ADHD to przewlekłe zaburzenie neurorozwojowe, które znacząco wpływa na jakość życia. Stosowanie leków, w tej chwili uznanych za najskuteczniejsze, wiąże się często z niekorzystnymi, silnymi skutkami ubocznymi, z wysokim potencjałem nadużywania i z 25% wskaźnikiem braku odpowiedzi na leczenie. To podkreśla potrzebę poszukiwania nowych i bezpieczniejszych terapii.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD – ang. attention deficit hyperactivity disorder), zwykle diagnozuje się w dzieciństwie. w tej chwili coraz częściej stwierdza się go także u dorosłych. Objawia się w sposób zróżnicowany u różnych pacjentów np. poprzez nadpobudliwość, trudność z utrzymaniem uwagi, niemożność „usiedzenia w miejscu”, impulsywność i problemy z organizacją. Osoby cierpiące na to zaburzenie mają trudność z wykonywaniem codziennych czynności wymagających zaangażowania. Często przechodzą od jednej czynności w drugą bez ukończenia żadnej z nich ( szybkie przerzucanie uwagi). Dzieci z ADHD zwykle mają trudności z nauką, a osoby dorosłe doświadczają licznych ograniczeń w życiu zawodowym i społecznym. Intensywność objawów jest zmienna w zależności od czynników środowiskowych i od różnych sytuacji, w jakiej znajduje się pacjent. Wyróżnia się podtypy ADHD z przewagą deficytu uwagi lub z przewagą nadpobudliwości.
- Czytaj również: Ogromny wzrost liczby recept na leki na ADHD
W leczeniu ADHD w tej chwili stosuje się leki psychostymulujące takie jak metylofenidat. Stosuje się też leki niestymulujące, takie jak atomoksetyna, a także leki przeciwdepresyjne np. bupropion. Jako uzupełnienie farmakoterapii zwykle zaleca się psychoterapię.
Pacjenci często skarżą się, iż stosowanie metylofenidatu powoduje wielu efektów ubocznych takich jak: utrata apetytu, wzrost ciśnienia krwi, bóle głowy i zaburzenia snu. Lek ten niesie ze sobą również ryzyko potencjalnego nadużywania pozamedycznego.
Potencjał amlodypiny w poszukiwaniu nowych leków
W badaniu opublikowanym w „Neuropsychopharmacology” naukowcy z Uniwersytetu Surrey (brytyjskiej uczelni publicznej zlokalizowanej w mieście Guildford) zbadali potencjał amlodypiny, blokera kanału wapniowego, celem poszukiwania nowych, bezpieczniejszych terapii leczenia ADHD.
Poprzez badania na modelach zwierzęcych, a dokładnie na szczurach, naukowcy analizowali działanie pięciu leków. Tylko amlodypina wykazała skuteczność i znacząco zmniejszała nadpobudliwość. Naukowcy podkreślają, iż lek ten był również dobrze tolerowany.
W kolejnym etapie badania, aby potwierdzić wyniki, amlodypina została przetestowana na daniu pręgowanym, ważnym modelu zwierzęcym. Danio pręgowany (ang. zebrafish) to mała rybka słodkowodna, która, ze względu na swoje podobieństwo genetyczne do ludzi (podobieństwo około 70% genów) znalazła zastosowanie w badaniach. Także w badaniach funkcji mózgu. Pomaga w tym też krótki cykl reprodukcyjny rybki.
Jak działa amlodypina?
Wyniki wykazały, iż amlodypina zmniejszyła zarówno nadpobudliwość, jak i impulsywność u badanych ryb, czyli hamowała dwa główne objawy ADHD. Dalsza analiza potwierdziła, iż amlodypina przekracza barierę krew-mózg, co pozwala jej bezpośrednio wpływać na funkcje mózgu.
Kolejnym ważnym odkryciem było powiązanie informacji na temat kanałów wapniowych. Zespół naukowców odkrył uderzający związek między ADHD a tymi samymi kanałami wapniowymi, na które oddziałuje amlodypina. To sugeruje istotną ścieżkę leczenia tego zaburzenia.
Ponadto analiza danych pacjentów w całej Wielkiej Brytanii wykazała, iż osoby przyjmujące amlodypinę zgłaszały mniej wahań nastroju i impulsywnych zachowań. To dodatkowo potwierdza jej potencjalne korzyści terapeutyczne. Biorąc pod uwagę jej dobrą tolerancję i coraz więcej dowodów na jej skuteczność amlodypina stanowi niezwykle obiecującą perspektywę do opracowania nowych metod leczenia ADHD.
– Działanie amlodypiny, dobrze znanego leku na wysokie ciśnienie krwi, oferuje obiecującą, skuteczną i bezpieczną metodę leczenia objawów ADHD – powiedział w komunikacie prasowym Matthew Parker, dr n. med., współautor badania z University of Surrey. – Nasze badania wskazują, iż amlodypinę mogłaby zostać wdrożona jako opcję leczenia ADHD. Zapewniając pacjentom ulgę zanim zostaną opracowane nowe leki. – dodaje Parker.
Źródła:
- Þorsteinsson H, Baukmann HA, Sveinsdóttir HS, Halldórsdóttir DÞ, Grzymala B, Hillman C, Rolfe-Tarrant J, Parker MO, Cope JL, Ravarani CNJ, Schmidt MF, Karlsson KÆ. Validation of L-type calcium channel blocker amlodipine as a novel ADHD treatment through cross-species analysis, drug-target Mendelian randomization, and clinical evidence from medical records. Neuropsychopharmacology. 2025 Feb 14. https://www.eurekalert.org/news-releases/1074249
- https://www.pharmacytimes.com/view/a-common-blood-pressure-medication-may-help-treat-symptoms-of-adhd
- https://www.pharmacytimes.com/view/adhd-stimulant-dispensing-decreased-over-the-past-decade-study-finds
©MGR.FARM
