Dane literaturowe podają, iż aż około jednej trzeciej osób chorych na cukrzycę ma objawy retinopatii cukrzycowej. Przyspieszenie jej progresji w wyniku szybkiego spadku poziomu glukozy we krwi stanowi duży problem kliniczny. Ponieważ jednym z narzędzi do monitorowania leczenia cukrzycy jest odsetek hemoglobiny glikowanej, to wieloośrodkowy zespół hiszpańskich naukowców ocenił, czy jest to istotna kwestia u chorych na cukrzycę typu 2 z łagodną lub umiarkowaną nieproliferacyjną postacią retinopatii cukrzycowej, którzy stanowią zdecydowaną większość chorych leczonych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
W retrospektywnym badaniu kliniczno-kontrolnym pacjentów z cukrzycą typu 2 i przebytą łagodną lub umiarkowaną nieproliferacyjną postacią retinopatii oceniono 2300 osób. Korzystając z bazy danych SIDIAP wybrano 1150 osób chorych i 1150 dopasowanych osób z grupy kontrolnej. Główną analizowaną zmienną była wielkość redukcji HbA1c w ciągu ostatnich 12 miesięcy, którą sklasyfikowano jako szybką (poniżej 1,5 proc. w ciągu mniej niż 12 miesięcy) lub bardzo szybką (powyżej 2 proc. w okresie krótszym niż 6 miesięcy).
Nie znaleziono dowodów na żadną istotną różnicę w redukcji HbA1c pomiędzy grupami (0,13 versus 0,21 proc.). Zmniejszenie odsetka hemoglobiny glikowanej nie miało istotnego związku z pogorszeniem retinopatii ani w nieskorygowanych analizach, ani w skorygowanych modelach statystycznych, które obejmowały główne zmienne, takie jak czas trwania cukrzycy, wyjściowe HbA1c, obecność nadciśnienia i stosowane leki przeciwcukrzycowe. Ponadto, gdy przeprowadzono stratyfikację według wyjściowego odsetka HbA1c, nie stwierdzono, iż pacjenci z wyższym jej poziomem charakteryzowali się większym ryzykiem wczesnej postaci retinopatii.
Podążając za powyższymi wynikami, można śmiało stwierdzić, iż klinicyści nie powinni bać się optymalizacji stężenia glukozy we krwi w stosunkowo krótkim czasie u osób z łagodną lub umiarkowaną nieproliferacyjną postacią retinopatii. Strategii tej nie można jednak interpolować na zagrażającą wzroku postać powikłania, w przypadku której należy zaplanować ostrożne wyrównanie cukrzycy.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak