Hiszpania znajduje się w czołówce państw wykorzystujących roboty chirurgiczne w leczeniu pacjentów. Szacuje się, iż do maja 2025 r. w Hiszpanii wykonano już ponad 100 tys. operacji z wykorzystaniem robotów, głównie z pomocą systemu da Vinci, a liczba ośrodków z robotami chirurgicznymi przekroczyła już 160.
W 2024 roku w hiszpańskich szpitalach zostało wykonanych ponad 31 tys. zabiegów chirurgii robotowej, głównie z wykorzystaniem systemu da Vinci, przy czym 64 proc. z nich było realizowanych w placówkach publicznej służby zdrowia. Urologia pozostaje specjalnością medyczną, w której roboty wykorzystuje się najczęściej, stanowiąc 45 proc., na kolejnym miejscu plasuje się chirurgia ogólna (32 proc.), ginekologia (13 proc.), torakochirurgia (8 proc.) i otorynolaryngologia (2 proc.).
Wzrostowi wykorzystania robotów towarzyszyło w ubiegłym zwiększenie liczby szkoleń dla lekarzy. W ubiegłym roku ponad 4000 chirurgów zostało przeszkolonych w Hiszpanii i Portugalii przez ABEX Excelencia Robótica, wyłącznego dystrybutora systemu da Vinci. Na Półwyspie Iberyjskim uważa się, iż tego roboty przede wszystkim rewolucjonizują leczenie raka. Są już obecne w 80 szpitalach publicznych Hiszpanii spośród 350 szpitali należących do Narodowego Systemu Opieki Zdrowotnej i zachwalane co roku przy okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem.
O tryumfie nowoczesnej technologii i rozpowszechnieniu wiedzy o jej zaletach świadczy radykalna zmiana mentalności pacjentów. Jeszcze kilka lat temu użycie robotów budziło sceptycyzm, dziś reprezentanci praw pacjentów walczą o równy dostęp, bo niestety nie wszystkie regiony Hiszpanii mogą pochwalić się jednakowym dostępem do tej najnowocześniejszej chirurgii.
Szpital Uniwersytecki HM Sanchinarro w Madrycie niedawno stał się ośrodkiem, w którym przeprowadzono pierwsze zabiegi z wykorzystaniem robota da Vinci Single Port (SP) w Hiszpanii, wyznaczając tym samym kolejny szczebel rozwoju minimalnie inwazyjnej chirurgii onkologicznej. Jak mówią lekarze z madryckiego szpitala, główną zaletą systemu da Vinci SP jest utrzymanie maksymalnej precyzji zabiegu w połączeniu z wykonywaniem go poprzez pojedyncze, małe nacięcie, znacznie mniejsze niż w przypadku systemów wieloportowych. Kolejną zaletą jest trójwymiarowy obraz o wysokiej rozdzielczości, który daje poczucie bezpieczeństwa manewru.
Szpital Fundació Puigvert w Barcelonie był drugim w Europie ośrodkiem wykorzystującym robota Hugo (producent – Medtronic) i jest liderem w dziedzinie chirurgii robotowej dzięki innowacjom w zakresie przeszczepów i skomplikowanych zabiegów. Biorąc pod uwagę, iż już od 30 lat Hiszpania jest światowym liderem w zakresie donacji i przeszczepiania narządów – trzeba mówić o nieodzowności tego robota w praktyce chirurgicznej.
Wspomnieć też wspomnieć o szpitalu Hospital Clínic w Barcelonie, który wykonuje zabiegi z pomocą robota Bitrack hiszpańskiej firmy Rob Surgical, demonstrując jego bezpieczne użytkowanie w chorobach nerek.
W kwietniu 2025 roku Szpital Uniwersytecki Bellvitge stał się pierwszym publicznym szpitalem w Hiszpanii i jednym z pierwszych ośrodków w Europie, w którym testowano robota chirurgicznego Toumai, produkowanego w Chinach przez firmę MicroPort MedBot. W ciągu tygodnia testów specjaliści z ginekologii, urologii, chirurgii klatki piersiowej oraz chirurgii ogólnej i układu pokarmowego wykorzystywali robota Toumai do wykonywania standardowych procedur, oceniając jego skuteczność i możliwości technologiczne. System umożliwia zdalną operację (telechirurgię) w czasie rzeczywistym dzięki połączeniu 5G o niskim opóźnieniu, otwierając nowe możliwości zdalnego szkolenia chirurgicznego i mentoringu.
Jak wyjaśniał mediom dr Jordi Ponce – ordynator Oddziału Ginekologii w Szpitalu Bellvitge, a jednocześnie prezes Hiszpańskiej Grupy Robotyki Ginekologicznej – „To jedyny robot zatwierdzony na rynku europejskim do telechirurgii z opóźnieniem poniżej 200 milisekund, co daje ogromny potencjał w zakresie aktywnego, zdalnego uczenia się, ponieważ mentor może przejąć kontrolę w dowolnym momencie. Jako ośrodek z największym doświadczeniem w chirurgii robotowej w Hiszpanii jesteśmy zawsze otwarci na testowanie nowych technologii, które mogą przynieść korzyści naszym pacjentom. Robotyka pozwala nam stale podnosić poziom bezpieczeństwa, precyzji i jakości opieki, a jednocześnie pomaga nam utrzymać i przyciągnąć utalentowanych pracowników”.
Szpital Bellvitge dysponuje w tej chwili czterema systemami chirurgii robotycznej: 3 robotami da Vinci i od niedawna jednym robotem Versius. Dzięki temu najnowszemu nabytkowi Bellvitge stał się jednym z pierwszych szpitali w Hiszpanii dysponujących czterema robotami. Do końca 2025 roku szpital planuje przeprowadzić ponad 1200 zabiegów z wykorzystaniem tych systemów.
Operacje z wykorzystaniem robota da Vinci są dostępne w ramach ubezpieczeń społecznych w większości wspólnot autonomicznych w Hiszpanii. Dostęp do tej technologii w ramach systemu publicznego może zależeć od konkretnych kryteriów medycznych i dostępności sprzętu w szpitalu szczebla “wojewódzkiego”. Pacjenci z głębokiej prowincji czują się więc nieco dyskryminowani.
Koszt komercyjnej operacji z użyciem robota da Vinci może się w Hiszpanii znacznie różnić, w zależności od rodzaju operacji i ośrodka medycznego. Biorąc za przykład radykalną prostatektomię robotową, najczęstszy zabieg robotowy, cena operacji zwykle waha się od 20 tys. do 22 tys. euro, jeżeli pacjent nie ma ubezpieczenia zdrowotnego. jeżeli jednak posiada polisę ubezpieczeniową obejmującą operacje z użyciem robota, koszt dla pacjenta może być znacznie niższy. zwykle operacja z użyciem robota jest traktowana jako część procedury medycznej, a nie jako usługa dodatkowa, dlatego ubezpieczenie powinno ją pokrywać. W niektórych przypadkach ubezpieczyciel może uznać operację robotyczną za część standardowego leczenia, ale w innych może być ona postrzegana jako kosztowna technologia, wymagająca dodatkowego ubezpieczenia. Trzeba jednak pamiętać, iż ceny zmieniają się w zależności od stopnia skomplikowania operacji, lokalizacji szpitala i honorariów dla zespołu medycznego.
Koszt zakupu systemu robotycznego da Vinci dla ośrodka medycznego to inwestycja rzędu 2 milionów euro. Wysoka cena pozostaje jednym z najważniejszych czynników wpływających na ostateczną cenę operacji wykonywanych z wykorzystaniem tej technologii. Oczekuje się, iż liczba robotów w szpitalach będzie rosła w nadchodzących latach, tak aby chirurgia robotyczna stała się niedługo standardem w większych szpitalach publicznych.
