Cukrzyca - grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym stężeniem glukozy we krwi). Hiperglikemia natomiast wynika z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki B trzustki. Przewlekła cukrzyca wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem oraz niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, serca, i naczyń krwionośnych.
Cukrzycę typu 2 określa się jako chorobę cywilizacyjną, która rozwija się głównie w wyniku czynników środowiskowych. Jest ona klasyfikowana jako choroba metaboliczna. W trakcie jej rozwoju obserwuje się podniesione poziomy glukozy we krwi, co określane jest jako hiperglikemia. Na jej rozwój mają wpływ m.in. nieodpowiedni styl życia, w tym spożywanie w dużej ilości przetworzonej żywności, cukru, tłuszczów trans, czy różnego rodzaju używek. Dlatego przy cukrzycy typu 2, w powrocie do zdrowia dieta pełni ogromną rolę. Jej głównym zadaniem jest:Reklama
wyrównanie stężenia glukozy we krwi, redukcja ryzyka rozwoju ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy, adekwatnie skomponowana dieta powinna również korzystanie wpływać na masę ciała, gospodarkę lipidową oraz ciśnienie tętnicze.
Dieta w cukrzycy - nie ma jednego rozwiązania
Eksperci Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) podkreślają, iż nie istnieje uniwersalna dieta dla wszystkich osób z cukrzycą. Najnowsze wytyczne wskazują kilka modeli żywieniowych wspierających leczenie choroby: dietę DASH, śródziemnomorską, fleksitariańską czy roślinną. Łączy je jedno, bazują na produktach jak najmniej przetworzonych, bogatych w błonnik i o niskim indeksie glikemicznym.
Żaden z rekomendowanych modeli żywienia nie wyklucza spożywania owoców. najważniejsze jest jednak to, aby kontrolować ilość węglowodanów w diecie i wybierać produkty, które nie powodują gwałtownych skoków glukozy i insuliny.
Poza tym, owoce mają naprawdę wiele zalet, są źródłem błonnika rozpuszczalnego (pektyn), dostarczają antyoksydantów, takich jak witaminy C i E, beta-karoten czy flawonoidy, a także foliany i potas. Trzeba mieć jednak na uwadze, iż osoby z z zaburzeniami glikemii powinny unikać owoców suszonych, kandyzowanych, w syropie oraz wszelkich owoców z dodatkiem cukru.
Owoce to nie "sam cukier"
Choć owoce są naturalnym źródłem cukrów prostych, nie można sprowadzać ich jedynie do roli "słodkiej przekąski". Stanowią bowiem doskonałe źródło błonnika pokarmowego, który spowalnia wchłanianie glukozy i stabilizuje poziom cukru we krwi. To także bogactwo witamin, składników mineralnych oraz antyoksydantów w tym polifenoli, które mogą zmniejszać ryzyko rozwoju insulinooporności i progresji stanu przedcukrzycowego do cukrzycy.
Warto też pamiętać, iż zawartość naturalnych cukrów w owocach jest bardzo różna. Maliny mają około 5 g cukru w 100 g produktu, podczas gdy winogrona czy banany zawierają go znacznie więcej. Dlatego osoby z zaburzeniami glikemii powinny szczególnie zwracać uwagę na rodzaj wybieranych owoców.
Zaburzenia glikemii. Jakie owoce wybierać?
Najbardziej polecane są te o niskim indeksie (IG) i ładunku glikemicznym (ŁG), dzięki nim glukoza uwalnia się do krwi stopniowo. Do takich owoców należą przede wszystkim:
truskawki, maliny, jagody, borówki, jeżyny, czarna porzeczka, aronia, agrest.
Przykłady:
jeżyny - IG: 25, ŁG: 1,1 agrest - IG: 15, ŁG: 0,9 maliny - IG: 25, ŁG: 1,3
Eksperci podkreślają, iż najlepiej sięgać po owoce w postaci surowej. Każda obróbka, jak gotowanie, miksowanie czy wyciskanie - zwiększa ich indeks glikemiczny i przyspiesza wchłanianie cukrów.
Największy problem - cukry dodane, nie owoce
Specjaliści PTD zwracają uwagę, iż prawdziwym zagrożeniem dla osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej nie są owoce, ale produkty wysokoprzetworzone: słodycze, słone przekąski, fast foody czy napoje dosładzane syropem glukozowo-fruktozowym. To one odpowiadają za gwałtowne skoki cukru we krwi i powinny być maksymalnie ograniczone.
Owoce nie tylko mogą, ale powinny pojawiać się w diecie osób z cukrzycą i zaburzeniami glikemii, oczywiście w odpowiednich ilościach i formie. Najlepiej wybierać owoce jagodowe i inne o niskim indeksie glikemicznym, spożywać je w całości, natomiast lepiej unikać nadmiernego spożycia owoców o wysokiej zawartości cukru.
Źródła:
https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/cukrzyca-i-insulinoopornosc/owoce-w-zaburzeniach-glikemii-jesc-czy-nie-jesc/https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/zalecenia-kliniczne-dotyczace-postepowania-u-osob-z-cukrzyca-2025
CZYTAJ TEŻ:
