Czy po niepowodzeniu leczenia RZS inhibitorem JAK warto włączyć kolejny lek z tej grupy?

Zdjęcie: 123RF


Inhibitory kinazy JAK (iJAK) należą do celowanych leków modyfikujących przebieg choroby. Jest to najmłodsza grupa leków, ale reprezentowana już przez kilka substancji leczniczych.

W Polce dostępne są tofacytynib, baricytynib i upadacytynib. W praktyce klinicznej bardzo często iJAK włączany jest do leczenia u chorych po niepowodzeniu kliku leków biologicznych. Czy zatem po ewentualnym niepowodzeniu pierwszego iJAK warto sięgnąć po kolejny lek z tej grupy?

Takie dylematy mieli reumatolodzy wielu ośrodków reumatologicznych. Aby rozwiązać ten problem, powstała poważna analiza naukowa. Przy współpracy międzynarodowej połączono dane 17 rejestrów, uzyskując grupę 2000 chorych leczonych iJAK, u których ta terapia okazała się nieskuteczna lub konieczne było jej zaprzestanie z powodu działań niepożądanych leku. U 365 chorych ponowiono iJAK („leczenie w cyklu”), u 1365 chorych zastosowano leki biologiczne („przełączenie leczenia”).

Badanie miało charakter prospektywny, ale nie było randomizowane. Chorzy, którzy otrzymali kolejny iJAK, byli starsi i w przeszłości stosowali większą liczbę leków biologicznych. Po dwóch latach leczenia porównano stopień kontynuacji terapii w zależności od przyjętej strategii. Strategia cyklicznego leczenie iJAK oraz przełączenia na lek biologiczny wykazała podobną skuteczność i bardzo zbliżoną skalę utrzymania leku (z dyskretną przewagą na rzecz iJAK). W przypadku iJAK zaobserwowano również, iż jeżeli przyczyną zakończenia terapii poprzednim iJAK było działanie niepożądane, to było bardziej prawdopodobne, iż przy drugim iJAK odstawienie leku będzie spowodowane działaniem niepożądanym, z kolei o ile była wcześniej nieskuteczność, to przy drugim iJAK przyczyną zaprzestania leczenia najprawdopodobniej będzie również nieskuteczność.

Przedstawiona praca może realnie pomóc reumatologom w podejmowaniu decyzji odnośnie ustalania terapii. Populacja pacjentów, którą uwzględniono w tej analizie, to chorzy z tzw. codziennej praktyki. Jednocześnie z uwagi na problem, który tutaj próbowano rozstrzygnąć – grupa badana to najtrudniejsza grupa chorych z RZS: osoby w starszym wieku, z licznymi chorobami współistniejącymi, z ciężkim przebiegiem choroby i nieskutecznością wielu leków. Mimo iż badanie nie miało charakteru randomizowanego badania klinicznego, to ma dużą wartość użytkową.

Przy wyborze iJAK należy zgodnie z rekomendacjami uwzględnić profil bezpieczeństwa leku.

Opracowanie dr n. med. Ewa Morgiel