Śląski Uniwersytet Medyczny wraz z prof. Iloną Kopytą włączył się w kampanię Europejskiej Agencji Leków #ItTakesATeam, która mobilizuje lekarzy, farmaceutów i pacjentów w całej Unii Europejskiej do wspólnego działania przeciw narastającym niedoborom leków.
Europejska Agencja Leków (EMA) zainaugurowała kampanię #ItTakesATeam, której rolą jest wzmocnienie współpracy między środowiskiem medycznym, farmaceutami, pacjentami i organizacjami konsumenckimi w walce z narastającymi niedoborami leków w krajach UE.
Jednym z głównych partnerów kampanii zostało European Pediatric Neurology Society (EPNS, Europejskie Towarzystwo Neurologii Dziecięcej), a w działania zaangażowała się m.in. prof. Ilona Kopyta ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, członek zarządu EPNS. Razem z prezydentem EPNS, prof. Kevinem Rostasym, wzięła udział w przygotowaniu materiałów edukacyjnych nagłośniających problem.
Jednym z kluczowych elementów kampanii jest poprawa monitorowania dostępności leków. Jak wyjaśniła prof. Ilona Kopyta, niedobory nie są problemem lokalnym – dotyczą całej Europy i przybierają na sile.
– Wiemy o tym nie tylko z przekazu kolegów-lekarzy pracujących w różnych krajach europejskich, ale także z danych gromadzonych przez EMA – napisała w informacji prasowej prof. Kopyta.
– Zgodnie z określeniem zastosowanym podczas publicznego webinaru EMA na temat niedoboru leków w krajach UE: „You can’t fix what you can’t see”, a więc: „Nie da się rozwiązać problemu, którego nie dostrzegamy”. Dlatego też jedną z najistotniejszych działań EMA jest monitorowanie dostępności, szczególnie dostępności do tak zwanych leków krytycznych, w krajach UE – wyjaśniła ekspertka.
Choć kampania koncentruje się na przyszłości i wspólnych działaniach, jej tło stanowią realne kryzysy ostatnich lat. Według lekarki sytuacje, w których pacjent nie otrzymuje potrzebnego leku ani w aptece, ani w szpitalu, stają się coraz częstsze.
– W tak zwanym okresie przejściowym korzystamy z rezerw lekowych, ale i te zapasy są wyczerpywalne. W niektórych przypadkach istnieje możliwość zamiany leku brakującego na jego odpowiednik, bywa jednak i tak, iż zamiennik nie istnieje – podkreśliła prof. Kopyta.
Przypomniała m.in. wiosenny brak leku przeciwpadaczkowego clobazam, kluczowego w terapii niektórych padaczek lekoopornych. – Na terenie szpitala mieliśmy wówczas dostępnych tylko 40 tabletek! (…). Wiem od kolegów z Holandii, iż doświadczali tego niedoboru w analogicznym czasie – dodała.
Przyczyny niedoborów są złożone i obejmują m.in. przenoszenie produkcji do odległych krajów, likwidacje zakładów, długie łańcuchy logistyczne oraz katastrofy naturalne zaburzające produkcję.
Kampania #ItTakesATeam ma mobilizować środowiska medyczne do wyciągania wniosków z poprzednich sezonów infekcyjnych – takich jak niedobory antybiotyków – i przygotowywać kraje europejskie na kolejne. W ramach współpracy dopuszczono możliwość solidarnościowej wymiany leków między poszczególnymi krajami, a EMA zapowiada również zmiany legislacyjne.
– Znajdujemy się na początku drogi, można powiedzieć, iż wszyscy dostrzegliśmy problem, lepiej zrozumieliśmy jego złożone przyczyny, ale także – możliwości i rolę pracowników opieki medycznej, a także konsumentów, pacjentów i farmaceutów, w tej trudnej sytuacji – podkreśliła prof. Kopyta.
EMA i zaangażowane organizacje zapowiedziały dalsze działania edukacyjne i informacyjne. Kluczowym elementem ma być także sprawny przepływ informacji między hurtowniami, farmaceutami i lekarzami o kończących się zapasach leków, co – jak oceniono podczas webinaru – jest warunkiem szybkiego reagowania na nieuniknione przerwy w dostawach.
W inicjatywę włączyły się również European Patients Forum (EPF, Europejskie Forum Pacjentów)) oraz European Consumers Organisation (BEUC, Europejska Organizacja Konsumentów). (PAP)
