Mit 1: Bezdech senny to rzadkość
Wbrew powszechnemu przekonaniu, bezdech senny nie jest zjawiskiem rzadkim. Choć trudno o dokładne statystyki, uznawane jest przez badaczy za najczęstsze zaburzenie oddychania podczas snu [1]. Wystarczy choćby rozejrzeć się wokół – bardzo możliwe, iż ktoś z Twojego otoczenia walczy z tym schorzeniem. Szacuje się, iż problem ten dotyczy około 3 milionów dorosłych Polaków.[2] W niektórych grupach (np. wśród mężczyzn, osób z otyłością) odsetek ten może być wyższy i sięgać choćby 10-40%.[3,4] Różnice w danych prawdopodobnie wynikają z faktu, iż część chorych może nie zdawać sobie sprawy, iż pozornie nieszkodliwe dolegliwości, takie jak przewlekłe zmęczenie czy poranne bóle głowy, mogą być związane z bezdechem sennym.
Mit 2: Aktywni fizycznie ludzie nie mają bezdechu sennego
Regularny ruch to istotny element zdrowego stylu życia, nie zapobiega jednak wszystkim chorobom, w tym bezdechowi sennemu. Dolegliwość to może występować niezależnie od poziomu aktywności fizycznej, czyli również u osób szczupłych i wysportowanych. Warto jednak pamiętać, iż zmiany w stylu życiu, czyli prawidłowa waga, ruch i ograniczenie spożycia alkoholu, są jednym z filarów leczenia bezdechu sennego.[5,6]
Mit 3: Chrapiesz? Na pewno masz bezdech senny!
Samo chrapanie nie musi oznaczać problemów zdrowotnych. Od czasu do czasu chrapie każdy z nas, co może wynikać z prostych przyczyn, takich jak spanie na plecach czy wypicie alkoholu przed snem.[7] Warto jednak być czujnym. jeżeli chrapanie jest głośne i częste, a do tego pojawiają się przerwy w oddychaniu, częste wybudzenia w nocy czy uczucie zmęczenia w ciągu dnia, może to świadczyć o bezdechu sennym.[6] Co istotne, działa to również w drugą stronę. Choć chrapanie jest częstym objawem bezdechu, nie występuje u wszystkich chorych. Można więc cierpieć na bezdech senny, nie chrapiąc wcale.[1]
Mit 4: Bezdech senny nie jest groźny, można z nim żyć
Bezdech senny to choroba, której nie należy ignorować. Nieleczona może przyczynić się do pojawienia nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, cukrzycy typu 2, a choćby zwiększyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu czy zawału serca.[1,2,8] Osoby z bezdechem sennym częściej też zasypiają za kierownicą i powodują wypadki drogowe oraz w pracy.[5,9,10] Wczesna diagnoza pozwala ocenić wpływ choroby na codzienne życie i dopasować leczenie.[6,11]
Mit 5: Diagnostyka bezdechu sennego jest droga i czasochłonna
Podstawową metodą diagnostyki bezdechu sennego jest polisomnografia. To badanie, podczas którego monitoruje się sen, rejestrując fale mózgowe, oddech, pracę serca i ruchy ciała, dzięki czemu można wykryć przerwy w oddychaniu podczas snu. Wymaga to spędzenia nocy w szpitalu lub klinice. Pamiętaj, jednak, iż można zrobić to prościej dzięki wersji domowej tego badania, czyli poligrafii. Pozwala na sprawdzenie jakości snu i przerw w oddychaniu w komfortowych warunkach, we własnym łóżku.[1,6] Diagnostyka, jak i leczenie, bezdechu sennego jest możliwe zarówno prywatnie, jak i w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.
Mit 6: Wyleczenie bezdechu sennego jest możliwe tylko poprzez operację
Leczenie chirurgiczne bywa stosowane w bezdechu sennym, ale nie jest pierwszym wyborem. Zwykle zaczyna się od terapii CPAP. Polega ona na używaniu podczas snu specjalnego urządzenia, które dzięki maski nakładanej na twarz, dostarcza powietrze pod stałym, dodatnim ciśnieniem do dróg oddechowych. Dzięki temu pozostają one otwarte przez całą noc, co zapobiega ich zapadaniu się i występowaniu epizodów bezdechu. Leczenie obejmuje również zmiany stylu życia (np. redukcję masy ciała). Operację rozważa się, gdy istnieją konkretne przesłanki anatomiczne lub inne metody terapii nie przynoszą skutku.[2,6,11]
Wykaz źródeł
Kline LR: Clinical presentation and diagnosis of obstructive sleep apnea in adults. UpToDate 2024 [dostęp 05.07.2025]
- Pływaczewski R, et al.: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc Dotyczące Rozpoznawania i Leczenia Zaburzeń Oddychania w Czasie snu (ZOCS) u Dorosłych. Adv. Respir. Med. 2013, 81, 221-258
- Kuczyński W, et al. The Epidemiology of Obstructive Sleep Apnea in Poland-Polysomnography and Positive Airway Pressure Therapy. Int J Environ Res Public Health. 2021 Feb 22;18(4):2109
- Mostowik L, et al. Excessive sleepiness and selected aspects of functioning and the quality of life of patients suffering from obstructive sleep apnoea. Nursing Problems / Problemy Pielęgniarstwa. 2020;28(2):75-79
- Malhotra A, Kundel V: Obstructive sleep apnea: Overview of management in adults. UpToDate 2025 [dostęp 05.07.2025]
- NICE: Obstructive sleep apnoea/hypopnoea syndrome and obesity hypoventilation syndrome in over 16s. NICE guideline Reference number:NG202 Published: 20 August 2021
- Rowley A J: Snoring in adults. UpToDate 2025 [dostęp: 05.07.2025]
- Olszewska E, et al. Consensus Statements among European Sleep Surgery Experts on Snoring and Obstructive Sleep Apnea: Part 1 Definitions and Diagnosis. J Clin Med. 2024 Jan 16;13(2):502
- Garbarino S, et al. Risk of Occupational Accidents in Workers with Obstructive Sleep Apnea: Systematic Review and Meta-analysis. Sleep. 2016 Jun 1;39(6):1211
