Drugi dzień maja udało mi się spędzić wraz ze znajomymi z Wydziału Teologicznego na jednodniowym wyjeździe do Warszawy. Ten mój wyjazd stał pod znakiem zapytania, bo jeszcze kilka dni wcześniej leżałam w szpitalu. Na szczęście wszystko wróciło na tyle do normy, iż mogłam sobie pozwolić na takie małe szaleństwo i odpoczynek od szaleństwa ostatnich dni kwietnia.
Głównym punktem naszej wyprawy było zwiedzenie budynku Sejmu i Senatu znajdującego się na ul. Wiejskiej. Jednak zanim to się stało spędziliśmy jakieś 2 godziny na podziwianiu piękna Królewskich Łazienek, a przynajmniej ich części, bo zwiedzenie całości w tak krótkim czasie jest raczej niemożliwe.
Przed wejściem do Łazienek trwała próba przed uroczystościami z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Łazienki Królewskie to pałacowo-ogrodowy zespół w Warszawie założony w XVIII wieku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Od 1960 roku jest to siedziba Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Nazwa ta pochodzi od barakowego pawilonu Łaźni. Został on wzniesiony w końcówce XVII wieku przez Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Stanisław August Poniatowski przebudował go na pałac Na Wyspie.
Samochód należący do samego Marszałka Józefa Piłsudskiego |
Powierzchnia całego kompleksu wynosi ok. 76 ha (dla kontrastu, moja babcia i dziadek mieli 5 ha ziemi uprawnej). Oprócz budynków, pawilonów i wolnostojących rzeźb można w nim zobaczyć też cztery ogrody: Królewski, Romantyczny, Modernistyczny i Chiński. Park został założony na skarpie warszawskiej, co miało duże walory krajobrazowe. Stworzone zostały urozmaicone warunki dla fauny i flory.
W różnych częściach parku wzniesiono niewielkie budynki ogrodowe, które zostały zaprojektowane przez nadwornych architektów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Obszar parku powiększono od strony zachodniej, a mieszkającą tam ludność przeniesiono do nowej osady nazwanej Nową Wsią.
Stanisław August Poniatowski przebywał w Łazienkach od końca maja do września. Gościł w nich przedstawicieli innych państw, uczonych i literatów. Władca mieszkał w pałacu Na Wyspie, jego rodzina w Białym Domu, wyżsi urzędnicy dworscy w pałacu Myślewickim, a niżsi i służba - w Wielkiej Oficynie. Już wtedy obiekt był dostępny dla publiczności.
Po śmierci ostatniego króla Polski Łazienki przejął jego bratanek - Józef. Od 1801 do 1805 roku w Białym Domu w okresie letnim mieszkał król Francji - Ludwik XVIII. W 1808 roku Belweder został oddany Onufremu Kickiemu, a kilka lat później cały kompleks ogrodowy został sprzedany carowi Aleksandrowi I. W 1818 roku wydzielono Ogród Botaniczny.
Za panowania Romanowów wzniesiono m.in. Świątynię Sybilli, Świątynię Egipską, Koszary Kantonistów i cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Do Łazienek sprowadzono kolekcję drzew egzotycznych, na potrzeby której wzniesiono specjalny pawilon. Jej najważniejszą część stanowił największy w Europie zbiór drzew pomarańczowych (niektóre z nich liczyły 300-400 lat). Niestety, pozostawiona bez opieki na czas I wojny światowej kolekcja drzew pomarańczowych przemarzła już w 1915 roku, a sam pawilon, w którym znajdowały się drzewa, rozebrano po wojnie.
Wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości, Łazienki będące dawnym mieniem carskim przeszły na Skarb Państwa. Wywiezione przez Rosjan ruchome wyposażenie wróciło w 1921 r na mocy traktatu ryskiego. W 1926 roku odsłonięto znany pomnik Fryderyka Chopina. Rok później wybudowano hipodrom uważany za najpiękniejszy tego typu obiekt w Europie.
We wrześniu 1939 roku kolekcja Państwowych Zbiorów Sztuki została przewieziona do Muzeum Narodowych. Na terenie Łazienek stacjonowało wojsko. W 1940 roku niemieckie władze okupacyjne zarządzili zamknięcie ogrodu dla ludności polskiej. W ostatnich dniach maja 1940 roku wysadzono w powietrze pomnik Chopina. Łazienki przemianowano na Seegarten, a wiele dzieł sztuki wywieziono do rezydencji Hansa Franka w Krzeszowicach. Po upadku powstania warszawskiego Niemcy oblali benzyną wnętrza pałacu Na Wyspie i podpalili je. Pożary zniszczyły też Ermitaż i Starą Kordegardę, zaś Pałac Myślewicki, Biały Dom i Nową Pomarańczarnię zdewastowano. Zniszczone zostały też egzotyczne rośliny hodowane w Starej i Nowej Pomarańczarni oraz uszkodzono niektóre rzeźby na terenie ogrodu.
Od 1959 roku pod odbudowanym pomnikiem Fryderyka Chopina zaczęły być organizowane niedzielne koncerty chopinowskie. W kwietniu 1960 roku w Łazienkach utworzono muzeum, który został oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie. Po zakończeniu odbudowy i urządzenia wnętrz do zwiedzania udostępniono siedem pierwszych odresturowanych sal pałacu Na Wyspie. Na początku lat 70 park został przekazany pod opiekę Miejskiego Przedsiębiorstwa Robót Ogrodniczych. 1995 rok przyniósł przekształcenie Muzeum Narodowego w samodzielną placówkę - Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.
Lata 2012-2025 przyniosły kapitalny remont pałacu Na Wyspie, a także Amfiteatru i Pałacu Myślewickiego wraz z otoczeniem. Z alejek w parku całkowicie usunięto asfalt i zastąpiono go kostką brukową albo nawierzchnią mineralną. W 2018 roku do Muzeum Łazienki Królewskie przyłączono Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa. W związku z pandemią COVID-19 w marcu 2020 roku park wraz ze wszystkimi obiektami został zamknięty do odwołania, czyli 20 kwietnia 2020. W lipcu 2024 roku w wyniku niespotykanej od lat nawałnicy ucierpiało ponad 100 drzew w ogrodach Łazienek oraz elementy małej architektury. W parku znajduje się ok. 40 obiektów, z czego 10 z nich posiada bardzo dużą wartość historyczną i artystyczną. Do parku można wejść przez jedną z 10 bram. Muzeum Łazienki Królewskie należą do Stowarzyszenia Europejskich Rezydencji Królewskich.
Najlepsza ekipa do zwiedzania, czyli kierunek Nauki o Rodzinie |
Właściwie jedynym obiektem, do którego udało nam się wejść i coś zobaczyć była Stara Pomarańczarnia skrywająca różne rzeźby w antycznym stylu. Jednak na wizytę w niej zapraszam Was w następnym wpisie.