Naukowcy opublikowali niedawno artykuł, w którym przedstawili wyniki swojego badania dotyczącego zwiększonego ryzyka rozwoju demencji wśród osób z ADHD. Już ich wcześniejszy projekt, będący badaniem retrospektywnym, wykazał związek między demencją z ciałami Lewy’ego (DLB) a wcześniejszymi objawami ADHD.
Badanie to miało jednak swoje ograniczenia, dlatego naukowcy postanowili ponownie ocenić to ryzyko, tym razem wykorzystując obserwacyjne badanie prospektywne.
Demencja a ADHD – badanie
Badanie obserwacyjne miało charakter prospektywny. Oznacza to, iż uczestnicy są w nim obserwowani przez określony czas od momentu rozpoczęcia badania w przyszłość. Badacze gromadzą wyniki na bieżąco. W tym przypadku obserwacja trwała 15 lat.
Badanie retrospektywne, przeprowadzone przez naukowców wcześniej, w odróżnieniu od badania prospektywnego, analizuje dane z przeszłości. W tego typu badaniach uczestnicy są rekrutowani na podstawie istniejących danych, a nie są obserwowani w czasie rzeczywistym.
Uczestnicy w wieku od 45 do 70 lat zostali podzieleni na dwie grupy: badawczą, obejmującą osoby z wcześniej rozpoznanym ADHD, oraz kontrolną, składającą się z osób bez tego rozpoznania. Wszyscy pacjenci zgłosili się na konsultacje lekarskie z powodu zaburzeń funkcji poznawczych lub z uwagi na obciążenia rodzinne związane z tym problemem bądź ADHD.
Podczas pierwszej wizyty uczestników poddano szczegółowej ocenie. Składało się na nią przeprowadzenie badania fizykalnego, obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI) oraz kompleksowego badania neuropsychologicznego. Wizyty kontrolne odbywały się co najmniej raz w roku. W ich trakcie badacze przeprowadzali z pacjentami wywiady mające na celu ocenę funkcji poznawczych oraz ewentualnych zaburzeń neurologicznych. Osoby, u których stwierdzono objawy demencji, poddawani byli następnie szczegółowej ocenie neuropsychologicznej oraz w zależności od przypadku – bardziej specjalistycznym badaniom neurologicznym.
Otępienie z ciałami Lewy’ego – czym jest?
Otępienia z ciałami Lewy’ego (LBD – Lewy body dementias) to grupa postępujących chorób neurodegeneracyjnych. Nazwa tych schorzeń pochodzi od charakterystycznych konglomeratów białka α-synukleiny, nazywanych ciałami Lewy’ego, które odkładają się w mózgu i są najważniejsze dla ich patogenezy. Specjaliści stosunkowo rzadko diagnozują LBD ze względu na trudności w postawieniu rozpoznania klinicznego.
Do głównych objawów otępienia ciałami Lewy’ego należą: zmienne nasilenie zaburzeń funkcji poznawczych, obecność halucynacji wzrokowych oraz objawy zespołu parkinsonowskiego. Charakterystyczne dla LBD są także zaburzenia autonomiczne, takie jak spadki ciśnienia tętniczego prowadzące do omdleń, zaparcia oraz nietrzymanie moczu.
Otępienie z ciałami Lewy’ego u osób z ADHD
Naukowcy stwierdzili istotnie wyższą częstość występowania demencji w grupie osób z ADHD w porównaniu do grupy bez tego rozpoznania. Aż 87,1% osób, u których podczas obserwacji rozwinęła się demencja, pochodziło z grupy z rozpoznaniem ADHD.
Na szczególną uwagę w kontekście współchorobowości z ADHD zasługuje otępienie z ciałami Lewy’ego (LBD). Naukowcy odnotowali, iż 95% przypadków tego zaburzenia w trakcie badania wystąpiło wśród osób z ADHD. W tej grupie LBD stanowiło 70,3% wszystkich przypadków demencji.
W opisywanym badaniu najczęściej występującymi formami demencji były choroba Alzheimera oraz otępienie naczyniopochodne, które stanowiły odpowiednio 14,1% i 11,11% wszystkich przypadków demencji w grupie z ADHD. Rozpowszechnienie tych chorób jest zgodne z powszechnie dostępnymi danymi epidemiologicznymi dotyczącymi populacji ogólnej. Są to więc dwie najczęściej występujące na świecie formy demencji. W przypadku tych schorzeń naukowcy nie zaobserwowali istotnych różnic w porównaniu z grupą osób bez ADHD.
Wnioski naukowców są istotne dla osób z ADHD
Analiza badania wykazała, iż ADHD istotnie wiąże się z przejściem w demencję w trakcie okresu obserwacji.
Autorzy zaznaczają jednak, iż projekt miał swoje ograniczenia. Wśród nich wymieniają relatywnie małą grupę badawczą oraz brak potwierdzenia anatomii patologicznej dla przypadków. W związku z tym naukowcy podkreślają konieczność przeprowadzenia dalszych badań w celu ustalenia mechanizmów leżących u podstaw istniejącej zależności między rozwojem demencji a występowaniem ADHD. Dokładniejsza wiedza na ten temat jest niezwykle istotna. Może w przyszłości prowadzić do opracowania skutecznych środków zapobiegawczych w zakresie różnych form demencji u osób z ADHD.
