Liberalna frakcja Odnowić Europę w Parlamencie Europejskim ostrzega przed „cichym kryzysem zdrowia publicznego” i wzywa Komisję Europejską do przyspieszenia prac nad ustawą o cyfrowej uczciwości. W tle toczy się debata o kosztach zdrowia psychicznego dzieci, szacowanych na 50 miliardów euro rocznie.
– Naszym obowiązkiem jest zapewnienie dzieciom lepszej ochrony przed szkodliwymi treściami i wspieranie ich dobrego samopoczucia psychicznego – mówi Veronika Cifrová Ostrihonová z grupy Odnowić Europę.
– Potrzebujemy silniejszych zabezpieczeń przed materiałami związanymi z wykorzystywaniem seksualnym dzieci generowanymi przez sztuczną inteligencję, większej przejrzystości i lepszej ochrony wartości europejskich – wskazuje europosłanka.
Liberałowie jako pierwsza grupa w Parlamencie Europejskim przedstawiła dokument wzywający do kompleksowych działań, mających chronić dzieci przed szkodliwym wpływem algorytmów. Inicjatywa została zaprezentowana podczas seminarium „Growing up in the algorithm: who’s in control?” w Parlamencie Europejskim.
Skala problemu jest ogromna. Według przedstawionych danych 78 proc. nastolatków w UE sprawdza swoje urządzenia co godzinę, a 46 proc. robi to niemal nieustannie. Greckie badanie przekrojowe wykazało, iż 7,2 proc. chłopców i 5,1 proc. dziewcząt jest uzależnionych od internetu w stopniu od umiarkowanego do poważnego.
Wezwanie do uznania uzależnienia za problem zdrowia publicznego
Grupa Odnowić Europę wzywa Komisję Europejską do przyspieszenia badań nad psychologicznym wpływem platform cyfrowych na dzieci, finansowania szkoleń nauczycieli i edukacji cyfrowej w ramach kolejnego budżetu UE oraz do realizacji obietnicy przedstawienia aktu o rzetelności cyfrowej (Digital Fairness Act). Dokument ma zamknąć luki regulacyjne umożliwiające utrzymywanie szkodliwych funkcji projektowych.
Frakcja proponuje także wprowadzenie szkół wolnych od telefonów jako europejskiego standardu oraz uznanie uzależnienia od mediów społecznościowych za problem zdrowia publicznego.
Eksperci alarmują, iż nałogowe korzystanie z platform sieci społecznościowych wywołuje reakcje dopaminowe, osłabia kontrolę impulsów i może prowadzić do lęków, depresji oraz opóźnień poznawczych.
Platformy oskarża się o celowe wspieranie uzależniających zachowań. Chodzi o przewijanie w nieskończoność, systemy powiadomień, automatyczne odtwarzanie i algorytmiczne „targetowanie”.
Globalne konsekwencje regulacji UE
Unijna odpowiedź obejmuje wykorzystanie ram takich jak akt o usługach cyfrowych (DSA), akt o sztucznej inteligencji (AI Act) oraz planowany akt o rzetelności cyfrowej, która może wprowadzić ogólnounijne zakazy funkcji cyfrowych wywołujących uzależnienie i wzmocnić egzekwowanie przepisów wobec głównych platform.
Istnieje wyraźne napięcie między interesami ekonomicznymi firm technologicznych, które zarabiają na uwadze, a społecznymi kosztami szkód dla zdrowia psychicznego. Podejście UE może ustanowić globalne standardy równolegle do działań w USA, Wielkiej Brytanii, Chinach i Australii.
– kooperacja ma najważniejsze znaczenie. Rządy, giganci cyfrowi i społeczeństwo obywatelskie muszą działać razem, aby zapewnić bezpieczną, innowacyjną i konkurencyjną przestrzeń online w UE – podkreśla Ostrihonová.
