Jesienne zajęcia edukacyjno-terapeutyczne
🍁 Wstęp dla dzieci – „Poznajemy dynię!”
Jesień to pora roku pełna kolorów – na drzewach pojawia się pomarańcz, żółć, brąz i czerwień. Spadają liście, robi się chłodniej, a w ogrodach i na polach dojrzewają wyjątkowe jesienne skarby. Jednym z nich jest dynia – bohaterka dzisiejszego dnia!
Dynia to duże jesienne warzywo, które ma zwykle okrągły kształt i pomarańczowy kolor. Jej skórka jest twarda, ale w środku jest miękka, pachnąca i pełna pestek. Dynie mogą być małe, duże, ogromne, a choćby zielone, żółte lub białe. Rosną na ziemi, wśród dużych liści i grubych łodyg, a najszybciej dojrzewają właśnie jesienią, dlatego widzimy je teraz tak często.
🎃 Ciekawostki o dyni dla dzieci:
- Dynia jest zdrowa i smaczna – można z niej zrobić zupę, sok, ciasto lub wydłubać z niej chrupiące pestki.
- Największe dynie na świecie ważą więcej niż dorosły człowiek!
- Dynie mają różne kształty – mogą być okrągłe, podłużne, a choćby mieć na swojej skórce różne wypustki.
- Dynie mogą mieć różne kolory: od żółtych, pomarańczowych po białe i zielone.
- Z dyni można zrobić jesienne ozdoby, a choćby lampiony.
👃✋👀 Poznajemy dynię zmysłami
Dynia świetnie nadaje się do jesiennych zabaw sensorycznych, ponieważ możemy ją:
👀 oglądać – ma piękne kolory jak jesienne liście
✋ dotykać – z zewnątrz jest twarda, w środku mięciutka i śliska
👃 wąchać – pachnie inaczej niż jabłko czy gruszka
🍴 smakować – bywa delikatna i słodkawa
Dzisiejsze zajęcia pomogą nam lepiej poznać dynię, jej kolor, zapach, kształt i fakturę, a także pobawi się nią cała nasza grupa. Będziemy słuchać, dotykać, tworzyć i odkrywać jesień wszystkimi zmysłami! 🎃✨
👉 Przeczytaj eBook:
📚 Trening Uwagi i Koncentracji dla Ucznia ze Spektrum Autyzmu: Ćwiczenia, Scenariusze, Inspiracje eBook 18 zł
Grupa: przedszkole / edukacja wczesnoszkolna – dzieci z ASD
Czas: 30–45 min
Miejsce: sala + opcjonalnie kącik sensoryczny
Główna idea: jesień, doświadczanie wielozmysłowe, oswajanie nowości, wspólna zabawa i komunikacja
📌 Cele ogólne
- rozwijanie komunikacji i nazywania (gesty, słowa, PECS, pokaz)
- wspieranie integracji sensorycznej (dotyk, węch, wzrok)
- rozwijanie motoryki małej poprzez działania manualne
- wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa w strukturalnych aktywnościach
📌 Piktogramowa struktura zajęć
📌 Zestaw 1
👋 Powitanie → 🎧 Doświadczanie sensoryczne → 🎨 Praca plastyczna → 🎵 Zabawa ruchowa → 😊 Relaks i zakończenie
(możesz je wkleić jako piktogramy na tablicę dla dziecka)
📌 Zestaw 2
- 👋 POWITANIE
- 🎲 ZABAWA
- ✂️ PRACA
- 😌 RELAKS (symbol oddechu/wyciszenia)
- 🏁 KONIEC
📌 Zestaw 3
🍁 1. Powitanie – „Dzień Dyni zaczynamy!” (5 min)
- siadanie w kole lub przy stolikach
- pokaz ilustracji dyni różnych kształtów i kolorów
- nauczyciel mówi powoli, krótkimi zdaniami:
„To jest dynia. Dynia jest pomarańczowa. Dziś jest Dzień Dyni. Będziemy patrzeć, dotykać i tworzyć.”
- dziecko może dotknąć i powąchać prawdziwą dynię
(jeżeli ktoś się boi → pozwalam tylko patrzeć z daleka)
👉 Przeczytaj eBook:
📘 Logorytmika w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu w wieku wczesnoszkolnym – ćwiczenia, zabawy i scenariusze eBook 19 zł
🍁 2. Jesienna opowieść o dyni – bajka dla dzieci
Na skraju jesiennego pola rosła sobie okrągła, pomarańczowa dynia. Każdego dnia budziła się w promieniach złotego słońca, a liście wokół niej szeleściły cichutko: szur, szur, szur…
Pewnego ranka dynia otworzyła oczy i zobaczyła, iż świat dookoła zmienia kolory. Drzewa były już żółte, czerwone i brązowe, a wiatr niósł liście wysoko w górę, wołając:
— Wiuuuu! Jesień przyszła!
Dynia rozejrzała się dookoła. Obok przebiegła wiewiórka, niosąc w pyszczku orzeszek. Zatrzymała się i powiedziała:
— Dzień dobry, dynio! Pięknie dziś wyglądasz. Jesteś jak pomarańczowe słońce jesieni!
Dynia uśmiechnęła się szeroko. Jesień była jej ulubioną porą roku — pachniała ciepłym kompotem, mokrymi liśćmi i pieczonymi jabłkami. I zawsze była pełna przygód.
Nad polem przeleciało też stado ptaków, wołając: kra, kra, kra! A dynia pomyślała: „Każdy ma swoje jesienne zadanie. Wiewiórki zbierają zapasy, ptaki lecą do ciepłych krajów… A ja? Co ja mogę zrobić?”
Po chwili na polu pojawiły się dzieci w kolorowych kurtkach. Śmiały się, podskakiwały i zbierały liście do koszyków. Gdy zauważyły dynię, zatrzymały się obok z zachwytem.
— Jaka duża! Jaka pomarańczowa!
Dynia poczuła wtedy coś ważnego — iż jej zadaniem jest przynosić radość. Mogła być ozdobą, pysznym daniem, a choćby lampionem, który świeci ciepłym światłem, kiedy dni stają się krótkie i długie wieczory proszą o trochę blasku.
Wiatr zaszumiał jej nad głową:
— Każdy ma swoje miejsce w jesiennym świecie. Ty też, dynio.
I tak dynia zrozumiała, iż jest częścią tej kolorowej, jesiennej opowieści. Razem z liśćmi, wiewiórkami, ptakami i dziećmi tworzyła piękną jesień — pełną barw, zapachów i ciepła.
A jesień zaszeptała:
— Dziękuję, dynio.
I od tamtej pory dynia zawsze była dumna ze swojego pomarańczowego blasku, który rozświetlał jesienne dni.
KONIEC 🍁🎃
✅ Ćwiczenie po bajce – „Co widziała dynia?”
Cel: rozwijanie rozumienia opowieści, nazywania, wskazywania i komunikacji wspomagającej (PECS / gest / wybór).
Przebieg:
Nauczyciel pokazuje kolejno obrazki (lub PECS) i zadaje pytania. Dziecko odpowiada wskazaniem, gestem, słowem lub tak/nie.
Materiały: obrazki / piktogramy:
🍂 liście, 🐿️ wiewiórka, 🐦 ptaki, 🌬️ wiatr, 🎃 dynia, 👧 dziecko
✋ Pytania do dzieci (do wyboru, krótkie zdania, jeden wątek na raz):
- „Co widziała dynia?”
→ dziecko wskazuje obrazek (np. liście / wiewiórkę / dzieci / wiatr) - „Jakie były liście?”
→ żółte / czerwone / brązowe (dać 2–3 do wyboru) - „Co robił wiatr?”
→ „wiaaaaał” (można zrobić gest i dźwięk) - „Kto przyleciał nad pole?”
→ ptaki - „Jaki kolor miała dynia?”
→ pomarańczowy (można wskazać kolorową kartę)
😀 Emocje dyni — Smileys / PECS
Nauczyciel pokazuje 3 buźki:
🙂 radość
😐 spokój
☹️ smutek
Pytanie:
„Jak czuła się dynia, kiedy zobaczyła dzieci?”
→ dziecko wskazuje buźkę EMOCJI
(dobrze działa również komunikat wspierający: „Pokaż emocję”, „Wybierz jedną”, „OK”)
🧡 Krótki morał do powtórzenia z dziećmi
„Każdy ma swoje miejsce i zajęcia jesienią. Dynia też!”
(krótkie = łatwe do zapamiętania)
👉 Przeczytaj eBook:
📘 Jak uczyć ucznia ze spektrum autyzmu? Przewodnik dla nauczycieli wszystkich przedmiotów eBook 18 zł
🎃 3. Sensoryczne poznawanie dyni (10–12 min)
Propozycja stanowisk SI (do wyboru lub rotacyjnie):
| Stacja | Aktywność | Zmysł |
|---|---|---|
| 1 | dotykanie pestek, miąższu i twardej skóry dyni | DOTYK |
| 2 | wąchanie dyni i przypraw: cynamon, goździki | WĘCH |
| 3 | obserwacja dyni pod światłem i lupą | WZROK |
Wskazówki do ASD:
- pozwól na rękawiczki jednorazowe (dzieci z obronnością dotykową)
- krótkie komunikaty: „Dotyk”, „Stop”, „OK”
🎨 4. Praca plastyczna „Dynia jak z bajki” (10–15 min)
Materiały: farby, pompony, plastelina, naklejki, wydruk konturu dyni (kolorowanka)
Zadanie: dziecko ozdabia dynię — każdy według swoich możliwości (realistycznie albo bajkowo).
Wspieranie komunikacji:
- pytania wspomagające:
„Jaki kolor?”, „Chcesz pomarańczowy czy żółty?” (2 wybory!) - możesz użyć PECS: kolory, emocje, dynia, klej, malować, koniec
🎵 5. Zabawa ruchowa „Turlające się dynie” (5–7 min)
- pomarańczowe piłki udają dynie
- dzieci turlają do siebie w rytm muzyki (np. „Dynia turlu-turlu”)
- wersja prostsza: turlanie po torze wyznaczonym taśmą na podłodze
🌙 6. Zakończenie i relaks „Dyniowy oddech” (3–5 min)
Ćwiczenie oddechowe:
„Wdech — dynia (brzuch) rośnie. Wydech — dynia odpoczywa.”
- dziecko robi powolny wdech i długi wydech
- pochwała na koniec:
„Super praca! Dziękuję za Dzień Dyni.”
✅ Dostosowania dla ASD
- przewidywalna struktura i piktogramy
- krótkie komunikaty
- możliwość rezygnacji z aktywności sensorycznej (opcje zamienne)
- przerwa w wyznaczonym miejscu „strefa spokoju”
👉 Przeczytaj eBook:
📘 Jak uczyć uczniów z Zespołem Aspergera o emocjach i relacjach społecznych? eBook 22 zł
📌 Powiązane artykuły
- „W krainie złotych liści i jesiennych darów” – Zmysłowe zajęcia rewalidacyjne ASD
- Poznaj dynię – arkusz pracy dla ucznia ze spektrum autyzmu
- Scenariusz zajęć na Halloween: Tajemnicza Noc w Zamku Cieni dla uczniów z ASD
- Kreatywny scenariusz zajęć na Dzień Dyni dla przedszkolaków ze spektrum autyzmu
- 🍁 Jesienny scenariusz zajęć rewalidacyjnych: motoryka mała i koordynacja wzrokowo-ruchowa u dzieci z autyzmem
✅ Dołącz do nas i zyskaj więcej!
📌 Subskrypcja 6 zł – dostęp do wybranych materiałów, artykułów i inspiracji dla nauczycieli,terapeutów i rodziców.
🌟 Subskrypcja PREMIUM 10 zł – pełny dostęp do nowych materiałów, scenariuszy, narzędzi w tym arkuszy pracy i innych tematów zebranych w górnych zakładkach tematycznych.
📚 Czytaj eBooki, pobieraj Pakiety lekcyjne i korzystaj z gotowych scenariuszy zajęć i terapii, które oszczędzają Twój czas i wspierają rozwój uczniów.
👉 Czytaj aktualne, codzienne, wolne artykuły na autyzmwszkole.com i buduj swoją bazę materiałów krok po kroku!
![Siła kobiet. Ruszył cykl spotkań z doktorem Kubiaczykiem [FOTO]](https://swidnica24.pl/wp-content/uploads/2025/10/Sila-Kobiet-Zaczyna-Sie-od-Troski-1.jpg)
