Czym zajmuje się onkolog?
Onkolog to lekarz, który zajmuje się diagnostyką i leczeniem nowotworów złośliwych. Przy podejrzeniu choroby nowotworowej zleca niezbędne badania, a następnie na ich podstawie tworzy najlepszy dla danego pacjenta plan leczenia. Często współpracuje z lekarzami innych specjalności, np. chirurgii, urologii czy gastroenterologii, aby zapewnić choremu jak najlepszą opiekę.
Jakie choroby leczy onkolog?
Onkolog leczy różne rodzaje nowotworów złośliwych, w tym:Reklama
nowotwory przewodu pokarmowego, np. rak żołądka, jelita grubego, przełyku;nowotwory układu moczowego, np. rak nerki, pęcherza moczowego;nowotwory narządów rozrodczych, np. rak jajnika, macicy, jądra;nowotwory piersi.
Specjalista onkologii zajmuje się również leczeniem powikłań terapii nowotworów, a także leczeniem stanów przednowotworowych.
Kiedy należy udać się do onkologa?
Wizyta u onkologa może być potrzebna wtedy, gdy istnieje podejrzenie, iż objawy, których doświadcza pacjent, mogą być spowodowane nowotworem. Mimo, iż do lekarza onkologa nie potrzeba skierowania, rzadko kiedy pacjent trafia od razu do jego gabinetu.
Konsultacja onkologiczna zwykle odbywa się po wstępnej diagnostyce problemu przez lekarza rodzinnego lub lekarzy innych specjalności, do których wcześniej udał się pacjent. o ile na podstawie wywiadu lub badań dodatkowych podejrzewają oni chorobę nowotworową, mogą oni wystawić tzw. kartę DILO (Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego). Pacjent z taką kartą omija kolejki i przechodzi szybką diagnostykę onkologiczną u onkologa.
Z jakimi objawami warto udać się do lekarza onkologa?
podejrzane zmiany skórne: nowe znamiona o nierównym zabarwieniu, zatartych brzegach lub zmiana wyglądu/powiększenie się już wcześniej obecnych znamion;niegojące się owrzodzenia na skórze;krwawienia z odbytu, obecność krwi w kale, moczu, kaszel z krwią; wyczuwalne guzki pod skórą;zmiana rytmu wypróżnień, problemy z oddawaniem moczu;niezamierzona utrata masy ciała bez przyczyny w ciągu ostatnich kilku miesięcy;chroniczne zmęczenie;przewlekły ból;trudności w połykaniu;spadek apetytu;przewlekły kaszel lub chrypka;bóle głowy;powiększenie węzłów chłonnych.
Jakie badania może zlecić onkolog?
Lekarz onkolog podczas pierwszej wizyty zbierze z tobą dokładny wywiad - zapyta o aktualne dolegliwości, choroby przewlekłe czy przyjmowane leki. Zleci również dodatkowe badania, które pozwolą wykluczyć lub potwierdzić obecność nowotworu, a także określić jego ewentualne stadium zaawansowania. W momencie, gdy badań jest zbyt dużo, aby wykonać je odpowiednio gwałtownie w trybie ambulatoryjnym, lekarz może skierować cię na kompleksową diagnostykę do szpitala.
Jakie badania może zlecić lekarz onkolog? Są to przede wszystkim:
badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, parametry czynności wątroby, nerek i innych narządów, a także markery nowotworowe;badania obrazowe, np. RTG, USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, pozytronowa tomografia emisyjna PET, scyntygrafia;badania endoskopowe, np. gastroskopia, kolonoskopia, bronchoskopia, cystoskopia;biopsja cienkoigłowa, gruboigłowa lub wycinająca;badania genetyczne, określające obecność mutacji w obrębie nowotworu.
Największe znaczenie w diagnostyce onkologicznej mają badania obrazowe oraz biopsja. Tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny pozwalają ocenić stadium zaawansowania choroby, to znaczy czy istnieją przerzuty nowotworu, a jeżeli tak - to do jakich narządów. Jest to ważne pod kątem wyboru odpowiednich metod leczenia. Natomiast biopsja guza to badanie ostatecznie potwierdzające lub wykluczające rozpoznanie nowotworu.
Jak przygotować się do wizyty u onkologa?
Przed pierwszą wizytą u onkologa warto zgromadzić całą posiadaną dokumentację medyczną, szczególnie dotyczącą diagnostyki aktualnych dolegliwości. o ile kiedykolwiek wcześniej byłeś w szpitalu, przebyłeś operacje lub urazy, postaraj się sobie przypomnieć, w którym roku mogły one być. Ponadto jeżeli przyjmujesz leki na stałe, stwórz listę z ich nazwami, dawkowaniem i sposobem stosowania (np. rano/wieczorem, ile tabletek itd.).
o ile masz taką możliwość, zorientuj się również, czy w twojej rodzinie były w przeszłości przypadki chorób nowotworowych. Może mieć to znaczenie w wykrywaniu np. genetycznych mutacji sprzyjających rozwojowi nowotworów, jak np. gen BRCA1.
Bibliografia:
● Clinic C., What Is an Oncologist? : Cancer Specialist (Oncology) Definition & Types https://my.clevelandclinic.org/health/articles/22145-oncologist, 2021 r., dostęp 25 czerwca 2024 r.
● Choosing a Cancer Doctor | How to Find an Oncologist. https://www.cancer.org/cancer/managing-cancer/finding-care/where-to-find-cancer-care/choosing-a-cancer-doctor.html, 2024 r., dostęp 25 czerwca 2024 r.
