W ostatnim czasie obserwujemy bezprecedensowy wzrost cyberataków wymierzonych w klientów polskich banków. Według danych CERT Polska, tylko w ubiegłym roku odnotowano ponad 25 tysięcy incydentów phishingowych, które stanowiły aż 64% wszystkich zgłoszonych cyberprzestępstw. Eksperci CERT Orange Polska alarmują o lawinowym wzroście liczby fałszywych wiadomości SMS, które z coraz większą skutecznością omijają systemy zabezpieczeń.
Fot. Pixabay
Przestępcy doskonalą swoje metody, stosując zaawansowane techniki manipulacji psychologicznej. Wykorzystują wizerunek znanych marek, takich jak OLX, i tworzą perfekcyjnie spreparowane kopie stron bankowych. W swoich działaniach stosują nietypowe znaki diakrytyczne i celowe błędy ortograficzne, skutecznie omijając filtry antyspamowe. Szczególnie niebezpieczna jest w tej chwili kampania prowadzona przez nadawców podszywających się pod „InfoSMS”.
PKO BP i inne banki wprowadzają coraz bardziej zaawansowane systemy ochronne, w tym analizę behawioralną użytkowników – sposób poruszania myszką czy tempo pisania na klawiaturze. Jednak kluczową rolę w ochronie przed atakami wciąż odgrywa czujność i świadomość użytkowników. Eksperci przypominają, iż banki nigdy nie proszą o weryfikację danych poprzez SMS czy email.
Nasilająca się fala cyberataków prowadzi do pogłębiającego się rozwarstwienia cyfrowego społeczeństwa. Osoby starsze oraz mniej biegłe w technologii coraz częściej rezygnują z bankowości elektronicznej, obawiając się utraty oszczędności. To z kolei prowadzi do ich wykluczenia z nowoczesnych usług finansowych i zwiększa koszty obsługi bankowej. Paradoksalnie, próba ochrony przed cyberprzestępcami może prowadzić do marginalizacji znaczącej części społeczeństwa.
Rosnąca liczba skutecznych ataków phishingowych podważa zaufanie do całego systemu bankowego i handlu elektronicznego. Ofiary przestępstw często doświadczają nie tylko strat finansowych, ale również poważnych problemów psychologicznych – poczucia wstydu, lęku przed kolejnymi oszustwami i utraty poczucia bezpieczeństwa. To może prowadzić do długotrwałych zmian w zachowaniach konsumenckich i sposobie korzystania z usług cyfrowych przez całe grupy społeczne.
Kontakt telefoniczny i niepokojąca sytuacja, która wymaga szybkiego działania. Tak zaczyna się oszustwo, którego celem są Twoje dane i pieniądze.
Informacja, z którą dzwonią oszuści, to np. kredyt, który ktoś właśnie bierze na Twoje dane. Presja czasu, konieczność…
— CERT Polska (@CERT_Polska) October 17, 2024
Pojawia się również nowe zjawisko społeczne – międzypokoleniowy transfer odpowiedzialności za bezpieczeństwo cyfrowe. Młodsze pokolenia czują się zobowiązane do ochrony swoich starszych krewnych przed cyberprzestępcami, co prowadzi do nowych form napięć rodzinnych i zwiększonego poziomu stresu. Jednocześnie powstają nieformalne sieci wsparcia i edukacji cyfrowej, gdzie bardziej doświadczeni użytkownicy dzielą się wiedzą o bezpiecznym korzystaniu z bankowości elektronicznej.