Dr Mateusz Wdowiak z Centrum Nowych Technologii UW otrzymał grant w konkursie Narodowego Centrum Nauki MINIATURA 9. Naukowiec prowadzi badania dotyczące selektywnej eliminacji patogennej bakterii.
Wykorzystanie koniugatów sideroforów i kwasów peptydonukleinowych do selektywnej eliminacji bakterii Yersinia enterocolitica to tytuł projektu, który realizować będzie dr Mateusz Wdowiak z Centrum Nowych Technologii (CeNT) UW.
Naukowiec prowadzić będzie badania pilotażowe poszerzające perspektywy badawcze realizowane w zespole kierowanym przez Joannę Trylską z CeNT UW. Na ten cel otrzymał grant w konkursie MINIATURA 9 Narodowego Centrum Nauki.
– Antybiotykoodporne szczepy bakterii stały się plagą współczesnego świata, której zwalczanie wymaga zastosowania coraz bardziej nietuzinkowych rozwiązań. Jednym z najbardziej obiecujących jest hamowanie ekspresji konkretnego genu z wykorzystaniem krótkiego łańcucha DNA lub RNA – mówi dr Mateusz Wdowiak.
Oszukać bakterie
Jak wskazuje badacz, w projekcie badawczym, zamiast tych „tradycyjnych” cząsteczek, zostanie wykorzystane PNA, czyli hybryda peptydu i kwasu nukleinowego.
Aktywność bakteriobójczą zapewnia wykorzystanie sekwencji hamujących funkcje genów niezbędnych bakterii do przeżycia. Dzięki przyłączeniu do cząsteczki PNA sideroforów – cząsteczek wykorzystywanych przez bakterie do pobierania żelaza ze środowiska – możliwe będzie dostarczanie tych biobójczych związków do wnętrza bakterii, wykorzystując ich naturalną zdolność transportu żelaza.
– W ten sposób niejako „oszukuje się” bakterie, ponieważ, pobierając żelazo, jednocześnie przyjmują one „antybiotyk” w postaci PNA – wyjaśnia badacz.
Realizacja projektu może przyczynić się do upowszechnienia stosowania antybakteryjnego PNA.
– Głównym elementem innowacji w badaniu jest opracowanie nieopisanych wcześniej sekwencji PNA w kontekście nieoczywistych gatunków bakterii. Podczas gdy większość badań dotyczących podobnych związków skupia się na modelowej pałeczce okrężnicy, celem mojego projektu jest wykorzystanie „terapeutyków” PNA wobec patogennej bakterii Yersinia enterocolitica, przenoszonej w żywności – podsumowuje dr Wdowiak.
Więcej informacji na temat wyników konkursu MINIATURA 9 znajduje się na stronie Narodowego Centrum Nauki >>
W konkursie MINIATURA 9 NCN zgłaszane są wnioski na realizację działania naukowego, które może zostać przeprowadzone w formie: badań wstępnych, kwerendy lub wyjazdu o charakterze naukowym.
Dr Mateusz Wdowiak – absolwent Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, w specjalizacji Biotechnologia molekularna (2020). Stopień doktora nauk przyrodniczych – z wyróżnieniem – uzyskał na podstawie rozprawy zatytułowanej „Stabilization of bacteriophages against adverse conditions”, obronionej w Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk we wrześniu 2024. w tej chwili pracuje jako adiunkt w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów oraz American Society for Microbiology. W swoje pracy zajmuje się problematyką opracowania nowych metod zwalczania mikroorganizmów chorobotwórczych.
