Posiadanie niepełnosprawności to sytuacja, w której niewątpliwie osoba musi na co dzień zmagać się z różnymi trudnościami i ograniczeniami. Istnieje lista uprawnień i wsparcia dla osób niepełnosprawnych, które mają na celu ograniczenie tych barier i pomoc w ich codziennym funkcjonowaniu.
W dzisiejszym artykule zajmiemy się tym, co daje orzeczenie o niepełnosprawności. Odpowiadamy: jakie przywileje w pracy ma osoba niepełnosprawna, jakie świadczenia finansowe może otrzymać i z jakich ulg podatkowych może skorzystać oraz na co może otrzymać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Co daje orzeczenie o niepełnosprawności?
Orzeczenie o niepełnosprawności formalnie potwierdza status osoby niepełnosprawnej. Dzięki niemu osoba z niepełnosprawnością może ubiegać się o świadczenia finansowe lub korzystać z uprawnień pracowniczych.
Aby otrzymać dokument, należy złożyć wniosek w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności, gdzie zespół orzekający wyda decyzję o przyznaniu:
- orzeczenia o niepełnosprawności dla dzieci do 16 roku życia,
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności dla osób powyżej 16 roku życia.
Wyróżnia się 3 stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany oraz lekki. W zależności od stopnia niepełnosprawności przysługują niejednorodne uprawnienia i przywileje.
Co daje orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, czyli jakie wsparcie może otrzymać osoba niepełnosprawna?
Osoba z niepełnosprawnością legitymująca się znacznym stopniem na orzeczeniu może otrzymać:
- Dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W ramach programu: „Aktywny Samorząd” otrzyma wsparcie finansowe obejmujące: sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, turnus rehabilitacyjny, a także środki pomocnicze.
- Dofinansowanie w zakresie pokonywania barier architektonicznych, technicznych i w porozumiewaniu się.
- Zasiłek pielęgnacyjny, a jej opiekun otrzyma świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy.
- Może skorzystać z ulgi podatkowej, czyli ulgi rehabilitacyjnej lub odliczyć wydatki na leki (pod warunkiem iż przekraczają 100 zł miesięcznie).
- Posiada ulgi w komunikacji miejskiej, PKS i PKP.
- Zwolnienie z abonamentu radiowo-telewizyjnego. Możliwa jest również ulga za usługi telekomunikacyjne (zależy od operatora).
- Osoba ze znacznym stopniem może ubiegać się o wydanie karty parkingowej. Warunkiem jest wyraźne do tego wskazanie na orzeczeniu.
- Ma również prawo do skorzystania z ulgowych biletów na wejście do przykładowo: muzeum, teatru, i innych miejsc społeczno-kulturalnych.
- Ma prawo do asysty podczas podróży samolotem.
- Co bardzo istotne, osoba posiadająca znaczny stopień niepełnosprawności ma szczególne uprawnienia w dostępie do opieki medycznej. Oznacza to, iż może poza kolejnością zostać przyjęta u lekarza specjalisty. Placówka zdrowia ma obowiązek wyznaczyć termin wizyty w ciągu 7 dni.
Co się należy osobie niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym – świadczenia pieniężne i dofinansowanie PFRON
- Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może otrzymać zasiłek pielęgnacyjny, jednak tylko wtedy, gdy jej niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 21 roku życia.
- Otrzyma podobnie jak osoba ze znaczną niepełnosprawnością, dofinansowanie z PFRON na sprzęt rehabilitacyjny lub w zakresie pokonywania barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się.
- Może korzystać z ulg w komunikacji miejskiej, PKS i PKP oraz z ulg w miejscach kultury.
- Przysługuje jej również ulga podatkowa (Ulga na cele rehabilitacyjne i na leki).
- Może posiadać kartę parkingową, o ile na orzeczeniu ma do tego wskazania.
Co daje orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim, czyli co uzyska osoba z niepełnosprawnością?
- Osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności może korzystać z ulg w komunikacji miejskiej.
- Może otrzymać dofinansowanie PFRON w zakresie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, pokonywania barier w komunikowaniu się, barier technicznych i architektonicznych.
- Ma również prawo do ulgi rehabilitacyjnej i na leki w rozliczeniach podatkowych.
Na jakie wsparcie może liczyć osoba starsza?
Wraz z ukończeniem 75 lat senior dostaje automatycznie dodatek pielęgnacyjny do emerytury.
Senior może natomiast otrzymać także orzeczenie o każdym stopniu niepełnosprawności. Dzięki temu osoba starsza może korzystać z wszystkich ulg przysługujących w przypadku danego stopnia niepełnosprawności. Najczęściej jest to pierwszeństwo w dostępie do opieki medycznej, ulgi podatkowe i zasiłek pielęgnacyjny.
Co daje orzeczenie o niepełnosprawności dziecka?
- Dziecko, które posiada orzeczenie o niepełnosprawności (do 16 roku życia), otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny.
- Ma pierwszeństwo w dostępie do opieki medycznej, a także ma pierwszeństwo w dostaniu się do przedszkola publicznego lub konkretnej szkoły.
- Jego rodzic może wnioskować o dofinansowanie z PFRON na sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, a także na turnus rehabilitacyjny oraz w zakresie pokonywania barier technicznych, w komunikowaniu się i architektonicznych.
Orzeczenie o niepełnosprawności co daje pracownikowi i pracodawcy?
Pracownik, który posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, ma prawo do dodatkowych uprawnień, które wynikają z prawa ujętego w Ustawie o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu.
Jego pracodawca może otrzymać dofinansowanie na pokrycie kosztów związanych z jego:
- zatrudnieniem,
- wyposażeniem,
- i przystosowaniem stanowiska pracy.
Przywileje pracowników z lekkim stopniem niepełnosprawności
Osoba z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności nie może pracować dłużej niż 8 godzin w ciągu dnia oraz 40 godzin w ciągu tygodnia. Nie może również pozostawać w zatrudnieniu w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej — od 21:00 do 7:00. Wyjątkiem jest praca przy pilnowaniu i ochronie lub gdy lekarz wyrazi zgodę na pracę zmianową i w godzinach nadliczbowych. Odbywa się to na wniosek samego pracownika.
Osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności ma także prawo do dodatkowej przerwy w wymiarze 15 minut. Jest ona wliczana do czasu pracy i nie wpływa na wysokość pensji.
Przywileje w pracy osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności
Osoba z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności nie powinna pracować więcej niż 7 godzin na dobę oraz 35 godzin w tygodniu. Nie może również pracować w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, chyba iż praca dotyczy ochrony lub lekarz wyrazi na to zgodę.
Zatrudnienie osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem wiąże się prawem do dodatkowej przerwy oraz dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego. Mogą one również skorzystać ze zwolnienia od obowiązku w pracy w celu odbycia specjalistycznych badań, zabiegów leczniczych czy rehabilitacji, nabycia przedmiotów ortopedycznych lub jego naprawy, a także odbycia turnusu rehabilitacyjnego. Co ważne, wymiar dodatkowego urlopu i zwolnienia na turnus rehabilitacyjny nie może przekroczyć 21 dni w trakcie roku.
Podsumowanie
Osoba niepełnosprawna ma prawo do szeregu uprawnień i ulg. Mają one na celu wspieranie jego aktywności społecznej, w tym zawodowej oraz poprawę jakości życia.
Często jest to pomoc finansowa w postaci dofinansowania ze środków PFRON, świadczenia pieniężne oraz ulgi podatkowe, przywileje w pracy i pierwszeństwo w dostępie do opieki medycznej.