Efekt Pigmaliona może poprawić naszą samoocenę i motywację do działania. Wierząc w siebie i jednocześnie realizując swoje cele, możemy osiągnąć lepsze wyniki i poprawić jakość życia.
Jest to też najważniejsze zjawisko dla budowania pewności siebie, gdy jesteśmy pod wpływem innych osób. Wiara innych osób w nasze możliwości i umiejętności sprawia, iż dużo łatwiej nam budować poczucie wartości.
Jak wykorzystać efekt Pigmaliona?
Aby skutecznie zastosować efekt Pigmaliona, należy pamiętać o pewnych strategiach, które pomogą nam z niego skorzystać:
- świadomość naszych oczekiwań – gdy dobrze rozumiemy, czego chcemy od innych, łatwiej nam świadomie kształtować nasze oczekiwania. Dobrze jest uświadomić sobie nasze oczekiwania, które mają wpływ na to jak traktujemy innych i tym samym wpływamy na ich osiągnięcia i nastrój.
- komunikacja pozytywnych oczekiwań – gdy mamy już świadomość naszych oczekiwań, warto nauczyć się konstruktywnie je komunikować. Osoby w naszym otoczeniu powinny wiedzieć, iż ufamy im i ich umiejętnościom, nie należy natomiast skupiać się na ich słabych stronach. Każdy wysiłek i osiągnięcia warto docenić, ponieważ wpływa to korzystnie na czyjąś samoocenę i pewność siebie.
- wyznaczanie realistycznych, ale ambitnych celów – gdy oczekiwania są zbyt wysokie, może pojawić się frustracja i większe ryzyko niepowodzeń, a z kolei zbyt niskie oczekiwania prowadzą do spowolnienia rozwoju i niskich osiągnięć. Stawiane sobie cele powinny być realistyczne, ale ambitne, aby ich realizacja stanowiła dla nas wyzwanie. Należy jednak pamiętać, iż powinny one być realne do zrealizowania, inaczej spadnie nasza motywacja do działania.
- uczenie się na błędach – należy pamiętać, iż błędy i niepowodzenia są nieodłącznym elementem nauki i rozwoju. Zamiast karać innych za popełnione błędy, należy ich motywować do przeanalizowania sytuacji i wyciągnięcia wniosków, aby nie pojawiły się one w przyszłości.
- stosowanie efektu Pigmaliona w stosunku do siebie – efekt ten warto stosować również w stosunku do siebie. Staraj się wyznaczać sobie realistyczne cele, które możesz zrealizować, jednocześnie wierząc w nasze zdolności i sukces naszych poczynań. Zaakceptuj błędy. Pamiętaj, iż nasze oczekiwania odgrywają ogromną rolę w realizacji naszych osiągnięć i budowaniu wysokiej samooceny.
Efekt Pigmaliona a coaching
Efekt Pigmaliona w coachingu odgrywa istotną rolę. Coaching wspiera klienta w dążeniu do realizacji celu, pomaga odkryć i rozwinąć jego potencjał. Osoba zajmująca się coachingiem wyraża pozytywne oczekiwania oraz wiarę w możliwości klienta. Sprawia to, iż stopniowo rośnie jego samoocena, motywacja i zaangażowanie w podejmowane działania.
Efekt Pigmaliona wspiera proces rozwoju osobistego, a także zawodowego klienta. Uważnie słuchając klienta, coach zadaje pytania, które mają wskazać mu mocne strony. Dodatkowo coach powinien go zachęcić i zmotywować do działania i podejmowania nowych wyzwań. Dzięki temu klient nabywa przekonanie, iż może on zrealizować każdy swój pomysł. Coaching ma zbudować odpowiednią postawę u klienta i zmotywować go do działania.
Klient powinien zacząć wierzyć w siebie i odczuwać również pozytywny wpływ spotkań z coachem na wszystkie aspekty swojego życia.
Jak działa w biznesie?
Prezes, lub kierownik ma najważniejsze znaczenie w drodze do sukcesu. W osiągnięciu pożądanych efektów może pomóc właśnie efekt Pigmaliona.
Oto proste wskazówki, by wyniki w Twojej firmie były jak najlepsze:
- bądź przekonany, iż masz w zespole wartościowych i zaangażowanych ludzi,
- doceniaj talent pracowników,
- mierz wysoko i takie wymagania miej również wobec pracowników,
- wierz we własne siły i bądź pewny siebie. Właśnie w ten sposób przekonasz i zmotywujesz innych do działania i osiągania jak najlepszych rezultatów.
- Warto dodać, iż to pierwsze lata pracownika w firmie są najważniejsze. Właśnie wtedy jest on pod silnym wpływem kierownictwa, co ma niebywałe znaczenie dla postępów w karierze w przyszłości. Dlatego też już od początku wzbudzaj zaufanie i motywuj do działania.
Dobry szef = motywujący szef
McGregor założył, iż pracowników można, ze względu na ich motywację do pracy, podzielić na dwie grupy: grupę X, która pracuje głównie dla pieniędzy i pozbawiona stałej kontroli przestanie pracować, oraz grupę Y, której motywacja jest inna niż finansowa i praca sprawia im pewnego rodzaju przyjemność. Postanowiono sprawdzić, co stanie się, gdy szefem grupy Y zostanie X i odwrotnie – szefem grupy X – osoba z grupy Y. Okazało się, iż pracownicy przystali do oczekiwań swojego przełożonego – pracujący pod kierownictwem szefa Y stali się pasjonatami, zaś grupa szefa X – wręcz odwrotnie.
Efekt istotny w biznesie
W kontekście zarządzania przedsiębiorstwem zjawisko Pigmaliona dotyczy podnoszenia wydajności pracowników w stosunku do oczekiwań menedżerów i liderów. Na przykład, gdy kierownik komunikuje wysokie oczekiwania, rzeczywista wydajność pracownika ma tendencję do wzrostu, aby dopasować się do oczekiwań. Efekt Pigmaliona stanowi dla liderów sposób wpływania na wyniki pracowników, a co za tym idzie na wyniki organizacji.
Działanie efektu Pigmaliona, podobne do działania samospełniającej się przepowiedni, można rozumieć jako przechodzenie przez 4 etapy w cyklicznym schemacie:
- Przekonania innych o nas kształtują ich zachowanie wobec nas.
- Ich zachowanie wobec nas wpływa na nasze przekonania o nas samych.
- Te przekonania z kolei wpływają na nasze działania wobec innych.
- Nasze działania wobec innych wpływają na ich przekonania na nasz temat, tym samym przywracając nas do początkowego etapu.
Główna zasada efektu Pigmaliona
Główną zasadą efektu Pigmaliona jest to, iż oczekiwania innych wobec nas mogą ostatecznie wpłynąć na nasze zachowanie w znaczący sposób.
Kiedy ktoś wysoko nas ceni, ciężko pracujemy, aby spełnić te oczekiwania. jeżeli ktoś, kogo szanujemy lub chcemy zaimponować, wierzy, iż odniesiemy sukces, może wpłynąć na nasze własne wyobrażenie o sobie. Pozytywne oczekiwania pozwalają nam podjąć niezbędne kroki, aby sprostać tym wysokim oczekiwaniom. Prawdopodobnie będziemy bardziej naciskać na wyniki, ponieważ wierzymy, iż możemy osiągnąć sukces.
W przeciwieństwie do tego, co można by przypuszczać, wysokie oczekiwania kierowników wyższego szczebla opierają się przede wszystkim na tym, co myślą o sobie – na własnej umiejętności selekcji, szkolenia i motywowania podwładnych.
To co menedżerowie myślą o sobie, w subtelny sposób wpływa na to, co myślą o swoich podwładnych, czego od nich oczekują i jak ich traktują.
Jeśli mają zaufanie do swojej umiejętności rozwoju i stymulowania podwładnych do wysokich wyników, będą od nich wiele oczekiwać i będą traktować ich z pewnością, iż ich oczekiwania zostaną spełnione.
Badanie nad efektywnością w pierwszym roku pracy
W swoim badaniu w AT&T Berlew i Hall doszli do wniosku, iż korelacja między tym, ile firma oczekuje od pracownika w pierwszym roku, a tym, ile ten pracownik wniesie w ciągu następnych pięciu lat, była „zbyt przekonująca, aby ją ignorować”.
„Spełnienie wysokich oczekiwań firmy w krytycznym pierwszym roku prowadzi do internalizacji pozytywnych postaw zawodowych i wysokich standardów; z kolei te postawy i standardy najpierw doprowadzą do dobrych wyników i sukcesów w późniejszych latach i zostaną przez nie wzmocnione.
Powinno również wynikać z tego, iż nowy menedżer, który sprosta wyzwaniu związanemu z jednym bardzo wymagającym zadaniem, otrzyma następnie bardziej wymagające zadanie, a jego wkład wzrośnie, gdy będzie odpowiadał na rosnące oczekiwania firmy.
Badanie zainicjowane z kolei przez Mertona polegało na zabiegach mających na celu wytworzenie w liderach przekonania dotyczącego wysokiej kompetencji zespołów, a w zespołach ugruntowania przekonania, iż liderzy w nich wierzą. Zastosowanie efektu Pigmaliona w zarządzaniu przyniosło 79 proc. przyrost efektywności. Zastosowanie tego efektu może także poprawić o 40 proc. wyniki sprzedaży. Rzecz w tym, iż samospełniająca się przepowiednia równie dobrze może zadziałać odwrotnie. Wszystko zależy od postawy menedżera.
Kto jest najbardziej wpływowy dla nowego pracownika?
Pierwszy menedżer młodej osoby prawdopodobnie będzie najbardziej wpływowy w karierze tej osoby. Efekt Pigmaliona zadziała wtedy znakomicie jeżeli to wykorzystasz.
Jeśli menedżerowie nie będą w stanie lub nie będą chcieli rozwijać umiejętności potrzebnych młodym pracownikom efektywnie, ci drudzy będą wyznaczać niższe standardy osobiste, niż są w stanie osiągnąć, ich samoocena będzie osłabiona i rozwiną negatywne nastawienie do pracy, pracodawców, i – najprawdopodobniej – własne kariery w biznesie.
Z drugiej strony, jeżeli pierwsi menedżerowie pomogą pracownikom osiągnąć maksymalny potencjał, zbudują podstawy do udanej kariery.
Innym mechanizmem jest wpływ postrzegania kompetencji, który naturalnie wiąże się w niektórych przypadkach z siłą autorytetu zbadaną przez Stanley’a Milgrama. jeżeli mamy przekonanie, iż ktoś jest kompetentny i zdolny, jesteśmy skłonni dostarczyć tej osobie wsparcia i okazać większe zaufanie, niż w przeciwnym wypadku. Podobnie jeżeli ktoś jest dla nas autorytetem, w którego kompetencje wierzymy. W efekcie, osoba ta może lepiej radzić sobie w zadaniach, a wobec tego osiągać wyższe wyniki.
Niekoniecznie prawdziwa, wymyślona przez nas definicja danej sytuacji lub osoby wywołuje w nas nowe, określone zachowanie, które sprawia, iż ta koncepcja staje się prawdą.
Przykład efektu Pigmaliona: szef powie swojemu pracownikowi, iż ten jest bardzo pracowity i szef jest z niego zadowolony. Powie tak, choć w rzeczywistości wcale tak nie jest. Co może się wydarzyć?
Pracownik ucieszy się z tego, obdarzy szefa szacunkiem i zacznie funkcjonować zgodnie z takim przekonaniem, jakie ma o nim szef – będzie pracował intensywniej i staranniej.
Efekt Pigmaliona w rozwoju osobistym
W kontekście rozwoju osobistego, efekt Pigmaliona można wykorzystać do wzmacniania samooceny i motywacji. Poprzez wierzenie w siebie, stawianie sobie wysokich oczekiwań i dążenie do realizacji swoich celów, jesteśmy w stanie osiągnąć lepsze wyniki i polepszyć jakość naszego życia.
Jeśli ktoś z nas ma bardziej pozytywny obraz samego siebie, jest także skłonny podjąć więcej wyzwań i tym samym dążyć ku osiągnięciu sukcesu. Także konkretne przekonania innych ludzi na temat czyjejś samooceny mogą wpływać na pewność siebie i osiągnięcia tej osoby.
Należy więc uznać, iż efekt Pigmaliona można użyć także w kontekście terapii, ponieważ terapeuta mający wysokie oczekiwania co do skuteczności terapii wobec danego klienta, może mieć wpływ na jego zaangażowanie się w proces leczenia, co pomoże osiągnąć spodziewane efekty. Także oczekiwania klienta wobec psychologa mogą wpływać na jakość terapii i jej skuteczność. Dlatego odpowiednie zrozumienie tych mechanizmów, a następnie umiejętne zarządzanie nimi, jest istotne zarówno dla psychologów, jak i klientów.
W psychologii społecznej efekt Pigmaliona jest często analizowany z perspektywy wpływu społecznego na jednostkę. To zjawisko doskonale ilustruje bowiem, jak oczekiwania społeczne i presja grupy mogą wpływać na zachowanie jednego człowieka. Kiedy bowiem grupa wyraża wysokie oczekiwania wobec danej osoby, ta osoba często dąży do spełnienia tych oczekiwań, aby zdobyć aprobatę i akceptację.
Efekt Pigmaliona w psychologii społecznej może dotyczyć niekiedy również kwestii stereotypów i uprzedzeń. Przekonania oparte na stereotypach mogą wpływać na zachowanie i osiągnięcia innych osób. To z kolei może prowadzić do samospełniających się proroctw, kiedy to jedna osoba lub grupa ludzi, które są obarczane jakimiś konkretnymi przekonaniami, wdraża je w życie.
Wpływ ten nie zawsze musi być wyrażany w sposób jawny, ale może być nieświadomy. Często nasze oczekiwania są bardzo subtelne, a przez to wprowadzamy je do funkcjonowania społecznego w nieświadomy sposób.
Psychologiczne mechanizmy efektu Pigmaliona
Efekt Pigmaliona działa poprzez kilka mechanizmów, takich jak obecność, zwiększona uwaga, aktywne słuchanie, skuteczna komunikacja i ukierunkowane wsparcie.
Warto podkreślić, iż ten efekt może wymagać długotrwałego działania. Kluczowym aspektem jest postawienie wysokich, ale realistycznych wymagań, które są oparte na solidnych faktach, a nie na iluzorycznych pragnieniach.
Jego siła tkwi w dostrzeganiu potencjału innych ludzi, wyrażaniu wiary w ich zdolności oraz wspieraniu ich w rozwoju.
Dlatego też stanowi potężne narzędzie dla menedżerów, trenerów, pedagogów, rodziców itd. Dzięki wyznaczeniu wysokich, ale realistycznych celów, opartych na wierze w możliwości ludzi, a następnie poprzez wspieranie ich w rozwoju, możliwe jest stworzenie pozytywnego wpływu, który przekłada się na osobiste sukcesy i głębszą satysfakcję we wszystkich aspektach życia.
Ale np. nauczyciel może też nieetycznie manipulować kierunkiem osiągnięć ucznia. Jest w uprzywilejowanej sytuacji, ma władzę i wiele narzędzi wywierania presji. Ustawienie poprzeczki wysoko bez żadnego wsparcia i zainteresowania ze strony pedagoga, może być formą kary.
Kurs szkoleniowy dla oficerów
W książce pt. „Extreme Ownership” Leif Babin (oficer US Navy SEAL, który był instruktorem SEAL nadzorującym kurs szkoleniowy dla młodszych oficerów w Centrum szkoleniowym Marynarki Wojennej) podzielił się historią załóg dwóch łodzi rywalizujących podczas tzw. Piekielnego Tygodnia.
Pierwsza z tych załóg to Boat Crew II (która dominowała i miała silnego lidera), a druga to Boat Crew VI (która prawie w każdym wyścigu zajmowała ostatnie miejsce i miała obojętnego i niedoświadczonego lidera). W pewnym momencie jeden z instruktorów obserwujących rywalizację zasugerował, aby zamienić liderów z najlepszych i najgorszych załóg i zobaczyć, co się stanie.
Zwrot był oszałamiający: „Boat Crew VI, ten sam zespół w tych samych okolicznościach, tylko pod nowym kierownictwem, przeszedł z pozycji najgorszej załogi w swojej klasie na miejsce najlepszej. Jak to możliwe, iż zmiana pojedynczej osoby – tylko lidera – całkowicie zmieniła działanie całej grupy?” (Willink i Babin, 2017, s. 48–49).
Odpowiedź: jakość przywództwa jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na wyniki każdego zespołu. To, czy zespół odniesie sukces, czy porażkę, zależy przede wszystkim od lidera. Dotyczy to nie tylko najwyższego rangą przywódcy całej organizacji, ale także młodszych liderów zespołów w obrębie tej organizacji.
Efekt Pigmaliona w pracy jest powiązany z podstawową ludzką potrzebą uznania i akceptacji. o ile liderzy traktują swoich ludzi sprawiedliwie i potrafią doceniać ich wysiłki – mogą sobie pozwolić na stawianie wysokich wymagań i zwykle spotyka się to z pozytywną reakcją ze strony podwładnych.
Ponadto, kiedy liderzy wierzą w potencjał swoich ludzi, są żywo zainteresowani ich rozwojem zawodowym i okazują im zaufanie – wzmacnia to ich pewność siebie. A to z kolei prowadzi do lepszych wyników w pracy.
Pewność siebie a poszukiwanie pracy
Wiara w siebie może mieć również znaczący wpływ na proces poszukiwania pracy. Gdy kandydaci są przekonani o swojej wartości i możliwościach, prezentują się podczas rozmów kwalifikacyjnych w sposób bardziej kompetentny. I lepiej radzą sobie ze stresem lub niespodziankami przygotowanymi przez rekruterów.
Aby pozytywnie wykorzystać efekt Pigmaliona, ważne jest, aby świadomie kształtować oczekiwania wobec kogoś i względem siebie, promując pozytywne postawy i zachęcając do rozwoju. Zdrowe pozytywne myślenie może prowadzić do pozytywnych zdarzeń.
Ważne jest jednak, aby to pozytywne nastawienie nie było iluzją opartą na myśleniu życzeniowym i zaprzeczającą niepodważalnym faktom. Jak powiedział Albert Einstein „… trudno spodziewać się, żeby ryba wspięła się na drzewo„.
Samospełniająca się Przepowiednia – Podsumowanie
- Zrozumienie efektu Pigmaliona pokazuje, jak dużą rolę w naszym życiu odgrywają przekonania własne i oczekiwania innych ludzi.
- Badania wpływu oczekiwań na motywację potwierdziły, iż ludzie wykazują tendencję do zachowywania się zgodnie z tym, czego spodziewają się po nas inni.
- Zarówno w edukacji, pracy, jak i w życiu osobistym, efekt ten może mieć znaczący wpływ na nasze działania i osiągnięcia.
- Nasze własne pozytywne przekonania mają realny wpływ na nasze sukcesy.
- Świadome formułowanie pozytywnych myśli może prowadzić do wyższej satysfakcji z życia.
Opracowanie wpisu: Karolina Szylar
Źródła:
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zrob-dobre-pierwsze-wrazenie-efekt-pigmaliona
https://deltatraining.pl/najwazniejsze-artykuly/efekt-pigmaliona-w-biznesie
https://columbuselite.pl/blog/2023/05/25/efekt-pigmaliona-i-golema
https://www.rafalszrajnert.pl/efekt-pigmaliona
https://www.wiktortokarski.pl/efekt-pigmaliona
https://www.empowerment-coaching.com/post/efekt-pigmaliona-galatei-golema
