1967. "Od Paryża do Paryża": 100-lecie Polski na Letnich Igrzyskach Olimpijskich - Los Angeles 1932

na-sciezkach-codziennosci.blogspot.com 4 miesięcy temu

W naszej sportowej wędrówce przez poszczególne Letnie Igrzyska Olimpijskie z udziałem reprezentantów Polski, docieramy na kontynent Amerykański, a konkretniej do Los Angeles, gdzie odbyły się Igrzyska X Olimpiady. Żadne inne miasto nie starało się o ich organizację. Trwały one od 30 lipca do 14 sierpnia 1932 roku. Impreza została poprzedzona gigantyczną kampanią reklamową, która w połączeniu z wyjątkowym profesjonalizmem organizacyjnym (w tym dokładnym kontrolom) przyniosła gospodarzom 1,3 mln dolarów zysku, a swoim wysokim poziomem organizacyjnym zaskoczyła tak samo zawodników, dziennikarzy, jak i kibiców. Dużą rolę odegrali tutaj gwiazdy Hollywoodu, takie jak Marlena Ditrich i Charlie Chaplin, którzy nieodpłatnie zaangażowali się w promocję wydarzenia. Porządek na obiektach sportowych pilnowany był przez kowboi. Specjalnie na potrzeby igrzysk wybudowano wioskę olimpijską Baldwin Hills, która była wyposażona m.in. w punkty medyczne oraz odnowy biologicznej, jak i liczne miejsca rozrywki. Każda ekipa miała też do dyspozycji sztab tłumaczy i kucharzy. Ze względu na ówczesne zwyczaje amerykańskie w ponad 500 domkach, które znajdowały się na jej terenie zakwaterowano samych mężczyzn. Kobiety startujące w igrzyskach zamieszkały w hotelach oddalonych od wioski o kilka kilometrów. Uczestnicy narzekali również na wszechobecną prohibicję. Wyjątek zrobiono dla Francuzów, którzy upierali się, iż wino jest niezbędnym elementem ich diety. Niedogodnością mogła być też niska frekwencja samych uczestników, na którą wpłynął trwający światowy kryzys ekonomiczny oraz ogólnie wysokie koszty podróży do Kalifornii. Głównym obiektem, na którym rozgrywano igrzyska był stadion Los Angeles Memorial Coliseum. Jego trybuny mogły pomieścić choćby 105 000 widzów. Jest to największy stadion olimpijski w historii igrzysk. Tuż obok powstał 50-metrowy basen, tor kolarski oraz wioślarski. w tej chwili wykorzystany jest jako obiekt należący do Uniwersytetu Południowej Kalifornii.

Ceremonia otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles w 1932 roku

Ceremonia Otwarcia IO miała miejsce 30 lipca. Dokonał jej wiceprezydent USA, Charles Curtis. Przysięgę olimpijską w imieniu sportowców złożył amerykański szermierz, George Calnan (kilka miesięcy później zginął w katastrofie sterowca "Akron"). Podczas tradycyjnej defilady drużyn najgłośniej witano przedstawiciela Chin - Chun Liu Chenga, który po raz pierwszy wniósł flagę tego kraju na stadion olimpijski. Pomimo niewielkiej liczby zawodników (zaledwie 1408) zawody były rozgrywane na wysokim poziomie. Potwierdziło to pobicie 19 rekordów świata oraz 40 rekordów olimpijskich. Jedyny raz w historii przyznano medale olimpijskie w dziedzinie alpinizmu.

Z powodu braku funduszy do Los Angeles wysłano wyselekcjonowaną i doskonale przygotowaną ekipę złożoną z 20 sportowców. 2 lipca na pokład transatlantyku "Puławski" wypływającego z Gdyni w kierunku Ameryki, wsiedli następujący sportowcy reprezentujące takie dyscypliny sportowe, jak:

Lekkoatletyka: Stanisława Walasiewicz, Felicja Schabińska, Jadwiga Wajsówna, Janusz Kusociński, Jerzy Pławczyk, Zygmunt Heljasz, Zygmunt Siedlecki;
Szermierka: Leszek Lubicz-Nycz (szabla), Adam Papee (szabla), Władysław Segda (szabla), Władysław Dobrowolski (szabla), Tadeusz Friedrich (szabla), Marian Suski (szabla);
Wioślarstwo: Henryk Budziński, Jan Krenz - Mikołajczyk, Jerzy Braun, Janusz Ślązak, Jerzy Skolimowski, Edward Kobyliński, Stanisław Urban.

Reprezentacja Polski (stoją od lewej: Tadeusz Friedrich, Jan Mikołajczak, Marian Suski, Władysław Dobrowolski, Janusz Ślązak, Jerzy Braun, Edward Kobyliński, Stanisław Urban, Henryk Budziński. Siedzą od lewej: Zygmunt Siedlecki, Zygmunt Heliasz, Janusz Kusociński i Jerzy Skolimowski)

Chorążym polskiej reprezentacji był wioślarz Janusz Ślęzak. Polacy współzawodniczyli w 3 konkurencjach. I we wszystkich zdobyli medale. Najlepiej wypadli lekkoatleci, którzy zdobyli trzy medale - dwa złote i jeden brązowy. Pierwszy z nich, złoty, zdobył Janusz Kusociński, który w pięknym stylu, pomimo za małych butach, pokonał dystans 10 000 metrów w zaledwie 30 minut, 11 sekund i 4 setnych. Kusociński ustanowił tym samym nowy rekord olimpijski w tej konkurencji. O dobyciu złotego krążka tak mówił na antenie Polskiego Radia:

Stanisława Walasiewicz w 1932 r

Nie zawiodła także Stanisława Walasiewicz. Co prawda w rzucie dyskiem uplasowała się dopiero na 6 miejscu, ale za to w biegu na 100 metrów przekroczyła linię mety jako pierwsza, pokonując Kanadyjkę i Amerykankę. Dystans ten pokonała w 11 sekund i 9 setnych, ustanawiając tym samym rekord świata. Tym sposobem 2 sierpnia na stadionie olimpijskim po raz drugi zabrzmiał "Mazurek Dąbrowskiego".

Tego samego dnia na najniższym stopniu podium stanęła Jadwiga Wajsówna, która we wspomnianym konkursie rzutu dyskiem okazała się lepsza od swojej koleżanki z reprezentacji. Rzucając dysk na odległość 38,74 m. wywalczyła sobie i Polsce brązowy medal.

Tydzień później, 11 sierpnia, drużyna szermierzy (startująca w składzie Adam Papee, Tadeusz Friedrich, Władysław Segda, Leszek Lubicz - Nycz, Władysław Dobrowolski oraz Marian Suski) powtórzyła swój sukces sprzed czterech lat i zdobyła brązowy medal.

Nie zawiedli też nasi wioślarze, którzy 13 sierpnia zdobyli medale we wszystkich konkurencjach, w których startowali. Do dorobku narodowego dorzucili dwa brązowe (zdobyte w konkurencjach dwójka bez sternika oraz czwórka ze sternikiem) oraz jeden srebrny (wywalczony w konkurencji dwójka ze sternikiem).

Drużyna wioślarska

Nie da się ukryć, iż były to jedne z najlepszych Letnich Igrzysk Olimpijskich w historii polskiego olimpizmu. Pomimo tego, iż zmagania sportowe działy się na drugiej stronie świata, a na kibicowanie na żywo mogła sobie pozwolić głównie mieszkająca za oceanem Polonia oraz dziennikarze, którzy znaleźli się w gronie szczęśliwców mogących pozwolić sobie na taką podróż, wiadomości o kolejnych sukcesach naszych sportowców docierały do kraju dosyć szybko. Nic też dziwnego, iż reprezentacja Polski została gorąco powitana zarówno po opuszczeniu statku w Gdyni, jak i po pojawieniu się na dworcu kolejowym w Warszawie.