Cukrzyca a funkcjonowanie układu immunologicznego

Cukrzyca ma niewątpliwy wpływ na codzienne funkcjonowanie chorych osób. Nie tylko znacząco obniża komfort życia, ale przede wszystkim zwiększa ryzyko wystąpienia wielu innych, potencjalnie groźnych schorzeń. Wśród nich szczególne miejsce zajmują infekcje, na które chore osoby są bardziej podatne. W poniższym artykule przedstawimy Ci, w jaki sposób cukrzyca wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego oraz jak zadbać o swoje zdrowie, by wpływ tej choroby na odporność był jak najmniejszy.

Cukrzyca wpływa na odporność na wielu płaszczyznach

Cukrzyca powoduje wiele negatywnych zmian w odporności, głównie w odporności swoistej, która nakierowana jest na konkretny rodzaj patogenu. Choroba oddziałuje zarówno na odporność humoralną, jak i komórkową, przez co organizm chorej osoby jest bardziej podatny na bakterie, grzyby i wirusy.

W przypadku odporności humoralnej, zaburzeniom ulega funkcjonowanie układu dopełniacza, a także produkcja cytokin prozapalnych, takich jak: interleukina-1, interleukina-6 czy TNF. Nie bez znaczenia są także powstające w okresach przedłużającej się hiperglikemii końcowe produkty glikacji (AGEs). Są to cząsteczki białek i tłuszczy z dołączoną resztą cukrową, które wpływają negatywnie na aktywność przeciwciał. Zmiany w odporności komórkowej obejmują między innymi znaczne zaburzenia chemotaksji, przylegania i fagocytozy granulocytów. Białe krwinki mają również problem z zabijaniem bakterii i grzybów na drodze wybuchu tlenowego. Publikacje naukowe opisują także upośledzenie funkcji monocytów i makrofagów – komórek pełniących szczególną funkcję w fagocytozie drobnoustrojów.

Nie bez znaczenia są także angiopatie i neuropatie będące powikłaniami źle wyrównanej cukrzycy. W przypadku kontaktu z potencjalnym patogenem, w niedotlenionej i niedożywionej tkance, procesy odpornościowe są relatywnie zbyt słabe, by sprostać rozwijającemu się zakażeniu.

Najczęstsze infekcje dotykające chorych na cukrzycę

Opisane dysfunkcje układu odpornościowego sprawiają, iż diabetycy są bardziej narażeni na niektóre rodzaje infekcji. Zwiększonej zachorowalności oraz cięższego przebiegu można spodziewać się w przypadku:

• zakażeń układu oddechowego – wywoływanych najczęściej przez bakterie Streptococcuspneumoniae i wirus grypy;
• zakażeń dróg moczowych;
• zakażeń przewodu pokarmowego – między innymi kandydozy jamy ustnej, zapalenia żołądka wywołane przez Helicobacterpyloriczy zakażenia enterowirusami;
• zakażeń tkanek miękkich i skóry;
• zakażeń w obrębie głowy i szyi – złośliwego zapalenie ucha zewnętrznego czy grzybicy nosowo-mózgowej.

Jak poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego u diabetyków?

Należy wyraźnie zaznaczyć fakt, iż podstawą u chorych na cukrzycę powinno być zadbanie o prawidłowe wartości glikemii. Podwyższone stężenie glukozy we krwi upośledza nie tylko funkcjonowanie układu odpornościowego, ale wpływa negatywnie na cały organizm diabetyka. Regularne pomiary glikemii i rygorystyczne przestrzeganie farmakoterapii to klucz do uniknięcia większości powikłań cukrzycy. Okazuje się jednak, iż wpływ na odporność mają także inne czynniki.

Warto zadbać o higieniczny tryb życia

Podczas gdy większość osób w pierwszej chwili myśli o cudownych suplementach na odporność, warto najpierw zadbać o skorygowanie swojego trybu życia. w tej chwili chorzy na cukrzycę w dalszym ciągu zachowują aktywność zawodową, nierzadko eksploatując swój organizm ponad siły, co znajduje swoje odbicie w ogólnym jego stanie. Aby poprawić odporność, należy przede wszystkim pamiętać o:

• odpowiedniej do wieku długości snu;
• regularnych i zbilansowanych posiłkach;
• regularnej aktywności fizycznej;
• ograniczeniu stresu, na przykład poprzez stosowanie odpowiednich technik relaksacyjnych.

Suplementy na zwiększenie odporności – na co warto zwrócić uwagę?

Nie ma sensu chwytać za egzotyczne środki obiecujące cuda – najlepiej sięgnąć po sprawdzone preparaty o znanym składzie i udowodnionym działaniu. W literaturze naukowej wskazuje się na niedobór wielu składników u diabetyków, co nie pozostaje bez wpływu na układ odpornościowy.

Chorzy na cukrzycę powinni bezwzględnie suplementować witaminę D, której dawka powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb organizmu diabetyka. W przypadku niskiego spożycia ryb morskich, warto również włączyć suplementację kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 – na przykład w formie tranu. Dodatkowo, wiele chorych osób dotkniętych jest deficytem cynku. Jest to pierwiastek pełniący szczególną funkcję w procesach odpornościowych, dlatego jego uzupełnienie powinno być priorytetem.