Choć sytuacja na rynkach energii i paliw w Europie i na świecie nieco się ustabilizowała, Polacy wciąż płacą wysokie rachunki za ogrzewanie. – „Pomimo stabilizacji na europejskim i światowym rynku paliw i energii, skutki kryzysu energetycznego wywołanego wojną w Ukrainie przez cały czas są odczuwalne przez społeczeństwo. Ceny ciepła pozostawały na wysokich poziomach, dlatego przedłużono rozwiązania niwelujące skutki wzrostu cen ciepła najpierw do 30 czerwca 2024 r., a następnie do 30 czerwca 2025 r.” – wskazano w projekcie.
Resort ocenia, iż w obecnych warunkach konieczne jest ograniczanie wsparcia o charakterze powszechnym. – „Analiza obecnej sytuacji wskazuje na zasadność odchodzenia od stosowania mechanizmów interwencyjnych o zasięgu powszechnym i powróceniu do modelu funkcjonowania rynku energii sprzed kryzysu” – podkreślono.
Jakie gospodarstwa skorzystają ze wsparcia?
Projekt określa wyraźne kryteria:
- w gospodarstwach jednoosobowych próg dochodowy wyniesie 3272,69 zł,
- w gospodarstwach wieloosobowych – 2454,52 zł na osobę,
- dodatkowo warunkiem będzie korzystanie z ciepła systemowego oraz ponoszenie opłat powyżej 170 zł/GJ.
W praktyce oznacza to, iż pomoc nie obejmie wszystkich, a jedynie tych, którzy faktycznie zmagają się z wysokimi kosztami ogrzewania i posiadają niskie dochody.
Zasada złotówka za złotówkę
System przewiduje mechanizm, który ma zagwarantować uczciwe i elastyczne rozliczanie. – „Bon ciepłowniczy będzie przyznawany na podstawie kryteriów dochodowych, co pozwoli prawidłowo oszacować koszty całego systemu. Jednocześnie będzie obowiązywać tzw. zasada złotówka za złotówkę, co oznacza, iż bon ciepłowniczy będzie przyznawany choćby po przekroczeniu kryterium dochodowego, a kwota bonu będzie pomniejszana o kwotę tego przekroczenia. Minimalna kwota wypłacanych bonów ciepłowniczych będzie wynosić 20 zł. Poniżej 20 zł kwota bonu ciepłowniczego nie będzie wypłacana” – czytamy w uzasadnieniu.
Dzięki temu mechanizmowi osoby, które przekroczą próg tylko nieznacznie, przez cały czas będą mogły liczyć na pomoc, choć w niższej kwocie.
Jak ustalana będzie wysokość bonu?
Kwota bonu będzie uzależniona od poziomu cen stosowanych po 1 lipca 2025 r. w rozliczeniach z przedsiębiorstwami ciepłowniczymi. To oznacza, iż system nie będzie sztywny, a jego wartość dostosuje się do realnych warunków rynkowych.
Horyzont czasowy i rozliczenia
Choć wsparcie ma obowiązywać w latach 2025–2026, rozliczenia przewidziano do 2031 roku. Dzięki temu państwo będzie mogło dokładnie podsumować koszty i efekty programu, a jednocześnie zapewnić stabilność i ciągłość pomocy w perspektywie kilkuletniej.
Bon ciepłowniczy zamiast dopłat dla wszystkich
Dotychczasowe mechanizmy obejmowały praktycznie wszystkie gospodarstwa domowe. Rząd uznał jednak, iż dalsze utrzymywanie takiego modelu nie ma sensu ekonomicznego. Bon ciepłowniczy jest zatem nową, bardziej ukierunkowaną formą pomocy.
