Jak informuje Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, mpox (ang. monkeypox) jest rzadko występującą chorobą wirusową, która powoduje objawy ostrej infekcji wirusowej (gorączka, ból głowy, bóle mięśni) i wysypkę przypominającą krosty lub pęcherze.
REKLAMA
Zobacz wideo Jak ochronić dzieci przed zakażeniem wirusem RSV i grypy?
W środę Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, iż wzrost zachorowań na małpią ospę w Afryce stanowi w tej chwili globalne zagrożenie dla zdrowia publicznego. W związku z pogarszającą się sytuacją szef organizacji Tedros Adhanom Ghebreyesus ogłosił najwyższy możliwy stopień alarmowy. W Demokratycznej Republice Konga chorobą tą od początku roku zaraziło się ponad 15,5 tys. osób, a 548 zmarło. Wirus jest już obecny we wszystkich prowincjach kraju.
Jak można zarazić się mpox?
Dużą liczbę przypadków choroby w krajach, w których choroba nie była dotąd powszechna, odnotowano w 2022 roku. Było to wówczas 20 tys. zachorowań. "Przypadki te nie były powiązane z podróżami do miejsc, w których w przeszłości występowały zachorowania na mpox" - podkreśla ECDC.
Wirus ten może przechodzić ze zwierząt na ludzi poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi osobnikami, m.in. gryzoniami. Tak dzieje się w Afryce, w Europie ta droga zakażenia nie występuje. W krajach europejskich może być przenoszony z jednej osoby na drugą poprzez:
bliski kontakt z uszkodzeniami skóry zakażonej osoby,
kropelki wydostające się z dróg oddechowych podczas długotrwałego kontaktu (m.in. pocałunki i stosunki płciowe),
kontakt z zakażonymi powierzchniami, m.in. z odzieżą, pościelą, ręcznikami i innymi przedmiotami.
Mpox może rozprzestrzeniać się od momentu wystąpienia objawów aż do zagojenia się wszystkich ran i powstania w ich miejscu świeżej warstwy skóry. Może to potrwać choćby kilka tygodni.
Jakie są objawy małpiej ospy?
Objawy mpox mogą być trudne do odróżnienia od tych powodowanych przez zakażenia innymi wirusami, m.in. przez wirusa ospy wietrznej. U chorych często występują:
gorączka,
ból głowy,
dreszcze,
wyczerpanie, ogólne rozbicie,
obrzęk węzłów chłonnych,
ból pleców, bóle mięśni i kostno-stawowe,
zmiany błony śluzowej i wysypka skórna.
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób podaje, iż wysypka może pojawić się przed wystąpieniem innych objawów lub później. zwykle zlokalizowana jest na twarzy, dłoniach, stopach, a także wokół narządów płciowych lub odbytu. Zmiany skórne często pojawiają się najpierw jako plamy, które przekształcają się w wypełnione płynem pęcherze, a następnie w strupy.
Większość chorych na mpox nie ma żadnych komplikacji. Jednak śmiertelność w Afryce wynosi choćby 11 proc. w zależności od ogniska choroby. Wśród osób, które znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, są: dzieci, kobiety ciężarne oraz osoby z obniżoną odpornością, m.in. z zakażone wirusem HIV. Osobami narażonymi na zakażenie w szczególności jest też personel ochrony zdrowia.
Jak wykryć i leczyć mpox?
Diagnostyka polega na identyfikacji materiału genetycznego wirusa w materiale pobranym od pacjenta, np. krwi czy wydzielinie z pęcherzyków, testem PCR.
Nie ma celowego leku na małpią ospę. W przypadku zakażenia tym wirusem stosuje się leczenie objawowe - leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwświądowe. Ważne jest również odkażanie występujących zmian skórnych.
Jak chronić się przed małpią ospą?
Należy przede wszystkim unikać bliskiego kontaktu z osobami zarażonymi, a także przestrzegać zasad higieny, m.in. często myć dłonie wodą z mydłem. Wymagane jest zastosowanie w kontakcie z osobą chorą środków ochrony osobistej (maska FFP2 lub FFP3, fartuch ochronny barierowy, długi rękaw, rękawiczki ochronne, ochrona oczu, dezynfekcja). "Szczepienie przeciwko ospie prawdziwej, chorobie wywołanej przez pokrewny wirus, zapewnia pewną ochronę przed zachorowaniem na mpox" - podkreśla ECDC i dodaje: "Osoby, które przypuszczają, iż mogły mieć kontakt z wirusem mpox, powinny odizolować się od innych i natychmiast zasięgnąć porady lekarskiej w swojej placówce ochrony zdrowia".
"Szczepienia przeciw ospie małpiej w Polsce są wykonywane szczepionką JYNNEOS, Bavarian Nordic A/S (0,5 ml na dawkę) przedekspozycyjnie i poekspozycyjnie w grupie osób narażonych, tj. u osób z bliskiego kontaktu, personelu medycznego i laboratorium. Szczepienia są dobrowolne, a decyzja o szczepieniu podejmowana jest indywidualnie po ocenie korzyści i ryzyka, uwzględniając rodzaj kontaktu i czas, jaki upłynął od ekspozycji, wiek oraz dane z wywiadu dotyczące statusu immunologicznego i czynników zwiększających ryzyko ciężkiego przebiegu ospy małpiej' - taką informację możemy z kolei przeczytać na polskiej stronie rządowej.
