na komórki organizmu.
PCOS, niepłodność i hormony płciowe a związek z insulinoopornością
Badania nad zespołem policystycznych jajników wciąż realizowane są i nie są znane wszystkie przyczyny rozwoju choroby. Głównym sprawcą są czynniki genetyczne. Wiadomo też, iż jedną z przyczyn występowania zespołu policystycznych jajników (PCOS) jest insulinooporność. Udział insuliny i insulinooporności w powstawaniu PCOS jest złożony. Insulina oddziałuje na jajniki poprzez stymulowanie syntezy androgenów (męskich hormonów płciowych), przyczynia się też do zmniejszenia wytwarzania białka SHBG wiążącego hormony płciowe, co skutkuje podwyższeniem poziomu testosteronu.
Hiperinsulinemia powoduje nadmierną produkcję męskich hormonów płciowych przez jajniki i nadnercza, czego skutkiem jest hirsutyzm (nadmierne owłosienie u kobiet, trądzik, łysienie, obniżenie głosu, a choćby zmiany sylwetki). Wynikiem zmian hormonalnych są zaburzenia owulacji, nasilenie objawów PCOS oraz niepłodność.
Zespół policystycznych jajników, niepłodność i związana z nimi insulinooporność od wielu lat są przedmiotem badań. w tej chwili najczęściej wykorzystywanym lekiem u pacjentów z PCOS jest metformina, podawana również chorym na cukrzycę. Stosowanie leków poprawiających wrażliwość na insulinę, diety ubogokalorycznej i aktywności fizycznej (dowiedz się więcej o aktywności fizycznej w cukrzycy) zmniejszającej nadwagę ma pozytywny wpływ metaboliczny, reguluje rytm krwawień miesiączkowych i korzystnie wpływa na częstość owulacji. PCOS jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, jednak wczesne rozpoznanie i odpowiednia terapia dają szansę na zajście w ciążę i urodzenie dziecka. Poprawa wrażliwości tkanek na działanie insuliny może skutkować również zatrzymaniem się zmian prowadzących do rozwoju cukrzycy typu 2.
Źródła:
- Agnieszka Kosk, Irina Kowalska, Insulinooporność a zespół policystycznych jajników, portal diabetologiaonline.pl.
- Dominika Mulawkam, Zaburzenia gospodarki węglowodanowej w zespole policystycznych jajników – jak je rozpoznawać i leczyć?, portal mp.pl insulinoterapia.
- Luiza Napiórkowska, Edward Franek, Insulinooporność a stan przedcukrzycowy, Borgis – „Postępy Nauk Medycznych” 2/2017, s. 84-88.
- Małgorzata Gajewska, Patogeneza zespołu policystycznych jajników PCOS, Borgis – „Nowa Medycyna” 8/2000.
- M. Olszanecka-Glinianowicz i in., Ocena profilu hormonalnego otyłych kobiet bez chorób towarzyszących i otyłych kobiet z zespołem policystycznych jajników. „Endokrynologia Polska” 2004, 55, s. 49-55.
