Bieganie nie niszczy chrząstek stawowych

Zdjęcie: 123RF


Bieganie nie powoduje trwałego zużycia zdrowej chrząstki stawu kolanowego, a badania sugerują, iż niewielkie, krótkotrwałe zmiany w chrząstce po takiej aktywności sportowej znikają w ciągu kilku godzin – takie są wyniki analiz międzynarodowego zespołu badawczego.

W badaniu porównano na podstawie analiz stan zdrowej chrząstki stawu kolanowego u 396 dorosłych biegaczy przed i po biegu. Do analizy naukowcy włączyli badania, które dotyczyły pomiaru chrząstki stawu kolanowego lub biodrowego dzięki MRI w celu oceny jej rozmiaru, kształtu, struktury i składu zarówno na 48 godzin przed biegiem, jak i 48 godzin po nim. Analiza miała na celu włączenie osób dorosłych z chorobą zwyrodnieniową stawów lub zagrożonych chorobą zwyrodnieniową stawów, ale tylko 57 z 446 kolan objętych analizą spełniało te kryteria.

W badaniach, w których uczestnicy przeszli badanie MRI, nastąpił natychmiastowy spadek objętości chrząstki po biegu, w zakresie od –3,3 proc. dla obciążonej chrząstki udowej do –4,1 proc. dla objętości chrząstki piszczelowej. Ujawniło się również skrócenie czasów relaksacji T1 i T2, które są specjalistycznymi pomiarami MRI odzwierciedlającymi skład chrząstki. Mogą one wskazywać na rozpad struktury chrząstki w przypadku chorób takich jak zapalenie stawów.

Jednak w ciągu 48 godzin od biegu dane z badań, w których powtórzono MRI więcej niż jeden raz po wstępnym skanowaniu przed biegiem, sugerowały, iż zmiany się odwróciły, zaś chrząstki powróciły do poziomów sprzed biegu.

– Byliśmy w stanie połączyć pomiary czasu relaksacji opóźnionego T2 z badań, w których powtórzono skany tych samych uczestników w czasie 60 minut i 91 minut po biegu, i nie stwierdzono wpływu biegania na skład chrząstki stawu piszczelowo-udowego – stwierdzono w publikacji.

Na przykład badanie przeprowadzone u osób biorących udział w biegach maratońskich nie wykazało różnicy w grubości chrząstki w stawie piszczelowo-udowym między wartością wyjściową a stanem 2–10 godzin i 12 godzin po maratonie. Inna analiza wykazała, iż spadek grubości chrząstki stawu rzepkowo-udowego po biegu powrócił do poziomu sprzed biegania, gdy skan został powtórzony 24 godziny po biegu.

Autorzy stwierdzili przy tym, iż nie ma wystarczających danych dotyczących osób z chorobą zwyrodnieniową stawów, aby móc zebrać i określić ilościowo zmiany w chrząstce. Jednak jedno z badań wykazało, iż zmiany chrząstki u osób uznanych za zagrożone chorobą zwyrodnieniową stawów z powodu wcześniejszej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego pozostały niezmienione po bieganiu. Inne badanie sugerowało, iż spadek objętości chrząstki udowej, zarejestrowany po 15 minutach, utrzymywał się po 45 minutach, ale z drugiej strony wykazano znaczne wydłużenie czasów relaksacji T2 po 45 minutach od biegu u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, ale nie u osób bez tej choroby.

Opracowanie: Marek Meissner