Aż 55 zabiegów przezcewnikowej naprawy zastawki mitralnej „brzeg do brzegu” wykonano w I Klinice Kardiologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku w 2023 r. To wynik najlepszy w Polsce. „Operujemy pacjentów z chorobami dodatkowymi, osoby starsze, które nie przeżyłyby operacji na otwartym sercu albo byłaby ona dla nich bardzo dużym ryzykiem. Jest to więc często jedyna i ostatnia możliwość terapii i szansa na normalne funkcjonowanie” – podkreśla prof. Marcin Fijałkowski.
Czym jest wada zastawki mitralnej?
Wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu są wady zastawki mitralnej, która, kiedy działa prawidłowo, zapobiega cofaniu się krwi w sercu. Gdy zastawka jest nieszczelna, krew z lewej komory cofa się do lewego przedsionka serca. Powstaje fala zwrotna i wzrasta ciśnienie w lewym przedsionku, co skutkuje objawami niewydolności serca. Pacjenci skarżą się na uczucie zmęczenia, duszność, a podstawowe czynności stają trudne do wykonania. Przyczyny pojawienia się wady zastawki mitralnej mogą być różne, np. strukturalne uszkodzenie zastawki lub wtórne, występujące w przebiegu zawału czy też innych chorób mięśnia lewej komory serca. W poważniejszych przypadkach, kiedy chory nie jest już w stanie normalnie funkcjonować, konieczna jest operacja naprawy zastawki mitralnej albo jej wymiana na protezę biologiczną lub mechaniczną. Są jednak pacjenci, u których operacja kardiochirurgiczna nie jest możliwa lub obarczona jest dużym ryzkiem.
Naprawa zastawki mitralnej
– Naprawa zastawki mitralnej metodą „brzeg do brzegu” to jedna z najtrudniejszych i najbardziej wymagających procedur. Wprowadzamy przez żyłę udową specjalny zestaw cewników i urządzeń dzięki czemu mamy możliwość zszycia zastawki „brzeg do brzegu”. Zabieg wykonujemy u pacjentów z chorobami dodatkowymi, z dusznością przy niewielkim wysiłku, u osób starszych, które nie przeżyłyby operacji na otwartym sercu albo byłaby ona dla nich bardzo dużym obciążeniem. Jest to więc wielokrotnie jedyna i ostatnia możliwość terapii oraz szansa na normalne funkcjonowanie. Już na obchodzie na drugi dzień pacjenci często mówią, iż czują się dużo lepiej, duszność wyraźnie się zmniejsza, mogą spać na płasko, co wcześniej nie było możliwe – zaznacza prof. Marcin Fijałkowski z I Kliniki Kardiologii UCK.
Sposób przeprowadzenia zabiegu jest wyjątkowy ze względu na zastosowanie u większości chorych tzw. sedacji, a nie znieczulenia ogólnego z intubacją dróg oddechowych. Sedacja to farmakologiczna metoda na uspokojenie pacjenta, dzięki której nie czuje on bólu oraz toleruje założenie głowicy echokardiograficznej przezprzełykowej, jednak jest zachowana świadomość chorego i możliwość współpracy.
Unikatowa i niestandardowa procedura
– Chciałbym podkreślić wyjątkową rzecz – ok. 90% zabiegów przeprowadziliśmy w sedacji we współpracy z zespołem anestezjologicznym prof. Radosława Owczuka, kierującego Kliniką Anestezjologii i Intensywnej Terapii UCK. Anestezjolodzy UCK w porozumieniu z anestezjologami z Katowic opracowali protokół, za pomocą którego pacjent jest cały czas przytomny i nie wymaga intubowania dróg oddechowych, co może zwiększyć liczbę powikłań oraz wydłuża czas hospitalizacji. Podczas zabiegu pacjenci współpracują, wykonują proste polecenia – opowiada prof. Marcin Fijałkowski – zwykle po dwóch, trzech dniach chorzy wychodzą do domu. Tak przeprowadzona procedura jest unikatowa i niestandardowa choćby w skali europejskiej.
W Uniwersyteckim Centrum Klinicznym zabiegi naprawy zastawki mitralnej metodą „brzeg do brzegu” wykonywane są już od 6 lat. To procedura bardzo skomplikowana, trudna do przeprowadzenia. Wymaga dobrego przygotowania całego zespołu, który został zbudowany w taki sposób, by zapewnić ciągłość działania bez względu na sytuacje losowe czy okresy urlopowe. Zabiegi wykonują wspólnie kardiolodzy interwencyjni, kardiolodzy zajmujący się obrazowaniem, anestezjolodzy. W skład zespołu wchodzą lekarze, pielęgniarki i technicy Pracowni Hemodynamicznej: dr Dariusz Ciećwierz, dr Radosław Targoński, dr Michał Chmielecki oraz lekarze Oddziału Chorób Strukturalnych Serca: prof. Marcin Fijałkowski, dr Rafał Gałąska, dr Izabela Pisowodzka i dr hab. Agnieszka Mickiewicz
– Te nowoczesne zabiegi są wykonywane, co prawda, już w całej Europie i na świecie, ale nigdy w takich ilościach. Przeprowadzenie tych procedur umożliwiła nam Krajowa Sieć Kardiologiczna, do której przystąpiliśmy w kwietniu 2023 r. Dzięki temu mamy możliwości ich opłacenia, a są wyjątkowo kosztowne. Inne ośrodki, głównie z województwa pomorskiego, zaczęły współpracować z nami w tym zakresie i przekazują do nas swoich pacjentów – mówi kierownik Pracowni Hemodynamicznej dr Dariusz Ciećwierz. – Stosujemy oba dostępne na rynku systemy naprawcze: MitraClip firmy Abbott oraz Pascal firmy Edwards. Zostaliśmy też zauważeni przez światowych producentów urządzeń wykorzystywanych w trakcie tych zabiegów. Planują z naszego ośrodka zrobić Center of Excellence na tę część Europy, czyli ośrodek referencyjny.
Oprócz Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego zabiegi te są wykonywane w innych ośrodkach w Polsce, m.in. w Poznaniu, Warszawie, Katowicach, Krakowie, Bydgoszczy i Wrocławiu.
Źródło: materiał prasowy
