Asystent osoby niepełnosprawnej 2023 – wszytko co warto wiedzieć o programie asystenta niepełnosprawnych

Zdjęcie: opiekun osoby niepełnosprawnej

W dobie coraz większej świadomości społecznej, osoby z niepełnosprawnościami dążą do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa wsparcie ze strony asystentów. Wychodząc naprzeciw potrzebom, opracowano Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”.

Niniejszy artykuł skierowany jest do szerokiego grona odbiorców: osób z niepełnosprawnościami, rodziców dzieci niepełnosprawnych, a także tych, którzy rozważają pracę jako asystent osoby niepełnosprawnej. Omawiamy zasady funkcjonowania programu, instytucje odpowiedzialne za jego realizację, kryteria kwalifikacji dla osób ubiegających się o asystenta oraz dla kandydatów na asystentów, a także terminy i miejsca składania wniosków. Przybliżamy również obowiązki asystenta oraz profil idealnego kandydata na to stanowisko.

Cel programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – jakie korzyści przynosi uczestnikom?

Głównym celem programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” edycja 2023 jest zapewnienie profesjonalnej i skutecznej asystencji dla niepełnosprawnych. Wdrożenie usług asystenckich ma na celu umożliwienie uczestnikom programu prowadzenie aktywnego, samodzielnego życia oraz integrację ze społecznością lokalną.

Dla kogo przeznaczony jest program 'Asystent osoby niepełnosprawnej’?

Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” skierowany jest do osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Kwalifikują się do niego:

• Osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także osoby z orzeczeniem równoważnym, w zakresie przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej.
• Dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności, w którym zawarte są wskazania dotyczące konieczności stałej lub długotrwałej opieki, pomocy innej osoby, ze względu na znacznie ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji, a także konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie rehabilitacji i leczenia.

Orzeczenie o niepełnosprawności.

Jakie obowiązki ma asystent osoby niepełnosprawnej w 2023 roku?

Zakres obowiązków asystenta jest dostosowywany do indywidualnych potrzeb uczestnika programu, stopnia samodzielności oraz rodzaju niepełnosprawności. Kluczowym celem asystenta jest umożliwienie osobie niepełnosprawnej osiągnięcia niezależności, wspierając ją w procesie integracji społecznej oraz rehabilitacji zawodowej.

Do typowych zadań asystenta należą pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, wsparcie w wykonywaniu codziennych czynności oraz asystowanie w kontaktach z innymi osobami.

Typowe obowiązki asystenta osoby niepełnosprawnej

Wśród najbardziej powszechnych zadań asystenta wpierającego niepełnosprawnych można wymienić:

• pomoc w nauce;
• wsparcie w pracy zawodowej;
• towarzyszenie oraz rozmowa mająca na celu wsparcie emocjonalne;
• wsparcie w aktywnościach kulturalnych;
• pomoc w czynnościach higienicznych i pielęgnacyjnych;
• ułatwianie przemieszczania się;
• pomoc podczas gotowania oraz spożywania posiłków.

Jakie wymagania musi spełnić kandydat na asystenta osoby niepełnosprawnej?

Program umożliwia osobie niepełnosprawnej wybór własnego asystenta, pod warunkiem złożenia pisemnego oświadczenia potwierdzającego przygotowanie wskazanej osoby do świadczenia usług asystencji.

Pozostali kandydaci muszą spełnić następujące kryteria:

• posiadać dokument potwierdzającego zdobyte kompetencje zawodowe;
• mieć minimum 6-miesięczne doświadczenie w pracy z osobami niepełnosprawnymi (także wolontariat);
• wykazać brak pokrewieństwa z osobą niepełnosprawną i nie prowadzić wspólnego gospodarstwa domowego.

Kryteria przysługiwania usług asystenta oraz dostępny wymiar czasowy wsparcia

W ramach programu bezpłatne usługi kierowane są do osób z orzeczeniem o umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności. Roczny wymiar czasowy wsparcia zależy od stopnia niepełnosprawności:

• 840 godzin dla osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, w tym również z niepełnosprawnością sprzężoną;
• 720 godzin dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności;
• 360 godzin dla osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o umiarkowanym stopniu;
• 360 godzin dla dzieci do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności, łącznie ze wskazaniami konieczności stałego współudziału opiekuna w procesie edukacji, leczenia, czy rehabilitacji, a także potrzebę stałej lub długotrwałej opieki czy pomocy opiekuna prawnego dziecka z powodu istotnie ograniczonej możliwości samodzielnej egzystencji.

Asystent może pracować 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę, z zachowaniem przepisów i norm określonych w Kodeksie Pracy.

Procedura uzyskania wsparcia asystenta przez niepełnosprawnych

Program asystencji jest realizowany przez samorządy oraz organizacje pozarządowe. Aby skorzystać z usług asystenta, należy zgłosić się do odpowiednich instytucji z kartą zgłoszeniową. Do karty zgłoszenia uczestników programu konieczne jest:

• aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności;
• oświadczenie o niekorzystaniu z równoległych usług;
• w przypadku dzieci do 16. roku życia – pisemna zgoda opiekuna prawnego na wybraną osobę asystenta;
• ewentualnie kserokopia dokumentu potwierdzającego ustanowienie opiekuna prawnego.

Jeżeli osoba niepełnosprawna zgłasza własnego kandydata na asystenta, trzeba dostarczyć:

• zaświadczenie o niekaralności kandydata;
• pisemne potwierdzenie, iż kandydat nie figuruje w krajowym Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

Realizacja programu asystenta osoby niepełnosprawnej 2023

Program asystencji jest koordynowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. W praktyce usługi organizowane są przez samorządy oraz organizacje pozarządowe. Wnioskują one o dotację i dysponują środkami. Etapy procesu:

• Gmina lub powiat składa wniosek do wojewody (do 10 listopada 2022).
• Wojewoda przekazuje do ministerstwa wniosek wraz z listą rekomendowanych wniosków od samorządów (do 25 listopada 2022).
• Ministerstwo weryfikuje i zatwierdza listę wniosków (do 9 grudnia 2022).

Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej – edycja 2023” jest finansowany ze środków Funduszu Solidarnościowego, pochodzących z programu MRiPS.

W roku 2023 na realizację programu Minister Rodziny i Polityki Społecznej przeznaczył kwotę 505 000 000 zł.

Rola organizacji pozarządowych w świadczeniu usług asystenta niepełnosprawnych

Aby móc oferować usługi asystencji osobistej, organizacje pozarządowe muszą uczestniczyć w programie „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”. W edycjach 2021 i 2022 tego programu, organizacje pozarządowe skutecznie ubiegały się o wsparcie. Sprawnie zarządzały procesem wnioskowania oraz efektywnie realizowały usługi asystenckie.

Samorządy w roli wsparcia: asystent osoby niepełnosprawnej w MOPS i PCPR

Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” jest również realizowany przez Ośrodki Pomocy Społecznej oraz Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. Instytucje te przystępując do programu, zatrudniają asystentów. Udzielanie wsparcia osobom niepełnosprawnym jest nieodpłatne.

Jednak jest zastrzeżenie, iż podczas godzin, w których świadczone są usługi asystenta, nie mogą być równocześnie oferowane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze ani inne usługi finansowane z Funduszu Solidarnościowego.

Proces ubiegania się o asystenta osoby niepełnosprawnej w 2023 roku

Aby zgłosić się do programu ministerstwa rodziny „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej — edycja 2023”, należy wypełnić kartę zgłoszeniową i złożyć ją w organizacji pozarządowej uczestniczącej w programie lub w swoim Ośrodku Pomocy Społecznej.

Ważne dokumenty, które należy dołączyć to orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, bądź orzeczenie o niepełnosprawności dziecka. Terminy naboru wniosków rozpoczęły się 1 lutego 2023 roku.

Asystent osoby niepełnosprawnej.

Praca asystenta osoby niepełnosprawnej

W Polsce, dzięki nowym formom systemowego wsparcia, w ciągu ostatnich dwóch lat również zaczęły się wyodrębniać dedykowane ścieżki kształcenia dla osób zainteresowanych pracą w tym zawodzie.

Jakie są główne obowiązki asystenta osoby niepełnosprawnej?

W ramach przepisów główne zadania asystenta obejmują:

• pomoc w przemieszczaniu się do miejsc wybranych przez osobę niepełnosprawną,
• wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych,
• umożliwienie uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych,
• pomoc w wykonywaniu codziennych czynności przez osobę niepełnosprawną,
• asystowanie w zaprowadzaniu i odprowadzaniu dzieci niepełnosprawnych z placówki oświatowej.

Kluczowe umiejętności i wymagania dla asystenta niepełnosprawnych

Wymagane umiejętności asystenta osoby niepełnosprawnej zależą od potrzeb odbiorcy usługi. Specjalistyczne kompetencje asystenta mogą obejmować:

• umiejętność przygotowywania posiłków,
• prawidłowe techniki przenoszenia i podnoszenia,
• Wykonywanie masaży przeciwodleżynowych,
• obsługa respiratora,
• udzielanie pierwszej pomocy,
• znajomość języka migowego,
• posiadanie prawa jazdy.

Ważne są także umiejętności interpersonalne, empatia, cierpliwość, określanie priorytetów, szybkie podejmowanie decyzji oraz organizacja pracy. Sprawność fizyczna również odgrywa kluczową rolę.

Wymagane wykształcenie i szkolenia dla asystenta osoby niepełnosprawnej

By świadczyć usługi asystencji osobistej, asystent powinien posiadać co najmniej wykształcenie średnie. Korzystne dla jego pracy mogą być studia związane z pedagogiką, psychologią, fizjoterapią, pielęgniarstwem lub innymi pokrewnymi kierunkami.

Atutem jest ukończenie kursu pierwszej pomocy.

Wynagrodzenie asystenta osoby niepełnosprawnej w Polsce

W Polsce, zarobki asystenta zależą od formy zatrudnienia – czy jest to praca na pełen etat, czy dodatkowa. Pracując na pełnym etacie, asystent osoby z niepełnosprawnością może oczekiwać średniej pensji wynoszącej od 3 450 zł brutto do choćby 4 200 zł brutto.

Korzyści z wyboru zawodu asystenta osoby niepełnosprawnej

Zawód asystenta osoby niepełnosprawnej ma perspektywy rozwoju ze względu na starzenie się społeczeństwa i rosnącą liczbę osób z niepełnosprawnościami. Decydując się na tę ścieżkę zawodową, przyczyniamy się do poprawy jakości życia niepełnosprawnych, jednocześnie rozwijając własne umiejętności i wiedzę w tej ważnej i satysfakcjonującej dziedzinie.

Zastosowanie technologii w pracy asystenta osoby niepełnosprawnej

W dobie cyfryzacji i postępu technologicznego warto zwrócić uwagę na zastosowanie nowoczesnych technologii w pracy asystenta. Dostępne narzędzia mogą ułatwić wykonywanie czynności oraz zwiększyć efektywność wsparcia. Przykładowo:

• Komunikacja dzięki urządzeń elektronicznych. Ułatwienie komunikacji między asystentem a osobą niepełnosprawną dzięki tabletów, telefonów czy komputerów (np. komunikacja z osobami niesłyszącymi przy użyciu aplikacji tłumaczących tekst na język migowy).
• Aplikacje wspomagające. Korzystanie z aplikacji dedykowanych niepełnosprawnym (np. nawigacja dla osób niewidomych, czy aplikacje pomagające w organizacji dnia i przypominające o zadaniach).
• Wsparcie technologiczne w mobilności. Wykorzystanie nowoczesnych wózków inwalidzkich, protez czy egzoszkieletów w celu ułatwienia przemieszczania się i wykonywania codziennych czynności przez osoby niepełnosprawne.
• Telemedycyna. Wsparcie zdalne w opiece zdrowotnej, monitorowanie stanu zdrowia oraz kontakt z lekarzami dzięki internetu.

Warto, aby asystenci mieli świadomość dostępnych narzędzi technologicznych i korzystali z nich w swojej codziennej pracy.

Korzyści i ewentualne wady programu asystencji dla osób niepełnosprawnych

Program asystencji przynosi wiele korzyści. Zauważa się ewentualne wady, które wpływają funkcjonowanie programu w praktyce.

Korzyści:

• Większa samodzielność i niezależność osób niepełnosprawnych.
• Dostosowanie wsparcia do indywidualnych potrzeb i wymagań.
• Wsparcie w uczestnictwie w życiu społecznym, kulturalnym i zawodowym.
• Rozładowanie obciążenia rodziny niepełnosprawnego.
• Kreowanie nowych miejsc pracy dla asystentów.
• Zwiększenie świadomości społecznej o niepełnosprawności.

Ewentualne wady:

• Ograniczony dostęp do usług asystenta w niektórych regionach.
• Niewystarczające finansowanie programu, co może prowadzić do ograniczonej liczby asystentów.
• Brak szerokiej promocji programu, przez co nie wszyscy potrzebujący mogą o nim wiedzieć.
• Możliwe trudności w znalezieniu asystenta o odpowiednich kompetencjach i doświadczeniu.

Wady programu są ewentualne i występują w zależności od realizacji programu na poziomie lokalnym. Jednak program asystencji dla osób niepełnosprawnych jest pozytywnie oceniany i przynosi liczne korzyści dla uczestników oraz ich rodzin.

Kluczowe informacje o asystencie osoby niepełnosprawnej w 2023 roku

Asystent osoby niepełnosprawnej odgrywa istotną rolę. W artykule przedstawiliśmy ważne aspekty związane z tym zawodem, takie jak zakres obowiązków, wymagania, zarobki oraz proces ubiegania się o asystenta.

Wnioski, które wyciągnąć:

• Asystenci osoby niepełnosprawnej wspierają swoich podopiecznych w codziennych czynnościach oraz uczestnictwie w życiu społecznym i kulturalnym.
• W Polsce średnie zarobki asystenta osoby niepełnosprawnej na pełnym etacie wynoszą od 3 450 zł brutto do 4 200 zł brutto.
• Aby zostać asystentem, wymagane jest co najmniej wykształcenie średnie, choć przydatne są również studia i dodatkowe szkolenia związane z opieką nad osobami z niepełnosprawnościami.
• W zawodzie asystenta ważne są umiejętności społeczne oraz sprawność fizyczna, aby móc dźwigać i wykonywać inne zadania związane z opieką.
• Aby ubiegać się o usługi asystenta, należy złożyć wypełnioną kartę zgłoszeniową w organizacji pozarządowej realizującej program lub w Ośrodku Pomocy Społecznej.
• Program asystencji dla osób niepełnosprawnych jest realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, samorządy i organizacje pozarządowe.

Zakończenie

Program asystencji dla osób niepełnosprawnych ma na celu zwiększenie ich niezależności, a jego realizacja odbywa się pod egidą Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, przy współpracy samorządów i organizacji pozarządowych. Dąży się do systemowej formy ogólnodostępnego wsparcia.

Warto zaznaczyć, iż asystent osobisty nie odgrywa roli opiekuna, ale wspiera samodzielność osób niepełnosprawnych, umożliwiając im bardziej niezależne życie. Usługi asystencji obejmują pomoc w integracji społecznej, uczestnictwie w życiu kulturalnym oraz realizacji codziennych czynności. Zakres obowiązków asystenta zależy od indywidualnych potrzeb i rodzaju niepełnosprawności danej osoby. najważniejsze znaczenie mają umiejętności społeczne asystenta oraz jego sprawność fizyczna.

Program pomocowy Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej