Atakują nas MEGA okazje, SUPER ceny, HIPER wyprzedaże. Wystarczy kilka sekund, by – pod presją migających banerów i liczników kończących się promocji – kliknąć „kup teraz”. Wraz z Black Friday rusza przedświąteczne szaleństwo zakupowe, które co roku oznacza rekordowe zyski sklepów, ale także wzrost ryzyka, iż konsumenci podejmą pochopne decyzje. UOKiK przypomina więc, na co uważać, by nie zgubić rozsądku w gąszczu reklam.
– Black Friday to początek wielkich akcji reklamowych i promocyjnych. W tej gorączce zakupowej i silnej presji, jaka na nas oddziałuje, starajmy się podejmować uważne i rozsądne decyzje. Obniżki cen powinny być jasno i czytelnie oznaczone, podobnie jak warunki dostępności towarów, dostaw i płatności. Życzę nam wszystkim świadomych i bezpiecznych zakupów – apeluje prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
MEGA rabat? Sprawdź najniższą cenę z 30 dni
Hasła „-70%” czy przekreślone ceny nie mówią nic, jeżeli nie znasz najniższej ceny z 30 dni przed obniżką. Od niej powinien być liczony rabat – zgodnie z prawem. UOKiK podkreśla, iż informacja ta musi być podana w sklepie stacjonarnym, internetowym i w aplikacji. Brak takiego oznaczenia powinien wzbudzić czujność – to może być jedynie trik mający stworzyć pozór promocji.
SUPER okazje z drugiego końca świata
Coraz więcej ofert w mediach społecznościowych wygląda jak propozycje polskich sklepów, choć w rzeczywistości wysyłka odbywa się z Azji, a sprzedawca działa poza UE. „Likwidacja magazynu”, „wyprzedaż ostatnich sztuk”, promocje do -80% – to częsty wabik stosowany przez platformy pośredniczące i dropshipperów.
W takich sytuacjach warto sprawdzić dane sprzedawcy i warunki zwrotu, by uniknąć problemów z reklamacją czy niespodziewanymi kosztami przesyłki.
HIPER łatwe zadłużenie
„Kup teraz, zapłać później” to zachęta, która szczególnie kusi w okresie wyprzedaży. Jednak odroczona płatność jest formą kredytu – niewywiązanie się z terminu spłaty oznacza odsetki i dodatkowe opłaty. To, co miało być wygodnym rozwiązaniem, może gwałtownie stać się obciążeniem domowego budżetu.
ULTRA sprytne ekrany i manipulacje
Wyprzedaże to idealny czas dla tzw. dark patterns – podstępnych technik projektowania stron i aplikacji, które zmuszają do nieświadomych wyborów.
UOKiK zwraca uwagę m.in. na:
- liczniki odliczające czas promocji, które „cudownie” odświeżają się przy każdym wejściu,
- koszyki, w których automatycznie pojawiają się dodatkowe produkty czy ubezpieczenia,
- trudne do znalezienia opcje rezygnacji z subskrypcji.
Konsumenci powinni być szczególnie uważni i weryfikować, czy oferta faktycznie jest ograniczona.
EKSTRA silny marketing – ale to Ty decydujesz
Sklepy i influencerzy budują atmosferę „okazji życia”: ostatnie sztuki, bestsellery, tysiące lajków i komentarzy. To strategia obliczona na wzbudzenie emocji i wrażenia, iż „wszyscy kupują”. UOKiK radzi zachować dystans wobec takich zabiegów i sprawdzać realne dane: ceny w innych sklepach, wcześniejsze promocje, opinie konsumentów.
Uważnie sprawdzaj koszyk i zgody
Przed finalizacją zamówienia warto przyjrzeć się uważnie zawartości koszyka – czy nie dodano do niego dodatkowych usług lub płatnych okresów próbnych. Ważne jest także świadome zarządzanie zgodami marketingowymi – nic nie powinno być zaznaczone automatycznie.
Świadome zakupy – najlepsza ochrona
UOKiK przypomina, iż w zakupowym chaosie najważniejsze są trzy zasady:
- Zawsze sprawdzaj najniższą cenę z 30 dni.
- Porównuj oferty w różnych sklepach.
- Weryfikuj sprzedawcę – szczególnie w internecie.
Tylko spokojna, przemyślana decyzja pozwoli uniknąć pułapek, które mogą zamienić „MEGA okazję” w realną stratę.
Więcej porad dla konsumentów – na uokik.gov.pl.
