Równowaga wewnętrzna
Poznaj proste, naturalne metody, które pomagają odzyskać spokój, zredukować stres. Równowaga wewnętrzna to fundament do efektywnej pracy z innymi.
W świecie pełnym technologii i umysłowej pracy często zapominamy o naszym ciele jako podstawowym “narzędziu” empatycznego słuchania i komunikowania się z drugim człowiekiem. W coachingu to podstawa. Siła spokoju jest bazą w skrzynce z narzędziami coacha. Równie ważne jak dbanie o psyche, jest zatroszczenie się o swoje ciało.
Każdy człowiek pracujący z innymi ludźmi, a już szczególnie w rolach liderskich czy pomocowych, potrzebuje szczególnie dbać o swój stan psychiczny, swoje zdrowie emocjonalne. Jest to jeden z elementów odpowiedzialności zawodowej oraz etyki coacha i lidera.
Ciało Pamięta – biologiczne podstawy koregulacji
Wchodzimy z naszymi klientami coachingowymi czy ze współpracownikami w osobisty, empatyczny kontakt. A trakcie sesji, oprócz pracy mentalnej nad celami klienta, zachodzi proces koregulacji.
Przypomnijmy – w świetle teorii poliwagalnej, koregulacja to wzajemny proces regulacji układów nerwowych między dwiema lub więcej osobami. Poprzez bezpieczne połączenie i interakcje, jeden układ nerwowy może wpływać na drugi, pomagając w stabilizacji stanów emocjonalnych i fizjologicznych. Dla coachów oznacza to, iż ich spokojna i obecna postawa może aktywować u klienta poczucie bezpieczeństwa i wspierać jego własną regulację.
Mechanizmy koregulacji są więc oparte na naszej biologii. Mają swe źródła w działaniu układu nerwowego, czyli w narzędziu, w które jest wyposażone nasze ciało, i które ma nam zapewnić przetrwanie. Pamiętajmy, iż jest to niezwykle stary, ewolucyjny mechanizm. Nie spodziewajmy się więc supernowoczesnych metod, nowinek, a już szczególnie nie szukajmy rozwiązań w najnowszej technologii, która jest dla naszych ciał niczym supernova, do której jeszcze nie jesteśmy zaadaptowani.
Stan bezpieczny – społeczny, czyli uregulowany, z ukojonym nerwem błędnym, jest naszym stanem naturalnym. Możemy go odzyskać poprzez:
Kontakt z naturą i równowaga wewnętrzna
Jak najczęstszy kontakt z naturą – ta stara prawda jest ze wszech miar aktualna. Badania pokazują, iż przebywanie na świeżym powietrzu obniża poziom kortyzolu, hormonu stresu. Regularne spacery po lesie czy parku mogą znacząco poprawić nasze samopoczucie i ogólny stan zdrowia psychicznego.
Sen – podstawa adekwatnej regeneracji
Odpowiednia ilość snu jest kluczowa dla regeneracji organizmu. Podczas snu nasze ciało naprawia uszkodzone tkanki i konsoliduje wspomnienia. Niedobór snu może prowadzić do problemów zdrowotnych, pogorszenia nastroju i obniżenia efektywności w ciągu dnia
Oddech i relaksacja – klucz do ukojenia nerwów
Praktyki oddechowe
- Oddech przeponowy: Głębokie, powolne oddechy przeponą sygnalizują organizmowi, iż jest bezpiecznie.
- Oddech 4-4-4-4: Wdech przez nos przez 4 sekundy, zatrzymanie oddechu na 4 sekundy, wydech przez 4 sekundy, zatrzymanie przez 4 sekundy
Relaksacja i medytacja
- Medytacja: Ćwiczenia uważności pomagają skupić uwagę na chwili obecnej i zmniejszyć poziom stresu.
- Joga: Pozycje jogi, zwłaszcza te, które rozciągają mięśnie tułowia i otwierają klatkę piersiową, wspierają działanie nerwu błędnego.
- Ćwiczenia relaksacyjne: Proste ćwiczenia, takie jak progresywna relaksacja mięśni, pomagają zmniejszyć napięcie w ciele.
Stymulacja sensoryczna
- Dotyk: Przytulanie, trzymanie za ręce lub inne formy fizycznego kontaktu mogą być bardzo kojące. Dotykanie zwierząt domowych, zabawa z nimi, również ma działanie regulujące.
- Masaż: Delikatny masaż może pomóc uspokoić układ nerwowy.
- Terapia dźwiękiem: Słuchanie przyjemnych dźwięków, takich jak muzyka lub dźwięki natury, może wywołać relaksację.
- Aromaterapia: Korzystanie z olejków eterycznych, takich jak lawenda czy jaśmin, może mieć działanie uspokajające.
Siła relacji, a równowaga wewnętrzna
Dobrostan to bezpieczne połączenia z innymi ludźmi. Odwrotność samotności i izolacji.
Tymczasem wielu z nas potrzebuje czasu w ciszy, sam na sam ze sobą, bez interakcji z innymi. Musimy pamiętać, aby traktować te stany jedynie jako okresy regeneracji, szczególnie jeżeli mamy dużą skłonność do introwertyzmu czy wysoką wrażliwość. Odosobnienie to nie jest nasz stan docelowy. Ewolucyjnie jesteśmy stworzeni do współdziałania z innymi. Książka “Przetrwają najżyczliwsi” Briana Hare i Vanessy Woods świetnie wyjaśniają ewolucyjną istotę człowieczeństwa. Zatem, bezpieczne połączenia społeczne to:
- Rozmowy: Szczere rozmowy z bliskimi osobami mogą pomóc poczuć się bezpiecznie
- Small talks: czyli np. miła wymiana zdań przy osiedlowym sklepiku
- aktywności grupowe: udział w zajęciach grupowych, takich jak śpiewanie czy taniec, może wzmocnić poczucie wspólnoty.
- wszelkie inne kontakty z ludźmi oparte na życzliwości, pokazujące naszemu układowi nerwowemu: “jest bezpiecznie”
Jak budować dobrostan – praktyczne wskazówki
Jest kilka elementów, na które pragnę zwrócić uwagę. Wśród ważniejszych są:
- Regularność: Aby osiągnąć trwałe efekty, wymienione wyżej praktyki należy wykonywać regularnie.
- Indywidualne podejście: Każdy z nas jest inny, dlatego warto eksperymentować, aby znaleźć to, co działa najlepiej dla Ciebie.
- Cierpliwość: Osiągnięcie stanu błędnego brzusznego może wymagać czasu i wysiłku.
Powrót do siebie – ciało jako narzędzie pracy
Czy potrzebny był cały artykuł, aby przypomnieć o tych znanych metodach? Otóż okazuje się, iż coachowie i menedżerowie to osoby, które często i dużo pracują UMYSŁEM. Wymaga się od nich wielu kompetencji kognitywnych, takich jak myślenie, analizowanie, decydowanie. W natłoku zadań często zapominamy jednak, iż najważniejszym “narzędziem” do realizacji wszystkich zamierzeń jest ciało, które wyposażone jest w naturalne mechanizmy empatii, współodczuwania i koregulacji. Nie możemy ich sobie “wyjąć” czy wygasić, one pracują stale. Potrzebujemy więc stale budować swoją zasobność, swój dobrostan, aby do tego stanu skutecznie zapraszać ludzi, z którymi się spotykamy.
Równowaga wewnętrzna i rola superwizji
Na koniec, “przyjacielska przypominajka” . Superwizja coachingowa odgrywa kluczową rolę w budowaniu dobrostanu praktykującego coacha. Regularne spotkania z superwizorem/superwizorką pozwalają coachowi na refleksję nad własnymi emocjami i reakcjami, co jest niezbędne do utrzymania wewnętrznej równowagi. Poprzez analizę przypadków i wymianę doświadczeń, coach uczy się rozpoznawać i regulować swoje stany emocjonalne, co bezpośrednio przekłada się na jego zdolność do tworzenia bezpiecznej i wspierającej przestrzeni dla klienta. Superwizja staje się więc „lustrem spokoju”, w którym coach może zobaczyć siebie, zrozumieć swoje reakcje i doskonalić umiejętność koregulacji, co jest fundamentem efektywnej i etycznej praktyki coachingowej.
Bibliografia
- Deb Dana, Teoria poliwagalna w praktyce. Zestaw 50 ćwiczeń, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2020
- Babette Rotschild, Wsparcie dla wspierających. Jak zapobiegać zmęczeniu współczuciem i traumie zastępczej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2024
- Brian Hare, Vanessa Woods, Przetrwają najżyczliwsi. Jak ewolucja wyjaśnia istotę człowieczeństwa ?, Copernicus Center Press 2022
