Jak twierdził pisarz Henry James „niewiele jest w życiu godzin przyjemniejszych niż godzina poświęcona ceremonii znanej jako popołudniowa herbata”. Rzeczywiście dla Brytyjczyków i dla wszystkich, kto miał okazję spróbować serwowanej ok.17.00 tradycyjnej herbaty, jest to przyjemność dla wszystkich zmysłów. Oprócz wykwintnej herbaty, wyboru kanapek i słodkości wszystko podawane jest na pięknej porcelanie, a spędza się ten czas przeważnie w towarzystwie przyjaciół czy rodziny.
Choć zwyczaj ten mocno zakorzeniony jest w kulturze brytyjskiej, tak naprawdę istnieje dopiero od roku 1840, kiedy to Anna, VII księżna Bedford nie będąc w stanie wytrzymać długiej przerwy pomiędzy śniadaniem a jedzonym o 20.00 obiadem, o 17.00 poprosiła kucharza o przesłanie do pokoju chleba z masłem, ciasta i dzbanka herbaty. Z czasem zaczęła na ten rodzaj podwieczorku zapraszać przyjaciół. A kiedy sama królowa Wiktoria polubiła ten nowy zwyczaj, fala mody na popołudniową herbatkę ogarnęła cały kraj, zakorzeniając się w nim na stałe. Współcześni Brytyjczycy niestety rzadko mają czas na tradycyjną popołudniową herbatką, jest to raczej okazjonalny luksus, np. z okazji urodzin czy wizyty w Londynie, często serwowany w luksusowych hotelach jak Ritz czy w ekskluzywnym domu towarowym Harrods.
Najpierw mleko czy herbata?
Podstawą five o’clock tea, jak sama nazwa wskazuje, jest dobra herbata. Najbardziej popularne są indyjskie odmiany herbaty jak Assam czy Darjeeling jak też mieszanka Earl Grey. Warto wiedzieć, iż Brytyjczycy najczęściej piją herbatę z mlekiem i to właśnie decyzja czy najpierw wlewać do filiżanki mleko, czy napar herbaciany budzi niekończące się spory i dyskusje. Jak się okazuje, w rodzinie królewskiej najpierw nalewa się herbatę, a potem mleko. Ten sposób uznany jest za bardziej elegancki i wiążący się z wyższym statusem. Jedna z teorii mówi, iż w dawnych czasach to właśnie arystokracja miała dostęp do ekskluzywnej cieniutkiej porcelany i nie bała się, iż taka porcelana pęknie pod wpływem gorącej herbaty. Z kolei osoby, które posiadały filiżanki gorszej jakości, które mogły pękać pod wpływem gorąca, chroniły je, wlewając najpierw mleko. w tej chwili większość Brytyjczyków nalewa do filiżanki mleko w pierwszej kolejności.
Jakie przysmaki serwowane są do herbaty?
Przekąski do herbaty, szczególnie w luksusowych lokalach, serwowane są na trzypiętrowej paterze. Na najniższej półce, od której według dobrych zasad należy zacząć, znajdują się kanapki z chleba tostowego, z obciętą skórką, pokrojone na mniejsze, wygodne do zjedzenia kawałki.
Na pierwszej półce patery znajdziemy:
kanapki z ogórkiem (absolutny klasyk, uważany za niezwykle odświeżający i nie do zastąpienia w zestawie kanapek; klasyczna kanapka z ogórkiem to cieniutko pokrojony chleb tostowy, posmarowany solonym masłem i obłożony świeżo pokrojonymi cieniutkimi plasterkami ogórka),
kanapki z pastą jajeczną i rzeżuchą,
kanapki z wędzonym łososiem i kremowym serkiem,
kanapki z szynką i musztardą.
Na drugiej półce patery są zwykle bułeczki scones. Podawane z miseczką gęstej śmietany tzw. clotted cream, która zawiera aż 55 proc. tłuszczu i miseczką wybornego dżemu, np. truskawkowego. Elegancki sposób jedzenia bułeczki polega na łamaniu jej na kawałki i smarowaniu tych kawałków śmietaną i dżemem. W związku z tym zrodziła się debata czy najpierw smarować bułeczkę śmietaną, czy konfiturą. Po żarliwych dyskusjach obie formy zostały uznane za poprawne. Źle widziane jest jedynie krojenie bułeczki nożem.
Najwyższa z kolei półka patery to wybór pysznych malutkich ciastek i babeczek dekorowanych kremami i owocami, często wyglądających jak miniaturowe działa sztuki.
