W chorobie Hashimoto mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy, która wpływ ma na funkcjonowanie wielu narządów w naszym organizmie. Związana z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy encefalopatia, również może pojawić się w przebiegu tej choroby. Czym jest encefalopatia Hashimoto, jakie są jej przyczyny, jakich objawów możemy się spodziewać oraz jak wygląda jej leczenie tego dowiesz się w tym artykule.
Charakterystyka Encefalopatii Hashimoto?
Encefalopatia Hashimoto (EH) zaliczana jest do kontrowersyjnych i słabo poznanych jednostek chorobowych. Po raz pierwszy chorego z ową Encefalopatią opisał Lord Brain w 1966 roku. Od czasu jego opisu w piśmiennictwie znaleźć można było ponad 250 opisów podobnych przypadków, w tym około 30 dotyczyło dzieci. Encefalopatie Hashimoto określa się również mianem SREAT (steroide-responsive encephalopathy associated with autoimmune thyroiditis). Termin ten uwzględnia możliwość wystąpienia encefalopatii również w przebiegu innych chorób autoimmunologicznych tarczycy. W piśmiennictwie używa się także określenia EAATD (encephalopathy associated with autoimmune thyroid disease), który jest używany zamiennie z określeniem SREAT.
Przyczyny wystąpienia Encefalopatii Hashimoto
Przyczyny Encefalopatii Hashimoto nie są do końca znane. Przypuszcza się, iż z uwagi na fakt występowania wysokiego miana przeciwciał przeciwtarczycowych podczas choroby oraz jej współwystępowania z innymi chorobami autoimmunologicznymi można podejrzewać tło autoimmunologiczne. Dodatkowo choroba przebiega z fazami zaostrzeń i remisji, a także częściej zauważyć ją możemy wśród kobiet, co również świadczyć może o jej podłożu autoimmunologicznym. Badacze mówią również o tym, iż autoantygenem, przeciwko któremu skierowana jest reakcja odpornościowa może być alfa-enolaza. Istnieją również doniesienia, które sugerują, iż encefalopatia Hashimoto jest wynikiem autoimmunologicznego zapalenia małych naczyń mózgowych, jak również opinie sugerujące patogenny udział niezdefiniowanych bliżej przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom tarczycy oraz mózgu. Pewien zespół badaczy Hosoi i wsp. opisali przypadek pacjenta, który sugerować może udział frakcji IgG4 w rozwoju zaburzeń neurologicznych, w tym encefalopatii, u osób z chorobą Hashimoto. U tegoż 60-letniego mężczyzny wykryto ciężkie cechy encefalopatii Hashimoto i stwierdzono podwyższone stężenie IgG4 zarówno w surowicy, jak i w płynie mózgowo-rdzeniowym.
Typy Encefalopatii Hashimoto
W zależności od występujących objawów wyodrębniono dwa typy choroby.
- Encefalopatia Hashimoto typu I – charakteryzują ją symptomy „udarowe”, a określana jest jako naczyniopochodna. W jej przebiegu obserwujemy epizodyczne stany podobne do udaru z łagodnymi zaburzeniami funkcji poznawczych, miokloniami i drżeniem zamiarowym. Ten typ nie cechują napady padaczkowe.
- Encefalopatia Hashimoto typu II – która w swoim przebiegu przypominać może objawy demencji, charakterystyczne dla osób w starszym wieku. Cechuje się wystąpieniem objawów postępującego otępienia, zaburzeniami świadomości, napadami padaczkowymi toniczno-klonicznymi, objawami psychotycznymi, miokloniami czy też drżeniem.
Objawy kliniczne choroby
W chorobie występują fazy zaostrzeń i remisji. Pierwszymi symptomami mogącymi świadczyć o encefalopatii są zmiany przypominające stan depresyjny, który to objawia się utratą dotychczasowych zainteresowań. Kolejnymi objawami są zaburzenia pamięci oraz narastające trudności w wykonywaniu swojej pracy. W niektórych przypadkach w pierwszej kolejności mogą wystąpić napady padaczkowe bądź choćby stan padaczkowy.
U ponad 80% chorych jako początkowy symptom zauważono zaburzenia funkcji poznawczych, natomiast u ponad 90–100% — zaburzenia zachowania i osobowości.
Oprócz tych objawów opisywano również inne tj. zaburzenia koncentracji, orientacji, świadomości (zarówno ilościowe, jak i jakościowe), drżenia, zespoły parkinsonowskie, tiki, ataksja móżdżkowa czy bóle głowy.
Leczenie Encefalopatii Hashimoto
Należy pamiętać o tym, iż Encefalopatia Hashimoto długo nierozpoznana i nieleczona może przyczynić się do trwałych zmian i uszkodzeń w ośrodkowym układzie nerwowym. Nie ma jednak jednoznacznie opracowanych wytycznych leczenia Encefalopatii Hashimoto, z uwagi na fakt, iż wciąż jest to choroba mało poznana. Leczeniem pierwszego rzutu jest zwykle terapia kortykosteroidami, a podawanym lekiem jest metyloprednizolon w dawce 1 g dożylnie przez 5 dni. W przypadkach, kiedy leczenie kortykosteroidami nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wówczas rozważa się leczenie metotreksatem, azatiopryną lub cyklofosfamidem. Znaleźć można też opisy skuteczności leczenia dzięki plazmaferez i immunoglobulin, Zgłaszane były również przypadki samoistnego ustąpienia objawów choroby, bądź ustąpienia po podaniu L-tyroksyny (hormonu tarczycy). Jednak decyzja o doborze odpowiedniego leczenia zawsze stoi po stronie lekarza prowadzącego.
Wsparcie organizmu
Warto również pamiętać o naturalnym wsparciu organizmu przy objawach encefalopatii Hashimoto tj. stan depresyjny czy zaburzenia koncentracji. W łagodzeniu objawów ze strony układu nerwowego mogą pomóc nam między innymi:
- zwiększenie spożycia produktów bogatych w zdrowe tłuszcze, w tym kwasy omega-3 np. tłuste ryby, oleje roślinne, orzechy, siemię lniane czy nasiona chia,
- odpowiednie nawodnienie organizmu (minimum 30 ml wody na każdy kilogram masy ciała)
- regularna aktywność fizyczna i ruch (najlepiej na świeżym powietrzu),
- stymulacja pracy mózgu dzięki uczenia się nowych rzeczy czy też czytaniu książek (powstają nowe połączenia neuronalne),
- dbanie o odpowiedni ładunek glikemiczny posiłku, dzięki czemu zapobiegamy szybkiemu spadkowi energii spowodowanej wahaniami poziomu glukozy we krwi, a co za tym idzie pogorszenia koncentracji.
Podsumowanie
Encefalopatia Hashimoto jest wciąż mało poznaną jednostką chorobową, wobec czego przyczyny, objawy czy leczenie również nie są do końca sprecyzowane. Warto jednak obserwować swój organizm a wszelkie niepokojące objawy ze strony układu nerwowego jak najszybciej skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Bibliografia
[1] Hosoi Y., Kono S., Terada T., Konishi T., Miyajima H. Hashimoto’s encephalopathy associated with an elevated intrathecal IgG4 level. J. Neurol. 2013; 260: 1174–1176.
[2] Mocellin R., Walterfang M., Velakoulis D. Hashimoto’s encephalopathy: epidemiology, pathogenesis and management. CNS Drugs 2007; 21: 799–811
[3] . Leyhe T., Müssig K. Cognitive and affective dysfunctions in autoimmune
thyroiditis. Brain Behav. Immun. 2014; 41: 261–266
[4] Magy L, Vallat JM. L’encephalopathie de Hashimoto. Rev Neurol (Paris) 2002; 158: 966–970.
[5] Szyska-Skrobot D., Kowalska A., Jamrozik Z. Encefalopatia Hashimoto — opis przypadku. Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 59; Numer Number 2/2008
[6] Chen HC, Marsharani U. Hashimoto’s encephalopathy. Southern Medical Journal 2000; 93: 504–506.
[7] Caturegli P., De Remigis A., Rose N.R. Hashimoto thyroiditis: clinical and
diagnostic criteria. Autoimmun. Rev. 2014; 13: 391–397.
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.
