Anemia, określana też jako niedokrwistość, jest chorobą wyjątkowo często diagnozowaną. Najbardziej typowym powodem jej występowania jest niedostatek żelaza w organizmie, co jest wynikiem niewłaściwej diety. Inne przyczyny to m.in. takie schorzenia jak anemia hemolityczna czy aplastyczna, lub anemia wywołana chronicznymi chorobami. Leczenie powinno być zawsze dostosowane do konkretnej przyczyny powstania anemii.
Niedokrwistość to stan charakteryzujący się spadkiem stężenia hemoglobiny oraz ilości czerwonych krwinek (erytrocytów) poniżej normy przeznaczonej dla danego płci. Przyczyn może być wiele, a najważniejsze z nich to:
Krwotok lub długotrwałe krwawienie – objawy gwałtownie rozwijają się w wyniku gwałtownego lub nagłego krwotoku (najczęściej po urazie). Są one efektem stymulacji układu współczulnego i obejmują przyspieszenie pracy serca, pocenie, zmniejszenie ilości moczu, czy wstrząs hipowolemiczny. Przewlekłe krwawienia (najczęściej poprzez przewód pokarmowy) prowadzą do niedokrwistości przez niedobór żelaza.
Brak żelaza – jest to najczęściej zauważalny powód występowania niedokrwistości. Niedostatek żelaza prowadzi do zaburzeń w tworzeniu hemoglobiny, co skutkuje powstawaniem erytrocytów o zredukowanej wielkości i małej ilości tego białka. Przyczyną może być dieta (np. wegetariańska), krwawienia z przewodu pokarmowego, obfite miesiączki, częste oddawanie krwi czy zaburzenie wchłaniania żelaza (np. po usunięciu żołądka, celiakii czy chorobie Leśniowskiego-Crohna).
Niedobór witaminy B12 i/lub kwasu foliowego – jest przyczyną tzw. anemii megaloblastycznej, która charakteryzuje się obecnością dużej ilości dużych erytrocytów w badaniu krwi obwodowej.
Anemia syderoblastyczna – występuje na skutek nieprawidłowości podczas tworzenia hemoglobiny, co powoduje nadmiar żelaza w organizmie.
Choroby przewlekłe – takie schorzenia jak infekcje, nowotwory, choroby autoimmunologiczne czy nerek mogą czasami wywołać anemię. Kluczową rolę w procesie jej powstawania odgrywają cytokiny hamujące produkcję erytrocytów oraz nieprawidłowe działanie nerek, które nie tworzą odpowiedniej ilości erytropoetyny.
Anemia hemolityczna – jest ona skutkiem zbyt intensywnego niszczenia czerwonych krwinek zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz naczyń (w większości przypadków w śledzionie, ale też w wątrobie). Może wystąpić postać dziedziczna, prowadząca do rozpadu czerwonej krwinki na skutek różnych defektów albo postać nabyta, wywoływana m.in. przez reakcje immunologiczne, infekcje czy niektóre leki.
Anemia aplastyczna – jest związana z niewydolnością szpiku kostnego i powoduje zmniejszenie ilości leukocytów (leukopenia) oraz płytek krwi (małopłytkowość). Taki stan, z charakterystycznym spadkiem wszystkich elementów morfotycznych krwi, nazywamy pancytopenią. Powodem może być ekspozycja na promieniowanie jonizujące, niektóre substancje chemiczne (benzen), leki lub infekcje wirusowe.
