Mimo zapowiedzi likwidacji abonamentu RTV, w 2024 roku odnotowano bezprecedensową intensyfikację kontroli i egzekucji tej kontrowersyjnej opłaty. Poczta Polska wysłała aż 118 tysięcy upomnień do osób, które nie uregulowały należności za użytkowanie odbiorników radiowych i telewizyjnych.
Fot. Warszawa w Pigułce
Działania egzekucyjne zamiast obiecanej likwidacji
Choć Ministerstwo Kultury deklarowało w ubiegłym roku prace nad zniesieniem obowiązku opłacania abonamentu najpóźniej do 2026 roku, rzeczywistość jest zupełnie inna. Według danych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, ze 118 tysięcy wysłanych upomnień, jedynie około 32 tysiące osób uregulowało swoje zobowiązania. W pozostałych przypadkach wystawiono 21 tysięcy tytułów wykonawczych, umożliwiających urzędom skarbowym bezpośrednią egzekucję należności z kont bankowych.
Statystyki pokazują skalę zjawiska niepłacenia abonamentu. Z 12,5 miliona gospodarstw domowych w Polsce, około 11,6 miliona posiada telewizor. Tymczasem w systemie Poczty Polskiej zarejestrowanych jest zaledwie 4,5 miliona odbiorników, a faktyczne opłaty wnosi tylko 700 tysięcy osób.
Wysokie kary za brak rejestracji
Eksperci krytykują obecny model nie tylko za samą opłatę, ale także za przestarzałą koncepcję rejestracji fizycznych odbiorników. W dobie telefonów, tabletów i komputerów, które również umożliwiają odbiór treści audiowizualnych, definicja „odbiornika RTV” staje się coraz bardziej problematyczna. Za niezarejestrowany telewizor grozi kara w wysokości 819 złotych (trzydziestokrotność miesięcznej opłaty), a za radio – 261 złotych. Regularne opłaty wynoszą odpowiednio:
- 27,30 zł miesięcznie za telewizor (327,60 zł rocznie)
- 8,70 zł miesięcznie za radio (104,40 zł rocznie)
Jednak częściej niż do osób, które nie zarejestrowały odbiornika, wezwania do zapłaty trafiają do abonentów, którzy już go zarejestrowały, a nie uiściły opłaty. Najpierw trafia wezwanie do zapłaty, następnie Poczta wysyła informacje do Urzędów Skarbowych, które zajmują konta, pensje lub emerytury i ściągają należną opłatę.
Rozwiązania z innych krajów
Wiele państw europejskich wprowadziło już alternatywne modele finansowania mediów publicznych:
- Niemcy stosują opłatę od gospodarstwa domowego, niezależnie od liczby urządzeń
- Finlandia wprowadziła specjalny podatek uzależniony od dochodów
- Wielka Brytania rozważa przejście na model oparty na dostępie do treści
Kto jest zwolniony z opłat?
Z abonamentu RTV zwolnione są określone grupy osób, w tym:
- Seniorzy powyżej 75 roku życia
- Osoby z niektórymi niepełnosprawnościami
- Kombatanci
Mimo nasilonych kontroli, pytanie o przyszłość abonamentu RTV pozostaje otwarte. Czy rząd faktycznie zrealizuje obietnicę jego likwidacji, czy może obecna intensyfikacja egzekucji sygnalizuje zupełnie inny kierunek polityki w tym zakresie? Na razie miliony Polaków muszą liczyć się z możliwością otrzymania wezwania do zapłaty i potencjalnymi karami.
