W starożytnych Chinach uważano, iż jedzenie czosnku zapewnia długowieczność. Później również przypisywano mu magiczne moce – w średniowieczu miał odstraszać duchy. Dziś traktowany jest przede wszystkim jako roślina przyprawowa, o ostrym smaku. kilka osób wie, iż ten smak można zniwelować. Jak? Świeżą natką pietruszki, rozgryzieniem kliku goździków czy ziaren kawy albo… żuciem nasion kminku.
Właściwości prozdrowotne czosnku
Czosnek (zarówno pospolity, jak i czosnek niedźwiedzi) zawiera allinę, czyli siarkoorganiczny związek chemiczny, który znany jest z adekwatności bakteriobójczych. Allina zabija bakterie skuteczniej niż penicylina. Jednak w wyniku rozdrabniania lub krojenia, allina zmienia się w allicynę, która po obróbce cieplnej traci swoje adekwatności. Z tego powodu najlepiej spożywać surowy czosnek.
Ze względu na dużą zawartość błonnika, czosnek świetnie działa na jelita – jest naturalnym prebiotykiem, czyli dostarcza florze bakteryjnej niezbędnych składników odżywczych. Łagodzi dolegliwości układu pokarmowego, zapobiega wzdęciom i rozwiązuje problemy z zaparciami.
Dieta bogata w czosnek działa przeciwzakrzepowo, ponieważ składniki zawarte w tym warzywie (choćby ajoen i żelazo) poprawiają elastyczność naczyń i przepływy krwi. Zapobiegają również powstawaniu zmian skórnych, takich jak żylaki oraz chronią przed chorobą wieńcową i miażdżycą.
Ze względu na zawartość witamin (choćby C, ale i B6 oraz E) spożywanie czosnku wzmacnia odporność, pomaga uchronić się przed sezonowymi infekcjami i łagodzi ich objawy. Czosnek jest też silnym przeciwutleniaczem – opóźnia procesy starzenia.
Czy czosnek jest warzywem antyrakowym?
Wykorzystanie czosnku w profilaktyce antynowotworowej od lat jest tematem badań naukowców. Do tej pory dowiedziono, iż czosnek może odegrać dużą rolę w zapobieganiu nowotworu żołądka, okrężnicy, prostaty i jelita grubego. Głównie ze względu na obecność wspomnianej alliny, która przekształca się w związki o charakterze przeciwnowotworowym: ajoen i siarczek diallilu.
Najlepszym źródłem związków o adekwatnościach antyrakowych jest świeżo zgnieciony czosnek – cząsteczki o działaniu przeciwnowotworowym uwalniają się podczas mechanicznego rozdrabniania tego warzywa.
Nad tym, czy spożywanie czosnku może zapobiec nowotworowi żołądka, od dawna zastanawiają się naukowcy z Chin. Badania, połączone z analizą zwyczajów żywieniowych mieszkańców północno-wschodniej części Chin wykazały, iż osoby, które tylko okazjonalnie spożywały czosnek i cebulę, trzykrotnie częściej zapadały na nowotwór żołądka. Natomiast te, które jadały czosnek regularnie i w większych ilościach, chorowały znacznie rzadziej. W tym badaniu zwracano uwagę na obecność w czosnku związków fitochemicznych, jak wspomniany disiarczek diallilu, który ma działanie antynowotworowe. Ten związek osłabia działanie kancerogennych nitrozoamin, obecnych choćby w mięsie pieczonym na grillu. Poza tym czosnek niszczy bakterię Helicobacter pylori, która odpowiedzialna jest m.in. za powstawanie raka żołądka.
Czosnek a nowotwór prostaty i piersi
Natomiast z badań przeprowadzonych w Szanghaju wynika, iż osoby, które spożywają ponad 10 g warzyw czosnkowatych dziennie, są mniej narażone na zachorowanie na raka prostaty niż te, które jedzą mniej czosnku. Jeden ząbek czosnku waży około 4-5 gramów.
Z kolei naukowcy z University of Puerto Rico na łamach periodyku "Nutrition and Cancer" informowali o swoim odkryciu, iż spożywanie czosnku wiąże się z mniejszym ryzykiem zachorowania na nowotwór piersi. Do takich wniosków doszli na podstawie badania obserwacyjnego, które przeprowadzili na grupie kilkuset kobiet. Okazało się, iż grupa pań spożywających duże ilości czosnku i cebuli (około 2 ząbków dziennie) miała blisko o połowę niższe ryzyko zachorowania na raka piersi niż te kobiety, które czosnek jadły sporadycznie.
Ile czosnku dziennie jeść, aby uniknąć nowotworu?
Spożywanie czosnku nie jest gwarancją, iż unikniemy choroby nowotworowej, ale bez wątpienia warto włączyć to warzywo do swojej diety. Zaleca się, aby jeść minimum 1-2 ząbki czosnku dziennie, czyli 7-14 ząbków tygodniowo. Tego warzywa w surowej postaci nie powinny jeść w nadmiarze kobiety ciężarne, ponieważ może ono podrażnić wątrobę.
