W dzisiejszych czasach coraz większą uwagę zwracamy na zdrowy styl życia, a jednym z kluczowych elementów tego trendu jest odpowiednie odżywianie. Wśród wielu popularnych diet jedną z coraz bardziej docenianych i badanych jest dieta witariańska. Opierając się na koncepcji żywienia holistycznego ta fascynująca metoda łączy zarówno aspekt zdrowotny, ekologiczny, jak i etyczny. Odpowiednio skomponowany jadłospis, bogaty w surowe produkty roślinne i witalne składniki, może przynieść szereg korzyści dla zdrowia i samopoczucia. W tym artykule przyjrzymy się bliżej zasadom diety witariańskiej, jej potencjalnym efektom na organizm oraz przedstawimy przykładowy jadłospis, który pozwoli nam lepiej zrozumieć, jakie skarby kryją się w tej wspaniałej formie żywienia. Sprawdź, co mogą jeść witarianie i dlaczego nie są to tylko warzywa oraz dlaczego nie mogą stosować obróbki termicznej.
Czym jest dieta raw? Zasady witarianizmu
Witarianizm (inne nazwy: witarianizm, żywienie witariańskie, raw food diet) to specyficzny styl żywienia, który charakteryzuje się skupieniem na spożywaniu wyłącznie lub głównie produktów roślinnych i surowych, nieprzetworzonych termicznie. Osoby praktykujące tę formę żywienia nazywani są witarianami. Podstawowym założeniem witarianizmu jest przekonanie, iż żywność w swojej naturalnej, nieprzetworzonej formie jest najlepszym źródłem składników odżywczych, witamin i składników mineralnych, które wspierają zdrowie i dobre samopoczucie. Witarianie podkreślają, iż gotowanie, smażenie i inne metody obróbki termicznej mogą niszczyć cenne enzymy i składniki odżywcze w produktach spożywczych, co może wpływać negatywnie na ich wartość odżywczą. Brak podwyższenia temperatury jedzenia oznacza mniejsze straty witamin. W wysokiej temperaturze, zdaniem witarian, dochodzi do zmieszania białek z wiązaniami odpornymi na enzymy trawienne. Efekt? Aminokwasy stają się nieprzydatne dla organizmu.
Witarianizm skupia się głównie na takich grupach produktów jak warzywa i owoce, orzechy, nasiona kiełków, suszone owoce, algi morskie i inne produkty roślinne. Witarianie zwykle unikają mięsa, nabiału, jajek, a także produktów wysokoprzetworzonych, sztucznych dodatków do żywności i dodatku cukru. Niektórzy witarianie również podejmują decyzję o wykluczeniu spożywania np. produktów zbożowych czy takich pokarmów jak nasiona roślin strączkowych. Ważne, aby wszystkie spożywane produkty były niepoddane obróbce termicznej.
Zwolennicy przebywania na surowej diecie uważają, iż taki sposób żywienia przynosi wiele korzyści zdrowotnych, w tym poprawę trawienia, regulację wagi ciała, poprawę stanu skóry oraz zwiększenie poziomu energii. Ponadto, podkreślają także aspekt duchowy i emocjonalny, zauważając, iż witarianizm może sprzyjać głębszej świadomości, spokoju i harmonii z samym sobą i otoczeniem. Tak, zdaniem wielu przebywanie na surowej diecie tj. spożywanie pokarmów nie poddawanych obróbce termicznej, poprawia nastrój i euforia życia. Miłośnicy diety raw wspominają też o naturalności tego typu sposobu odżywiania (np. w kontekście zwierząt, które odżywiają się na surowo).
Warto jednak zaznaczyć, iż witarianizm jest bardzo specyficznym i restrykcyjnym podejściem żywieniowym, które może wymagać dokładnego planowania, aby dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość składników mineralnych. Długotrwałe praktykowanie witarianizmu może wiązać się z ryzykiem niedoborów żywieniowych, zwłaszcza jeżeli nie jest odpowiednio zbilansowana i urozmaicona. Często powoduje utratę masy ciała w niezdrowy sposób (np. zbyt gwałtownie i przy niedostarczaniu potrzebnych składników) czy zaburzenia miesiączkowania.
Witarianizm wegański i wegetariański – zasady diety
Surowa dieta wegańska (raw vegan) to forma żywienia, w której osoba skupia się na spożywaniu wyłącznie surowych, nieprzetworzonych produktów roślinnych i jednocześnie wyklucza ze swojej diety wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego. Osoby praktykujące witarianizm wegański nie jedzą mięsa, ryb, nabiału, jajek czy innych produktów odzwierzęcych. Ich dieta to tylko surowe produkty roślinne, takie jak warzywa, owoce, orzechy, nasiona, kiełki, algi morskie i inne produkty roślinne. Odrzucają też miód.
Podstawowym założeniem bycia na diecie wegańskiej raw jest przekonanie, iż żywność roślinna w formie surowej zawiera najwięcej składników odżywczych i jest najbardziej korzystna dla zdrowia. Witarianie wegańscy często podkreślają ekologiczne i etyczne aspekty swojego stylu żywienia, związane z ochroną zwierząt i środowiska naturalnego. Trzeba uważać, by nie mieć niedoborów – będąc na diecie wegańskiej często nie dostarczamy sobie odpowiednich witamin, np. witaminy D. To długofalowo przyniesie niekorzystne zmiany dla organizmu.
Witarianizm wegetariański
Witarianizm wegetariański (vegetarian diet raw) różni się od witarianizmu wegańskiego pod względem dozwolonych produktów spożywczych. Witarianie wegetariańscy również skupiają się na spożywaniu surowych, nieprzetworzonych produktów roślinnych, ale niektórzy z nich mogą włączyć do swojej diety niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego.
Na przykład witarianie wegetariańscy mogą spożywać nabiał, taki jak mleko, jogurt czy ser, ale nie jedzą mięsa, ryb ani jajek.
Surowa dieta (raw food) – jakie może przynieść efekty?
Surowa dieta opiera się na jedzeniu głównie lub wyłącznie nieprzetworzonych, surowych produktów roślinnych. Skupia się na spożywaniu świeżych warzyw, owoców, orzechów, nasion, kiełków, suszonych owoców, alg morskich i innych produktów roślinnych bez obróbki termicznej.
Praktykowanie tej diety może przynieść różne korzyści zdrowotne, takie jak poprawa funkcji jelit, utrata wagi, lepszy stan skóry, większa energia oraz wzmocnienie układu odpornościowego. Wiele osób zauważa także, iż dieta surowa pozwala na odczucie większego samopoczucia i ogólnie lepsze zdrowie. Nie wymaga też przyrządzania potraw w wysokiej temperaturze, a więc może pomóc oszczędzać czas.
Dokładne planowanie raw = zdrowy organizm
Jednak warto pamiętać, iż surowa dieta wymaga dokładnego planowania, aby dostarczyć organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze, które mogą być ograniczone w diecie składającej się tylko z produktów roślinnych. Brak odpowiedniego zbilansowania może prowadzić do niedoborów żywieniowych i innych problemów zdrowotnych. Z tego powodu zaleca się konsultację z dietetykiem lub specjalistą ds. żywienia przed rozpoczęciem diety surowej, aby uniknąć potencjalnych minusów i korzystać z tego stylu żywienia w sposób bezpieczny i efektywny.
Surowe owoce i surowe warzywa? Przykładowy jadłospis diety witariańskiej
Oto przykładowy jadłospis diety witariańskiej, który zawiera produkty surowe, przede wszystkim warzywa i owoce. Sprawdź, co przykładowego jedzą witarianie. Spróbowałbyś takiej diety?
Witarianizm dzień 1:
Śniadanie:
Smoothie z mrożonych truskawek, bananów i szpinaku
Dodatek: łyżka nasion chia
II śniadanie
Miseczka pokrojonych w kostkę mango i melona
Obiad:
Sałatka z mixem liści sałaty, kiełków brokułów, papryki, ogórka i pomidora
Dressing: sos z awokado, limonki, oliwy z oliwek, i odrobiny czosnku
Podwieczorek:
Pokrojone w paski marchewki, seler naciowy i ogórek
Guacamole jako dip
Kolacja:
Makaron z cukinii z sosem pomidorowym – cukinia (cukinię pokrój w cienkie paski), zblendowane pomidory, suszone pomidory, bazylia, czosnek i oliwa z oliwek, skropione sokiem z cytryny i oliwą
Witarianizm dzień 2:
Śniadanie:
Miseczka pokrojonych jabłek, gruszek i winogron
Dodatek: łyżeczka masła migdałowego
II śniadanie
Surowe orzechy nerkowca
Obiad:
Carpaccio z buraków (cieńko pokrojone surowe buraki)
Dodatki: rukola, orzechy włoskie, kiełki
Podwieczorek:
Kawałki papai
Kolacja:
Talerz pokrojonych surowych warzyw (marchewka, ogórek, papryka, rzodkiewka)
Sos: na bazie świeżych pomidorów
Witarianizm dzień 3:
Śniadanie:
Talerz surowej owsianki z płatkami owsianymi namoczonymi w mleku migdałowym
Dodatek: posiekane orzechy włoskie i plasterki banana
II śniadanie
Koktajl z awokado, szpinaku, kiwi i wody kokosowej
Obiad:
Roladki z surowych plastrów bakłażana z nadzieniem z pasty z soczewicy, czerwonej cebuli i pokrojonych pomidorów
Podwieczorek:
Miseczka jagód i suszone owoce
Kolacja:
Sałatka z wodorostów nori, pokrojonej w kostkę selera, ogórka i mango
Dressing: sos sojowy, imbir, oleje tłoczone
Największe minusy bycia na diecie witariańskiej
Mimo iż witarianizm może przynieść wiele korzyści, istnieją również pewne potencjalne minusy związane z praktykowaniem tego stylu żywienia. Poniżej wymieniamy niektóre skutki uboczne przebywania na diecie witariańskiej:
- ryzyko niedoborów żywieniowych – surowa dieta witariańska może prowadzić do niedoborów niektórych składników mineralnych i odżywczych, takich jak witamina B12, witamina D, wapń, białko i żelazo,
- trudności z trawieniem i bóle brzucha – spożywanie dużej ilości surowych warzyw i owoców może być trudne do strawienia dla niektórych osób, zwłaszcza dla osób z wrażliwym układem pokarmowym. To może prowadzić do wzdęć, gazów i problemów żołądkowych,
- ograniczona różnorodność – witarianizm opiera się głównie na surowych warzywach i owocach, co może prowadzić do ograniczenia różnorodności żywności i braku niezbędnych składników odżywczych,
- skomplikowane planowanie posiłków – przygotowywanie odpowiednio zbilansowanych posiłków na diecie witariańskiej może wymagać dużo czasu i wysiłku, ponieważ konieczne jest dbanie o różnorodność składników odżywczych,
- utrzymanie odpowiedniej temperatury – witarianie zwracają uwagę na konieczność utrzymania odpowiedniej temperatury i jakości produktów, aby uniknąć ryzyka zatrucia pokarmowego, szczególnie w przypadku produktów surowych i niepasteryzowanych,
- codzienne i nie tylko wyzwania raw diety – bycie na diecie witariańskiej może utrudnić spożywanie posiłków w restauracjach czy podczas spotkań towarzyskich, gdzie surowe jedzenie może być ograniczone,
- możliwość nadmiernego spożycia cukru – dieta witariańska może prowadzić do zwiększonego spożycia owoców, które są bogate w naturalne cukry, co może wpływać negatywnie na poziom cukru i tym samym na całościowe zdrowie człowieka.
Surowej diety nie powinny próbować osoby starsze ani karmiące. Nie jest to również dobry sposób odżywiania dla kobiet ciężarnych. Kto może sięgać po taką dietę? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Diety tej powinny próbować osoby po konsultacjach ze specjalistami z zakresu żywienia. Surową dietę należy stosować z głową.
Raw – czy styl odżywiania oparty na surowych produktach roślinnych jest dla Ciebie?
Dieta raw, czyli żywienie oparte na surowych produktach roślinnych, może być fascynującym podejściem do zdrowego stylu życia. Spożywanie bogatej gamy surowych owoców, warzyw, orzechów, nasion i kiełków może przynieść wiele korzyści dla zdrowia, takich jak poprawa trawienia, utrata wagi, lepsza kondycja skóry oraz zwiększenie poziomu energii.
Jednak stosowanie surowej diety wymaga starannego planowania i dostarczenia odpowiednich składników odżywczych, aby uniknąć niedoborów i zapewnić dobrą kondycję zdrowotną.
Sprawdź ofertę zdrowego cateringu dietetycznego w Maczfit
Jeżeli zależy Ci na zbilansowanej diecie, zawierającej dużo warzyw i owoców, która zawiera wszystkie składniki mineralne i np. pomoże Ci schudnąć i zapewni lepsze samopoczucie? Postaw na Maczfit. Ten catering dietetyczny odpowie w stu procentach na Twoje potrzeby. Zgłoś się do nas, a dobierzemy model odżywiania pod Ciebie.
