Czym jest flegma?
Flegma to gęsta, lepka wydzielina produkowana przez błony śluzowe układu oddechowego.
Kiedy jesteśmy zdrowi, w zasadzie nie zdajemy sobie sprawy z jej istnienia. Sytuacja zmienia się diametralnie, kiedy: łapiemy infekcje, mamy alergię, lub doświadczamy podrażnienia dróg oddechowych. Wtedy jej ilość gwałtownie rośnie, a konsystencja i kolor ulegają zmianie.
Jakie znaczenia ma flegma?
Chociaż gromadzenie się flegmy w drogach oddechowych nie należy do przyjemnych, to ma swoją konkretną rolę - to właśnie ona pomaga oczyścić płuca i oskrzela z nadmiaru śluzu, bakterii oraz wirusów. Poza tym chroni nasze drogi oddechowe przed wnikaniem drobnoustrojów, pyłów i innych zanieczyszczeń. Jednocześnie tworzy barierę zatrzymującą niepożądane cząstki, które są następnie usuwane wraz ze śluzem. Pomaga również w nawilżaniu błon śluzowych, co zapobiega ich wysychaniu i uszkodzeniom.Reklama
Kolor flegmy - co oznacza?
Normalnie wytwarzamy około od 1 do 1,5 litra wydzieliny dziennie, choćby o tym nie wiedząc. Flegma osób zdrowych ma przezroczysty kolor i rzadką konsystencję.
Dopiero w przypadku infekcji jej zabarwienie i spoistość ulegają zmianie np.:
biała i gęsta - może świadczyć o przeziębieniu lub łagodnej infekcji;żółta lub zielonkawa - zwykle oznacza infekcję bakteryjną, chociaż nie jest to reguła. Zielony kolor pochodzi od enzymów uwalnianych przez białe krwinki walczące z drobnoustrojami;brązowa lub czerwonawa - może być efektem zanieczyszczeń powietrza, palenia papierosów lub obecności krwi (wskazuje m.in. na gruźlicę, rozstrzeń oskrzeli, czy raka płuca) to sygnał alarmowy, będący wskazaniem do konsultacji z lekarzem;grudkowata - bywa symptomem grzybicy lub mukowiscydozy;czarna - pojawia się u nielicznych pacjentów, np. tych, którzy mieli kontakt z pyłami, ale może sugerować poważne problemy, np. infekcje grzybicze u osób z osłabioną odpornością.
Pomimo tego, iż często można spotkać się ze stwierdzeniem, iż w chorobie bakteryjnej flegma jest najczęściej gęsta, żółta lub zielonkawa, a w wirusowej pozostaje przezroczysta lub biała, lekarze odradzają, by na tej podstawie różnicować charakter zapalenia. Lepiej odwiedzić specjalistę, ewentualnie wykonać testy apteczne. Pamiętaj, iż infekcja wirusowa wymaga kuracji objawowej, a stosowanie antybiotyków bez wskazań prowadzi do oporności bakterii, przez co w przyszłości choroby mogą być trudniejsze do leczenia, może także dojść do zniszczenia naturalnej flory bakteryjnej.
Jak oczyścić drogi oddechowe z flegmy?
Aby skutecznie oczyścić organizm z nadmiaru flegmy, warto sięgnąć po kilka sprawdzonych metod:
nawilżenie powietrza to jeden z podstawowych sposobów, by zmniejszyć ilość śluzu. Suche powietrze sprzyja podrażnieniom błon śluzowych, co zmusza organizm do zwiększenia jego produkcji. Nawilżacz z mgiełką pomoże utrzymać odpowiednią wilgotność w sypialni, ułatwiając oddychanie i zapobiegając bólowi gardła, który często współwystępuje z infekcją; olejek eukaliptusowy jest znany ze swoich adekwatności łagodzących kaszel i udrażniających nos. Można dodać go do dyfuzora, ciepłej kąpieli lub zastosować miejscowo na klatkę piersiowąodpowiednie nawodnienie to kolejny najważniejszy element. Picie dużej ilości płynów rozrzedza śluz, dzięki czemu łatwiej go odkrztusić. Ponadto regularne nawadnianie pomaga złagodzić objawy alergii i zmniejszyć przekrwienie błon śluzowych;unikanie leków przeciwwykrztuśnych - choć kaszel może być uciążliwy, nie należy go tłumić na siłę. To naturalny sposób organizmu na usunięcie zalegającej flegmy. Skuteczne działanie wykazują również tzw. mukolityki, czyli preparaty rozrzedzające gęstą i lepką wydzielinę oskrzelową. Ze względu na ich działanie wzmagające odkrztuszanie, powinny być stosowane najpóźniej 4 godziny przed snem, po to by kaszel nie wybudzał chorego w nocy. Oczywiście, jeżeli kaszel staje się męczący lub przedłuża się, warto skonsultować się z lekarzem.
Źródła:
McShane A, Bath J, Jaramillo AM, Ridley C, Walsh AA, Evans CM, Thornton DJ, Ribbeck K. Mucus. Curr Biol. 2021 Aug 9;31(15):R938-R945.Shen F, Sergi C. Sputum Analysis. 2023 Feb 20. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025Rubin BK. Mucus, phlegm, and sputum in cystic fibrosis. Respir Care. 2009 Jun;54(6):726-32; discussion 732.
CZYTAJ TAKŻE:
