Żeby zrozumieć, skąd ta różnorodność barw, musimy przyjrzeć się melaninie. To właśnie ten barwnik, produkowany przez komórki zwane melanocytami, nadaje naszej skórze kolor i chroni ją przed szkodliwym promieniowaniem UV. W przypadku czerniaka, melanocyty zaczynają zachowywać się nieprawidłowo, produkując melaninę w nadmiarze lub w ogóle.
Czerniak bezbarwnikowy i hipomelanistyczny – wilki w owczej skórze
Kiedy melanocyty "strajkują" i przestają produkować melaninę, mamy do czynienia z czerniakiem bezbarwnikowym. Zmiana skórna jest wtedy jasnoróżowa, cielista, a choćby biała, przypominając bliznę, guzek, a czasem ranę, która się nie goi. To szczególnie podstępna odmiana czerniaka, ponieważ łatwo ją przeoczyć lub zbagatelizować.
Z kolei czerniak hipomelanistyczny charakteryzuje się zmniejszoną produkcją melaniny. Zmiana ma zwykle jasnobrązowy kolor, ale może również przybierać odcienie różu lub czerwieni, udając niewinny pieprzyk lub znamię barwnikowe.
Czerniak w odcieniach czerwieni, niebieskiego i szarości
Czerniak potrafi zaskakiwać także innymi kolorami. Może być:
czerwony: za sprawą rozszerzonych naczyń krwionośnych, stanu zapalnego lub krwawienia. Taki czerniak łatwo pomylić z naczyniakiem lub podrażnieniem skóry.
niebieski lub szary: gdy melanina znajduje się głęboko w skórze. Wtedy czerniak może udawać znamię barwnikowe lub inny rodzaj nowotworu skóry.
ABCDE czerniaka – Twój sprzymierzeniec w walce z nowotworem
Pamiętaj! Czerniak, niezależnie od koloru, może pojawić się w każdym miejscu na ciele. Dlatego tak ważna jest regularna samoobserwacja i znajomość tzw. "ABCDE czerniaka":
Asymetria: zmiana ma nieregularny kształt, jedna połowa różni się od drugiej.
Brzegi: są nierówne, postrzępione lub zatarte.
Color (kolor): barwa jest nierównomierna, z różnymi odcieniami brązu, czerni, a czasem czerwieni, bieli lub niebieskiego.
Diameter (średnica): zmiana ma średnicę większą niż 6 mm (wielkość gumki do ołówka).
Evolving (ewolucja): zmiana rozmiaru, kształtu, koloru, pojawienie się swędzenia, krwawienia lub strupka.
Nie zwlekaj z wizytą u dermatologa
Jeśli zauważysz jakąkolwiek podejrzanie wyglądającą zmianę na skórze, nie zwlekaj z wizytą u lekarza dermatologa. Specjalista oceni znamiona i w razie potrzeby wykona badanie dermatoskopowe, które pozwala na dokładne obejrzenie zmiany pod powiększeniem. Wczesne wykrycie czerniaka to klucz do skutecznego leczenia.
Pamiętaj również o profilaktyce: chroń skórę przed nadmiernym słońcem, stosując kremy z filtrem, nosząc nakrycia głowy i okulary przeciwsłoneczne, a także unikając solarium.
