Czym jest przeciążenie informacyjne?
Przeciążenie informacyjne to zjawisko, które wielu z nas doskonale zna – choć może nie zdajemy sobie z tego sprawy. Współczesny świat dostarcza nam tak ogromną ilość danych, iż czasem mamy wrażenie, iż nasz mózg po prostu nie nadąża z ich przetwarzaniem. Mamy dostęp do wiadomości, artykułów, e-maili, powiadomień z aplikacji, postów w mediach społecznościowych i mnóstwa innych źródeł informacji. Zbyt wiele informacji, w zbyt krótkim czasie, powoduje, iż stajemy się przytłoczeni, co prowadzi najpierw do zmęczenia, a w miarę upływu czasu do stresu, problemów z koncentracją, a choćby depresji.
„A kiedyś to takich rzeczy nie było…” – skąd się bierze przeciążenie informacyjne?
No właśnie – skąd to się bierze? Przecież jeszcze 20-30 lat temu nikt się choćby nie zastanawiał, czy zbyt dużo informacji może nas przeciążać. Odpowiedź jest prosta: mamy dziś dostęp do większej ilości informacji niż kiedykolwiek wcześniej. Codziennie dociera do nas niesamowita liczba danych z różnych źródeł. Informacje docierają przez telewizję, radio, a choćby rozmowy z ludźmi, ale nie oszukujmy się, potężna dawka danych pochodzi dziś z Internetu. Zwłaszcza, iż mamy go zawsze pod ręką, w naszych telefonach. Szacuje się, iż na konsumowaniu treści spędzamy ok. 6 godzin dziennie.
Zastanówmy się: ile razy dziennie sprawdzasz telefona, ile wiadomości pojawia się na Twoim ekranie, ile powiadomień wyskakuje na komputerze? To nie tylko kwestia ilości danych, ale też prędkości, z jaką je konsumujemy. Kiedyś wszystkie wiadomości docierały do nas znacznie wolniej. Gazetę trzeba było przeczytać, na wiadomości w telewizji czekało się aż do wieczora, a żeby sprawdzić maile, trzeba było specjalnie włączać komputer i zalogować się na pocztę. Dziś skanujemy nagłówki, sprawdzamy skrzynkę mailową co kilka minut, a gdy mamy chwilę odpoczynku, scrollujemy media społecznościowe, gdzie nasze oczy są wręcz zalewane stekami obrazków i filmików.
Wszystko to składa się na przeciążenie informacyjne – stan, w którym nasz mózg musi przetwarzać więcej danych, niż jest w stanie.
Skutki nadmiaru informacji
Nadmiar informacji prowadzi do wielu problemów, a jednym z nich jest spadek zdolności koncentracji. Zamiast skupić się na jednym zadaniu, przeskakujemy z jednego powiadomienia na drugie, co sprawia, iż trudno nam zakończyć jakąkolwiek pracę. W dodatku większość treści w Internecie wzbudza negatywne emocje, bo właśnie pod ich wpływem najchętniej klikamy w linki i piszemy komentarze. To również zwiększa zmęczenie i pogarsza samopoczucie. Nieustanne bombardowanie informacjami może więc prowadzić do poczucia przytłoczenia, przemęczenia i stresu, a w dłuższej perspektywie choćby do wypalenia zawodowego.
Warto także wspomnieć, iż przeciążenie informacyjne nie dotyka jedynie dorosłych. Dzieci i młodzież są szczególnie narażone na przebodźcowanie informacjami. Dzisiejsze pokolenie dorasta z telefonami i tabletami w rękach, a zbyt duża ilość bodźców może wpływać na rozwój ich mózgu, zdolności poznawcze oraz emocje. Przewlekłe narażenie na nadmiar informacji może u dzieci prowadzić do problemów z koncentracją, trudności w nauce, a choćby problemów emocjonalnych, takich jak lęki czy depresja.
Jak nie dać się przeciążyć?
Na szczęście istnieje kilka skutecznych sposobów, które mogą pomóc nam radzić sobie z nadmiarem informacji i przywrócić równowagę w życiu. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Wyłącz powiadomienia w telefonie – ciągłe pinganie i wibrowanie telefonu przyciąga Twoją uwagę do telefonu. Wyłącz powiadomienia z aplikacji, które nie są niezbędne, a do reszty zaglądaj wtedy, gdy masz na to czas.
- Usuń aplikacje z ekranu głównego urządzeń – minimalistyczny ekran startowy to prosty trik, który ograniczy dostęp do aplikacji kuszących Cię, aby zerknąć „na chwilę”. jeżeli musisz je otworzyć, poszukasz ich głębiej w menu, co zniechęca do ciągłego sprawdzania. NIe widzisz – nie klikasz!
- Wprowadź limity czasowe – nie tylko dla dzieci, ale i dla siebie, jeżeli ciężko Ci się powstrzymać. Ustaw maksymalną liczbę godzin spędzanych na urządzeniach każdego dnia. W telefonach i tabletach dostępne są funkcje zarządzania czasem ekranowym, które pomogą Ci kontrolować, ile czasu faktycznie spędzasz na przeglądaniu sieci.
- Znajdź hobby bez użycia elektroniki – bieganie, joga, malowanie, czytanie książek, spacerowanie – to wszystko doskonałe sposoby na oderwanie się od ekranu. Znalezienie hobby, które pozwala na odpoczynek od technologii, to klucz do zmniejszenia przeciążenia informacyjnego.
- Stawiaj granice w pracy – jasno określ, iż po godzinach pracy nie odpowiadasz na maile ani telefony. Warto wyłączyć powiadomienia z aplikacji służbowych po zakończeniu dnia pracy, by móc w pełni odpocząć od zawodowych obowiązków. To pomoże uniknąć przeciążenia i wypalenia.
- Regularne przerwy od urządzeń – wprowadzenie tzw. cyfrowego detoksu (np. jednego dnia w tygodniu bez internetu) pomoże Twojemu mózgowi odpocząć i naładować baterie.
Przeciążenie informacyjne realnie szkodzi naszemu zdrowiu i zmniejsza zadowolenie z życia. Sprzyja spadkom koncentracji i może prowadzić do wypalenia zawodowego. Zbyt dużo informacji szczególnie źle wpływa na dzieci i młodzież. Na szczęście przeciążenia informacyjnego można uniknąć przez ograniczanie napływu danych oraz efektywny odpoczynek bez technologii.
