Opieka długoterminowa w Polsce opiera się na kilka filarach wsparcia. W zależności od potrzeb: może mieć charakter stacjonarny lub domowy, a także medyczny lub socjalny. Poniżej przypominamy na czym polega każda z tych form pomocy pacjentom.
- Opieka długoterminowa – definicja
- System pomocy społecznej
- Dom i instytucje
- Skala Barthel
- Opieka stacjonarna
Opieka długoterminowa – definicja
Według definicji, opieka długoterminowa obejmuje całokształt działań medycznych i społecznych polegających na świadczeniu:
- długotrwałej opieki pielęgniarskiej,
- rehabilitacji,
- świadczeń terapeutycznych
- usług pielęgnacyjno-opiekuńczych.
A także kontynuacji leczenia farmakologicznego i dietetycznego osobom przewlekle chorym i niesamodzielnym, które nie wymagają hospitalizacji w warunkach oddziału szpitalnego. Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze adresowane są zarówno do osób dorosłych, jak i do dzieci.
Opieka długoterminowa w Polsce
Katalog zadań opieki długoterminowej jest bardzo szeroki i różnorodny. W Polsce publiczny system opieki długoterminowej opiera się na dwóch niezależnych od siebie filarach. Z uwagi na konieczność zabezpieczenia różnego rodzaju potrzeb osób niesamodzielnych opieka długoterminowa realizowana jest zarówno w systemie ochrony zdrowia, jak i w systemie pomocy społecznej.
System pomocy społecznej
System pomocy społecznej obejmuje usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania osoby, która takiej opieki potrzebuje.
Wyróżnia się również dzienne usługi świadczone w ośrodkach wsparcia, całodobowe usługi świadczone w domach pomocy społecznej oraz w rodzinnych domach pomocy, jak również usługi świadczone w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku.
Dom i instytucje
W opiece długoterminowej opieka może być świadczona w warunkach domowych i stacjonarnie.
Opiekę domową – prowadzą zespoły długoterminowej opieki domowej dla osób wentylowanych mechanicznie i w ramach pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej,
Opieka stacjonarna – udzielane jest w zakładach opiekuńczo-leczniczych (ZOL) i zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych (ZPO).
Warunkiem skorzystania z oferowanych w ramach tej struktury form wsparcia jest spełnienie warunku punktacji w skali funkcjonalnej Barthel poniżej 40 punktów.
Czym jest Skala Barthel?
Na skalę Barthel składa się 10 pytań o czynności dnia codziennego, takie jak: poruszanie się, jedzenie, mycie się , korzystanie z toalety, kontrolę nad oddawaniem moczu i stolca, transfer z łóżka na krzesło, itp. Przy każdej czynności przyznaje się punkty, które po zliczeniu pomagają odpowiedzieć na pytanie o stan funkcjonalny pacjenta. Pytania zwykle pozwalają określić stan czynnościowy chorego jako niesamodzielny (0 punktów), potrzebę pomocy (5 punktów) lub niezależny (10 punktów) w wykonywaniu danej aktywności. Im więcej punktów, tym większa jest samodzielność chorego. Maksymalna liczba punktów do uzyskania w skali Barthel wynosi 100.
Opieka długoterminowa w warunkach domowych
Domowa opieka długoterminowa jest świadczona przez zespoły długoterminowej opieki domowej dla dorosłych, dzieci i młodzieży wentylowanych mechanicznie oraz przez personel pielęgniarski opieki długoterminowej w domu osoby potrzebującej.
Domowa opieka długoterminowa – dla kogo?
Pielęgniarską opieką długoterminową obejmuje się pacjentów, którzy nie wymagają leczenia i opieki w warunkach stacjonarnych. Jednak ze względu na istniejące problemy zdrowotne wymagają systematycznej i intensywnej opieki pielęgniarskiej, udzielanej w warunkach domowych, we współpracy z lekarzem POZ. W przypadku opieki domowej, podstawą objęcia chorego pielęgniarską opieką długoterminową jest:
- skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
- kwalifikacja pielęgniarska do objęcia pielęgniarską opieką długoterminową
- pisemna zgoda pacjenta na objęcie taką opieką.
Kto może skorzystać?
Z pielęgniarskiej opieki długoterminowej mogą skorzystać pacjenci, którzy:
- nie korzystają z opieki hospicjum domowe;
- nie przebywają pod opieką innego zakładu opiekuńczego udzielającego świadczeń gwarantowanych w warunkach stacjonarnych;
- nie korzystają z opieki zespołu długoterminowej opieki domowej dla dorosłych, dzieci i młodzieży wentylowanych mechanicznie;
- nie pozostają w ostrej fazie choroby psychicznej.
Dla pacjentów wentylowanych mechanicznie
Świadczenia realizowane w warunkach domowych przez zespół długoterminowej opieki domowej dla dorosłych, dzieci i młodzieży wentylowanych mechanicznie są udzielane chorym z przewlekłą niewydolnością oddechową. Wymagającym:
- stosowania inwazyjnej, prowadzonej przy pomocy respiratora wentylacji mechanicznej
- nieinwazyjnej, ciągłej lub okresowej wentylacji mechanicznej,
- niewymagającym hospitalizacji w oddziałach intensywnej terapii lub pobytu w zakładach udzielających całodobowych świadczeń,
- wymagającym jednak stałego specjalistycznego nadzoru lekarza, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji.
Opieka stacjonarna
Stacjonarnej opieki długoterminowej udziela się pacjentom wymagającym ze względu na swój stan zdrowia całodobowych świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych, rehabilitacyjnych oraz kontynuacji leczenia. Jednak niewymagających hospitalizacji w oddziale szpitalnym. Celem takiej opieki jest rekonwalescencja i poprawa zdrowia pacjenta. Świadczenia te obejmują również:
- dostęp do środków farmaceutycznych,
- materiałów medycznych,
- sprzętu ortopedycznego
- rehabilitacyjnego
- pomocy w rozwiązywaniu problemów socjalnych,
- psychologicznych i psychicznych.
Świadczenia gwarantowane realizowane przez zakłady opiekuńczo-lecznicze lub pielęgnacyjno-opiekuńcze obejmują świadczenia udzielane przez lekarza, pielęgniarkę, rehabilitanta oraz psychologa. A także terapię zajęciową, leczenie farmakologiczne i dietetyczne, edukację zdrowotną oraz zaopatrzenie w niezbędne wyroby medyczne.
