Wiatr historii przewiał stare struktury, ożywił też środowisko osób niepełnosprawnych. Stare organizacje przekształcały się albo ginęły, powstawały nowe – wśród nich rodziła się Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych.
Geneza
W Elblągu, obok usamodzielniających się oddziałów i kół dawnych ogólnopolskich stowarzyszeń, takich jak Polski Związek Niewidomych, Polski Związek Głuchych czy Stowarzyszenie Diabetyków, zaczęły powstawać nowe organizacje lokalne i grupy nieformalne. Osoby niepełnosprawne wyszły z cienia – ale wyjścia z domów i wejścia do szkół, ośrodków kultury, hal sportowych broniły liczne bariery architektoniczne i techniczne. Trudne do pokonania były też bariery psychologiczne po obu stronach – bezpośredni kontakt napełniał lękiem i świat zdrowych, i świat niepełnosprawnych.
W wyniku ustawy o samorządzie gminnym powstała nowa rzeczywistość administracyjna, gospodarcza i społeczna. Powstawały nowe struktury administracyjne, majątek komunalny, z roku na rok samorządom przybywało zadań – rodziła się nowa wizja funkcjonowania miast i gmin.
Stało się oczywiste, iż ogromną rolę w poprawie warunków życia i wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych odegra samorząd terytorialny. W tej sytuacji należało zainteresować Radę Miejską problemami osób niepełnosprawnych, spowodować, aby były one uwzględniane w tworzonym przez Radę prawie lokalnym. Wymagało to podniesienia wiedzy radnych o warunkach życia i potrzebach niepełnosprawnych mieszkańców oraz zbudowania prężnej grupy reprezentatywnej, która byłaby partnerem dla władz samorządowych. Takim reprezentantem i grupą nacisku mogła być federacja organizacji osób niepełnosprawnych, które zaczęły już powstawać w innych miastach.
Z inicjatywą utworzenia podobnej Rady w Elblągu wystąpili: Teresa Bocheńska – wówczas radna oraz współzałożycielka Fundacji Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym im. Matki Teresy z Kalkuty, i Karol Kowzan, prezes elbląskiego oddziału Towarzystwa Walki z Kalectwem. Z ich inicjatywy 25 czerwca 1992 r. odbyło się zebranie założycielskie, na które przybyli liderzy starych i nowych organizacji osób niepełnosprawnych oraz przedstawiciele instytucji działających na ich rzecz. W zebraniu uczestniczył przedstawiciel Krajowej Rady Osób Niepełnosprawnych – Roman Stykowski. Zebrani podjęli decyzję o powołaniu Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych w Elblągu, a w jej skład weszło 28 przedstawicieli organizacji, placówek i instytucji miejskich działających na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych. Jak zapisane zostało w protokole z zebrania, Rada miała reprezentować środowisko osób niepełnosprawnych wobec władz i służby zdrowia, poprzez publiczne wystąpienia uświadamiać lokalnej społeczności istnienie i potrzeby tych osób, ułatwiać wzajemną pomoc.
Początki działalności
Na kolejnych spotkaniach wybrane zostały organy Rady – Zarząd i Komisja Rewizyjna, a także komisje problemowe. Zapadła też decyzja o zmianie formuły i utworzeniu związku stowarzyszeń osób niepełnosprawnych z osobowością prawną. W przygotowaniu statutu i dokumentów potrzebnych do rejestracji w sądzie korzystaliśmy z wzorów wypracowanych przez Radę Konsultacyjną Osób Niepełnosprawnych w Bydgoszczy.
Sprostanie wymogom sądu nie było łatwe, skompletowanie wszystkich potrzebnych dokumentów zabrało nam około roku. Na początek trzeba było znaleźć członków – założycieli – czyli co najmniej trzy lokalne organizacje, która już posiadały osobowość prawną. Formalnymi Założycielami ERKON zostały: Fundacja pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym im. Matki Teresy z Kalkuty, Klub Młodzieży Niepełnosprawnej „Nie jesteś sam” i Elbląski Klub Wzajemnej Pomocy Rencistów i Emerytów.
Na zdjęciu: Ewa SprawkaPierwszym Prezesem Rady został nieżyjący już Karol Kowzan, I Wiceprezesem – Teresa Bocheńska, II Wiceprezesem – śp. Henryk Biskupski, przewodniczący elbląskiego koła diabetyków, sekretarzem – Grażyna Popkiewicz, skarbnikiem – Irena Wysocka. Nasza działalność miała odbywać się dwukierunkowo: wewnątrz środowiska osób niepełnosprawnych – w formie poradnictwa i pomocy w rozwiązywaniu problemów indywidualnych oraz wsparcia organizacji osób niepełnosprawnych i inicjowania ich tworzenia, a na zewnątrz jako rzecznika ich interesów i inicjatora zmian prowadzących do poprawy warunków życia. Funkcja rzecznika wymagała nawiązania stałych kontaktów z samorządem. Prezydent Józef Gburzyński widział potrzebę poprawy warunków życia i wyrównywania szans osób niepełnosprawnych oraz korzyści płynące z istnienia silnego społecznego partnera, więc obie strony gwałtownie się porozumiały. Podpisane zostało porozumienie o współpracy, w którym miasto zobowiązywało się do utworzenia stanowiska konsultanta ds. osób niepełnosprawnych, powoływanego przez Radę Konsultacyjną, i bezpłatnego użyczenia lokalu na Biuro Konsultanta. Pierwszym Konsultantem została wybrana Ewa Sprawka, która funkcję tę pełniła do swojej śmierci, a biuro mieściło się na parterze zabytkowego budynku przy ul. 12 Lutego 5a, przeniesionego w późniejszym czasie z powodu przebudowy ulicy na Wyspę Spichrzów.
Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych
Biuro Konsultanta ustawicznie rozszerzało swoją działalność. Stało się miejscem spotkań liderów organizacji pozarządowych i kuźnią innowacyjnych inicjatyw. Nawiązaliśmy kontakt z gdańskim środowiskiem pozarządowym, czerpiąc z jego doświadczeń i dobrych praktyk, a także z ogólnopolskimi organizacjami wspierającymi; jeździliśmy na szkolenia i wizyty studyjne. niedługo ERKON wyrósł na lidera całej elbląskiej pozarządówki. Napisaliśmy pierwszy w naszym środowisku wniosek o dotację z funduszy zagranicznych. Był to projekt na biuro koordynatora organizacji pozarządowych, finansowany z Funduszu PHARE. W ramach tego projektu Zarząd ERKON zatrudnił jako koordynatora młodego dziennikarza, Arkadiusza Jachimowicza, wydzielając mu kąt w biurze Konsultanta z jednym biurkiem i półką na dokumenty. Projekt trafił w dziesiątkę: przy biurku Arkadiusza pojawiało się coraz więcej interesantów. W obliczu zagrożenia, iż wspieranie rozwoju ruchu pozarządowego zdominuje działalność Rady, odsuwając na bok jej adekwatną misję, powstał pomysł utworzenia osobnego stowarzyszenia wspierającego elbląski III sektor, złożonego z doświadczonych liderów. Tak narodziło się Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych, na które ERKON scedował umowę z PHARE.
Pierwsze miejskie programy na rzecz osób z niepełnosprawnościami
Jednocześnie członkowie Rady pracowali nad programem na rzecz osób niepełnosprawnych w Elblągu. Za najważniejsze wspólne problemy osób niepełnosprawnych Rada uznała brak dostępu dzieci niepełnosprawnych do publicznej edukacji oraz bariery architektoniczne i urbanistyczne w obiektach publicznych. Z inicjatywy naszej organizacji, we współpracy z Urzędem Miejskim powstał istotny projekt uchwały Rady Miejskiej, która zapoczątkowała działania mające zapewnić niepełnosprawnym elblążanom równy dostęp do edukacji, kultury, rynku pracy i możliwość uczestnictwa w życiu społecznym miasta. Na specjalnej sesji w dniu 20 maja 1993 r., poświęconej sprawom osób niepełnosprawnych, którą otworzył pokaz filmu „Moja lewa stopa”, przyjęta została uchwała, w której było zapisane:
W celu poprawy warunków życia osób niepełnosprawnych w mieście Elblągu – uchwala się:
§1 Zobowiązuje się Zarząd Miasta Elbląga do opracowania programu integracji dzieci i młodzieży w szkołach i przedszkolach samorządowych przedstawienia Radzie Miejskiej – w terminie do dnia 30 czerwca 1993r.
§2 Zobowiązuje się Zarząd Miasta Elbląga do opracowania programu likwidacji barier dla osób niepełnosprawnych w obiektach publicznych i w środkach komunikacji miejskiej i przedstawienia Radzie Miejskiej – w terminie do dnia 30 września 1993 r
§3 Uchwała wchodzi w życie dniem ogłoszenia.
Fot. archiwum redakcjiUchwała została zrealizowana 2 września. Rada Miejska uchwaliła „Program integracji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w szkołach i przedszkolach samorządowych”. Motto programu brzmiało: „Jeśli otrzymałeś więcej niż inni w talentach, w wydajności pracy, w sukcesach, w pięknym dzieciństwie, nie wolno ci tego przyjmować jako czegoś oczywistego. Ten, kto doznaje dobra w życiu, powinien się czuć powołany do poświęceń celem łagodzenia cierpień innych” (Albert Schweitzer). Jako podstawy prawne przyjęto Konwencję Praw Dziecka z dnia 9.02.1989 r. ratyfikowaną przez Rząd RP 21.09.1990 oraz ustalenia Światowej Konferencji w Tajlandii 9.03.1990 r., również przyjęte przez Polskę, które nakładały obowiązek zapewnienia każdemu dziecku w Polsce edukacji na odpowiednim dla niego poziomie. Po raz pierwszy użyto terminu „dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”. Program zawiera podstawowe standardy, jakie powinna spełniać klasa (oddział) integracyjna. Zaproponowano sieć szkół i przedszkoli z klasami (oddziałami) integracyjnymi na terenie miasta, rozmieszczoną w poszczególnych dzielnicach miasta. Znalazły się tu: SP nr 6, nr 9, nr 8, nr 20, nr 14, nr 12 oraz przedszkola: nr 31, nr 28, nr 5, nr 15, nr 18, Przedszkole Specjalne. Wyliczone i wycenione zostały potrzeby dostosowania tych placówek do proponowanych standardów w zakresie kadry, przystosowania lokali i wyposażenia. Wyliczono, iż łączny koszt wyniesie 9,84 mld zł. Założono, iż ze względu na wysokie koszty, program wdrażany będzie stopniowo, zaczynając od 2-3 placówek. W programie podane też zostały dane statystyczne dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych wg stanu na dzień 30.06.1993. Było to 102 dzieci w wieku 3-6 lat oraz 87 w wieku 7-15 lat. Program został przez Radę Miejską przyjęty. Ustalono ponadto, iż w roku szkolnym 1993/1994 przystosowana zostanie SP nr 6.
„Program likwidacji barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w obiektach publicznych i komunikacji miejskiej” przyjęty został przez Radę Miejską na sesji w dniu 25 listopada 1993 r. Zakładał wykonanie podjazdów we wszystkich przychodniach zdrowia, bibliotekach, budynku ZUS, Urzędzie Wojewódzkim, Biurze Pracy, Przychodni Rehabilitacyjnej „Krasnal”, na dworcu, do pływalni miejskiej, budynku Fundacji im. Matki Teresy z Kalkuty, w ciągu dla pieszych na ul. 1 Maja, budowę kładki dla pieszych na ul. Lotniczej z ruchomymi schodami, obniżenie krawężników na przejściach dla pieszych. Program był wieloletni, załączony harmonogram na rok 1994 zakładał zakup 5 autobusów niskopodłogowych, likwidację barier architektonicznych w Elbląskim Ośrodku Kultury i w hali sportowej Atletikon, a także zawierał wykaz chodników i przejść dla pieszych, na których miały być w pierwszej kolejności obniżone krawężniki. 30 grudnia odbyła się prezentacja niskopodłogowych autobusów: marki Scania oraz marki DAB.
Kolejną inicjatywą ERKON pod przewodnictwem Karola Kowzana było utworzenie Miejskiego Centrum Rehabilitacji. ERKON złożył wniosek w tej sprawie do Prezydenta Miasta, znalazł też i polecił Prezydentowi obiekt, który można było przeznaczyć na ten cel. Był to niedokończony i niezagospodarowany budynek przy ul. Królewieckiej, budowany przez Spółdzielnię „Wolność”, która z powodu braku funduszy gotowa była z niego zrezygnować. Realizacja tego pomysłu trwała kilka lat, wymagała zdobycia wielu zwolenników i poparcia kolejnych władz miasta, ale została uwieńczona sukcesem.
Tydzień Osób Niepełnosprawnych
Kolejną inicjatywą, której autorem był Karol Kowzan, była organizacja w 1993 r. obchodów Europejskiego Tygodnia Walki o Równe Prawa i z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych.
W pierwsze obchody Tygodnia włączyła się Rada Miejska. Na sesji Rady w ramach tych obchodów odczytany został przez Wiceprzewodniczącego Rady – Tadeusza Sikorskiego – „Apel niepełnosprawnych do Władz i Społeczeństwa”, a także wręczone zostały dyplomy, przyznane przez ERKON za likwidację barier architektonicznych, w ramach konkursu „Przyjaciel Niepełnosprawnych” (o pierwszych laureatach tego konkursu piszemy w dalszej części tekstu).
Zaplanowany z rozmachem cykl imprez, spotkań, konferencji organizowanych przez różne stowarzyszenia, fundacje, placówki i instytucje zajmujące się osobami niepełnosprawnymi miał na celu zwrócenie uwagi nie tylko na problemy osób niepełnosprawnych, ale także na ich możliwości i osiągnięcia oraz potrzebę uczestniczenia w życiu społecznym. Tydzień stał się też okazją do poznania się ludzi zaangażowanych w tę działalność i nawiązania współpracy.
Obchody organizowane są od tamtej pory nieprzerwanie co roku, pod skróconą nazwą Tydzień Osób Niepełnosprawnych i stały się już elbląską tradycją.
Razem z Tobą
Niezwykle istotną i w owym czasie niezaspokajaną potrzebą stała się informacja – wielokierunkowa, trafiająca gwałtownie do zainteresowanych. Dyskutowaliśmy o tym wielokrotnie; i na jednym ze spotkań w szerszym gronie, w 1996 r., pracujący z młodzieżą niepełnosprawną w Młodzieżowym Domu Kultury Edmund Kozłowski wystąpił z propozycją wydawania biuletynu informacyjnego.
Na zdjęciu Teresa Bocheńska i Edmund KozłowskiPomysł został przyjęty, na tym samym spotkaniu powstał społeczny zespół redakcyjny biuletynu: redaktor naczelny – Edmund Kozłowski, dziennikarze: Elżbieta Szczesiul-Cieślak, Teresa Bocheńska, Ewa Sprawka. Pierwsze numery biuletynu, jeszcze bez tytułu, były czterostronicowe. Następne, już pod tytułem „Razem z Tobą”, dzięki przychylności ówczesnego wiceprezydenta Jerzego Müllera, były ośmiostronicowe, drukowane na kserokopiarce w Urzędzie Miejskim w ilości kilkuset sztuk. Biuletyn, kolportowany był bezpłatnie do organizacji, placówek pomocy społecznej i służby zdrowia. Zawierał bieżące informacje i porady, felietony i artykuły problemowe, prezentację twórczości osób niepełnosprawnych – i gwałtownie zyskał popularność. W 2004 r. gazeta zyskała wersję internetową. Dobra strona osób niepełnosprawnych www.razemztoba.pl, oprócz artykułów drukowanych w miesięczniku, zawiera aktualne informacje o ważnych wydarzeniach w regionie, z zakresu spraw społecznych, kultury, zmian w prawie państwowym i lokalnym, i inne.
Po wyjeździe pana Edmunda z Elbląga Redaktorem Naczelnym „Razem z Tobą” została Elżbieta Szczesiul-Cieślak. Pod jej kierownictwem gazeta przekształciła się w miesięcznik społeczno-kulturalny, ceniony nie tylko w środowisku osób niepełnosprawnych, ale i zdrowych. Pani Elżbieta kierowała gazetą do emerytury, a jej następcą został Rafał Sułek.
W okresie funkcjonowania w Elblągu Radia BIS nadawane były audycje „Razem z Tobą na antenie”.
Pan Edmund Kozłowski był również pomysłodawcą konkursu „Przyjaciel Niepełnosprawnych”, wyłaniającego obiekty publiczne bez barier architektonicznych. Takich obiektów w latach 90-tych było kilka i łatwo było wskazać laureatów konkursu. W I edycji konkursu dyplomy przyznane zostały czterem osobom: Markowi Tarnowskiemu – dyrektorowi Spółki ELZAM (za „Delikatesy” przy ul. Kowalskiej), Danucie Jakubowicz – właścicielce kwiaciarni „Azalia” przy ul. 12 Lutego, Ryszardowi Stradał – prezesowi PSS „Społem”, Barbarze i Czesławowi Wolskim – właścicielom „Delikatesów” przy ul. Botomskiej. Dyplomy wręczali: Karol Kowzan, Henryk Biskupski i Teresa Bocheńska.
Tytuł ten przyznawany był także osobom i instytucjom „za szczególną pomoc osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom”.
Pośrednictwo pracy
Po transformacji dominującym problemem społecznym stawało się bezrobocie. Osoby niepełnosprawne miały szansę na pracę tylko w spółdzielniach inwalidów, które miały ograniczoną ilość miejsc pracy. Umożliwienie osobom niepełnosprawnym wejścia na rynek pracy stało się jednym z najważniejszych działań ERKON, głównie dzięki Ewie Sprawce, która podjęcie pracy uważała za cel całego procesu rehabilitacji zawodowej i społecznej. Ewa opierała się na własnych doświadczeniach, sama będąc osobą niepełnosprawną doskonale rozumiała, jak ważna dla tych osób jest praca zawodowa; podnosi poczucie własnej wartości, daje też niezależność ekonomiczną i pozwala wyjść na otwarty świat z getta, którym często staje się dom, ograniczony do najbliższej rodziny i niewielu przyjaciół. Dzięki jej staraniom w ERKON-ie utworzona została agencja pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych. Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych została wpisana do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia jako:
– agencja pośrednictwa pracy w zakresie pośrednictwa pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej pod numerem 617/1a,
-agencja poradnictwa zawodowego pod numerem 617/4,
– agencja doradztwa personalnego pod numerem 617/2.
Okazało się, iż jest to „strzał w dziesiątkę”. Agencja prowadzona przez ERKON okazała się o wiele bardziej skuteczna niż instytucje państwowe, a z jej usług korzystało coraz więcej osób. Rada Konsultacyjna była jedyną w mieście organizacją, która zajmowała się pośrednictwem pracy dla osób niepełnosprawnych i ten kierunek działań z czasem zdominował działalność ERKON. Dziś są to innowacyjne projekty finansowane z funduszy unijnych i PFRON, dzięki którym kilkadziesiąt osób rocznie uzyskuje pracę i powstają wysoko oceniane modele zatrudnienia wspomaganego.
Uniwersytet Trzeciego Wieku i Osób Niepełnosprawnych
Ewa Sprawka była także inicjatorką utworzenia Uniwersytetu III Wieku i Osób Niepełnosprawnych. Uniwersytety takie działały już w Polsce, a w naszym biurze pojawiało się wiele osób starszych, które chciały żyć aktywnie. Uniwersytet był najlepszym sposobem na interesujące życie, realizację zainteresowań i pasji, na które wcześniej nie było czasu, utrzymanie dobrej kondycji intelektualnej, fizycznej i psychicznej. W Elblągu zaczął funkcjonować w 1999 r. pod nazwą „Wszechnica”. Miejscem działalności Wszechnicy był Ośrodek Czytelnictwa Niepełnosprawnych przy ulicy Słonecznej. Pierwszym kierownikiem był Grzegorz Bartnicki. Nazwa, a także sama formuła inicjatywy została gwałtownie zmieniona na Uniwersytet Trzeciego Wieku i Osób Niepełnosprawnych. Nowym dyrektorem została Iwona Orężak, która pełni tę funkcję do dzisiaj. W 2002 roku Iwona Orężak otrzymała nominację do tytułu ,,Elblążanka roku” za propagowanie idei kształcenia ustawicznego wśród osób starszych w Elblągu i prowadzenie UTWiON.
W 2003 roku Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych za projekt Uniwersytet Trzeciego Wieku i Osób Niepełnosprawnych otrzymała nagrodę im. dr Aleksandry Gabrysiak w konkursie na najlepszą inicjatywę organizacji pozarządowej w mieście, organizowanym przez Elbląską Radę Organizacji Pozarządowych. Działalność UTWiON docenił ówczesny prezydent Elbląga Henryk Słonina, który zgodził się podpisać trzyletni kontrakt na jego prowadzenie i był to pierwszy kontrakt zawarty przez władze miasta z organizacją pozarządową. Podpisanie kontraktu poprzedzone zostało wypracowaniem standardów dla uczelni kształcenia ustawicznego, której słuchaczami są seniorzy. Celem i misją UTWiON stało się podnoszenie aktywności fizycznej, psychicznej i intelektualnej seniorów, aby poprawić ich jakość życia. Z czasem Uniwersytet się usamodzielnił i w 2006 r. powołano stowarzyszenie o pełnej nazwie: Uniwersytet Trzeciego Wieku i Osób Niepełnosprawnych w Elblągu, z siedzibą w Elblągu przy ulicy 12 Lutego 5a. 13 listopada 2006 r. stowarzyszenie UTWiON w Elblągu zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.
Zakład Aktywności Zawodowej
Kolejną inicjatywą ERKON stał się Zakład Aktywności Zawodowej. Zakład Aktywności Zawodowej w Elblągu rozpoczął działalność 5 listopada 2004 roku, jego organem założycielskim była Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych. Był kolejną inicjatywą Ewy Sprawki, na rzecz stworzenia miejsc pracy dla osób, dla których nie ma miejsca w zakładach pracy chronionej, a nie są jeszcze w stanie wejść na otwarty rynek pracy. Zakłady Aktywności Zawodowej, dotowane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacyjny Osób Niepełnosprawnych, stanowią kolejne – po warsztatach terapii zawodowej – ogniwo w systemie rehabilitacji zawodowej, której ostatecznym celem jest wprowadzenie osób niepełnosprawnych na otwarty rynek pracy. ZAZ-ów jest w Polsce niewiele, co wynika z bardzo trudnej formy organizacyjnej i skomplikowanego finansowania, a także trudności ze znalezieniem odpowiedniej kadry.
Utworzenie ZAZ wymagało pokonania wielu piętrzących się trudności – prawnych, lokalowych, finansowych. Po wielu staraniach ZAZ powstał w porozumieniu z władzami miasta, które użyczyły i pomogły zaadaptować lokal oraz stały się głównym zleceniodawcą. W elbląskim ZAZ zatrudnienie znalazło 26 osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym oraz w stopniu umiarkowanym w wypadku niepełnosprawności intelektualnej, z Elbląga i okolic, którym Zakład stworzył warunki do aktywności zawodowej i zdobycia kwalifikacji. Razem z obsługą zatrudnionych tu jest 36 osób. Pierwszym kierownikiem ZAZ został Dariusz Wiśniewski, w tej chwili zakładem kieruje Anna Sałacka. Elbląski ZAZ stanowią dwa filary: Jadłodajnia „Elblążanka” oraz Pracownia Wydawniczo – Reklamowa. W Jadłodajni „Elblążanka” zatrudnionych jest 18 osób niepełnosprawnych oraz 3 instruktorów. Głównymi klientami jadłodajni są podopieczni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – osoby dorosłe oraz dzieci i młodzież szkolna. Organizowana jest również obsługa gastronomiczna imprez dla firm, instytucji oraz stowarzyszeń. Jadłodajnia rozpoczynała swoją działalność na rynku, na którym działały już 4 duże firmy o podobnym profilu i wyrobionej marce. Jednak dzięki dużemu zaangażowaniu niepełnosprawnych pracowników oraz instruktorów, a także umiejętnościom szefa kuchni – Dariusza Lipińskiego – jadłodajnia jest w stanie konkurować z innymi firmami. W Pracowni Wydawniczo – Reklamowej zatrudnionych jest dziś 8 osób niepełnosprawnych i 1 instruktor. Pracownia zajmuje się głównie projektowaniem i wykonywaniem materiałów reklamowych (ulotek, wizytówek, szyldów, breloczków, znaczków Quick Button, oklejanie samochodów). Klientami pracowni są stowarzyszenia, instytucje, firmy oraz osoby prywatne. Pracownia posiada bardzo skromne zasoby technologiczne (siedem komputerów z oprogramowaniem, drukarki, kserokopiarkę, ploter do wycinania folii), zaś druk większych zamówień zlecany jest firmie zewnętrznej. Pracownia od niedawna zajmuje się również projektowaniem stron internetowych www. Zakład posiada własną stronę internetową, gdzie prezentuje swoją bogatą ofertę: www. zazerkon.elblag.com.pl
Bank Żywności
W końcu lat 90. rosło bezrobocie, a wraz z nim ubóstwo wielu mieszkańców. Wzorem Europy Zachodniej zaczęły w Polsce powstawać banki żywności, zajmujące się zbieraniem żywności od różnych darczyńców oraz poprzez publiczne zbiórki, a następnie bezpłatnym jej przekazywaniem organizacjom i placówkom prowadzącym dożywianie dzieci, młodzieży, osób bezdomnych oraz organizacjom zajmującym się pomocą osobom ubogim.
W Elblągu pojawił się Marek Borowski – założyciel i prezes Banku Żywności w Olsztynie. Na zebraniu z organizacjami pozarządowymi przedstawił ideę banku, która szczególnie spodobała się w ERKON: środowisko osób niepełnosprawnych jest w dużym stopniu dotknięte ubóstwem. Na Boże Narodzenie 2001 r. odbyła się pierwsza świąteczna zbiórka w sklepach, a w następnym roku z inicjatywy Rady Konsultacyjnej funkcjonował już formalnie Elbląski Bank Żywności jako związek czterech stowarzyszeń. Dziś Bank Żywności w Elblągu jest członkiem Federacji Polskich Banków Żywności, współpracuje z około 50 organizacjami i placówkami z terenu Elbląga i okolicznych powiatów, w samym Elblągu korzysta z jego pomocy około 5,5 tys. podopiecznych MOPS i innych organizacji.
