Borowik szatański - trujący grzyb, który często jest mylony z innym. Poznasz go po kolorze

Zdjęcie: fot. Archenzo / Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0


Borowik szatański jest trujący, ale coraz trudniej jest go znależć w polskich lasach. Nie wolno go zrywać, ponieważ jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.Borowik szatański (Rubroboletus satanas) nazywany bywa też szatanem, diablikiem, smoczym łbem. W 2021 Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała używanie nazwy krwistoborowik szatański. Zawiera toksyczne związki, które nie ulegają rozkładowi choćby po długim gotowaniu, dlatego absolutnie nie nadaje się do spożycia. Wśród trujących substancji znajdują się w nim toksyczne żywice, a także związki o nazwie muskaryna i bolesatyna. Muskaryna to alkaloid silnie pobudzający korę mózgową i układ parasympatyczny (receptor cholinergiczny, zwany receptorem muskarynowym).
REKLAMA


Spożycie dużej ilości grzybów zawierających muskarynę powoduje w najpierw pobudzenie psychoruchowe i napady szału, a następnie drgawki kloniczne, spadek ciśnienia tętniczego, zwolnienie pracy serca, biegunki i obfite poty. Bolesatyna natomiast jest glikoproteiną, która odpowiada za zapalenie żołądka i jelit. Zjedzenie owocników borowika szatańskiego powoduje ciężkie dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Grzyb jest najbardziej trujący, gdy jest spożyty w stanie surowym.


Zobacz wideo


Te grzyby wyglądają na jadalne, ale mogą tylko zaszkodzić


Jak wygląda borowik szatański?Najbardziej charakterystyczną cechą tego gatunku grzybów jest czerwony kolor trzonu (pod kapeluszem trzon jest żółtawy, poniżej czerwony). Rośnie na wysokość 5–15 cm i osiąga 3–8 cm grubości. Jest duży i pękaty, początkowo kulisty, potem kształtem przypomina baryłkę. Kapelusz borowika szatańskiego może mieć średnicę wynoszącą choćby 30 cm. Jest szary, ale wraz ze wzrostem nabiera żółtawego lub zielonkawego koloru. Po naciśnięciu zmienia barwę na brunatną. Skórka na kapeluszu jest matowa, sucha, lub zamszowa i nie oddziela się od miąższu. Rurki pod spodem kapelusza są najpierw żółtawe, potem krwistoczerwone, z wiekiem przybierają brązowooliwkowy kolor, a uszkodzone sinieją. Miąższ jest biały, po przecięciu staje się niebieski (sinieje).Borowik szatański należy do rodziny borowikowatych, ale absolutnie nie ma adekwatności smakowych borowika szlachetnego. Młode grzyby mają łagodny mak i słaby zapach, ale stare nabierają zapachu padliny lub zgniłej cebuli. Z jakimi grzybami można pomylić borowika szatańskiego? Wyglądam przypomina krwistoborowika purpurowego (borowik purpurowy) i gorzkoborowika żółtoporego (goryczak, wścieklak i grzyb grubotrzonowy gorzki).Źródło: atlasgrzybów.online, wikipedia.org