[AKTUALIZACJA] Zwężenie zastawki aortalnej – cz. 1 i 2

Zwężenie zastawki aortalnej to w tej chwili najczęstsza wada zastawkowa serca. Co zrobić, gdy natkniemy się na nią w czasie wizyty przedoperacyjnej? W części pierwszej – o epidemiologii i diagnostyce.

Odsłuchaj odcinek

Część 1:

Część 2:

Epidemiologia zwężenia zastawki aortalnej

• najczęściej choroba degeneracyjna, częstość rośnie z wiekiem
• w krajach rozwijających się przez cały czas często na podłożu gorączki reumatycznej
• u młodych osób najczęściej wskutek wrodzonej dwupłatkowej zastawki aortalnej (obecna u ok. 1% populacji)
• pacjenci bardzo często są objawowi

Diagnostyka zwężenia zastawki aortalnej

• wywiad
• badanie przedmiotowe: szmer skurczowy z punctum maximum w 2 PMŻ prawej, promieniujący do tętnic szyjnych
• możliwe badania: echokardiografia, tomografia komputerowa, cewnikowanie serca w pracowni hemodynamiki
• ciężkie zwężenie przy polu powierzchni otwarcia < 1,0 cm2 (norma u zdrowej osoby 2,6-3,5)
• różnica między ciśnieniem w lewej komorze, a aorcie, określana jest jako gradient ciśnień
• gradient ciśnień (oraz pole powierzchni otwarcia) można oznaczyć w badaniu echokardiograficznym metodami dopplerowskimi
• gradient maksymalny powyżej 64 mmHg oraz gradient średni powyżej 40 mmHg stanowią kryterium rozpoznania ciężkiego zwężenia
• ciężkie zwapnienie zastawki można zobaczyć również w badaniu TK klatki piersiowej bez kontrastu – specjalne programy pozwalają również na wyliczenie tzw. Calcium-Score

Kiedy ESC zaleca interwencję przy zwężeniu zastawki aortalnej?

• pacjenci objawowi
• pacjenci bezobjawowi z niską fracją wyrzutową
• do rozważenia przed zabiegami niekardiochirurgicznymi wysokiego ryzyka.

Klasyczna triada objawów zwężenia zastawki aortalnej: dławica piersiowa, omdlenie i niewydolność serca.

Zespół Heydego

Nabyte zaburzenia krzepnięcia (zespół von Willebranda) w wyniku stresu reologicznego w przebiegu stenozy aortalnej, połączone z angiodysplazją, szczególnie w śluzówkach przewodu pokarmowego. Może prowadzić do krwawień z przewodu pokarmowego. Stan normalizuje się po protezowaniu zastawki aortalnej.

Kiedy zalecić BAV, TAVI lub operację kardiochirurgiczną przed planowanym zabiegiem?

Zobacz też całość wytycznych ESC z 2022 roku: ESC Guidelines on cardiovascular assessment and management of patients undergoing non cardiac surgery.

Cele hemodynamiczne u pacjenta ze zwężeniem zastawki aortalnej

Okołooperacyjnie (to znaczy: także PO operacji – pacjentowi należy zapewnić odpowiednie monitorowanie i odpowiednio wykwalifikowany personel) dążymy do osiągnięcia następujących celów:

• utrzymanie normalnego rytmu zatokowego (czynność przedsionków odpowiada za ok. 39% obciążenia wstępnego lewej komory)
• normalna częstość pracy serca (60-80 uderzeń na minutę)
• utrzymanie obciążenia wstępnego
• utrzymanie obciążenia następczego
• utrzymanie kurczliwości mięśnia sercowego

Więcej – co, dlaczego, i w jaki sposób dokładnie – do odsłuchania w odcinku