Lawinowo rośnie liczba oszustw wymierzonych w polskich seniorów, których sprawcy coraz częściej podszywają się pod pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych instytucji państwowych.
Fot. Warszawa w Pigułce
Wyrafinowane metody psychologicznej manipulacji stosowane przez cyberprzestępców, którzy wykorzystują komunikatory internetowe, fałszywe wiadomości elektroniczne, wizyty domowe oraz spreparowane profile w mediach społecznościowych, nie tylko wyrządzają bezpośrednie szkody finansowe swoim ofiarom, ale również fundamentalnie zmieniają sposób, w jaki seniorzy postrzegają świat cyfrowy oraz instytucje publiczne, tworząc atmosferę permanentnego lęku oraz podejrzliwości, która może wpłynąć na ich gotowość do korzystania z nowoczesnych usług oraz uczestnictwa w życiu społecznym.
Społeczne konsekwencje tej fali oszustw wymierzonych w starsze pokolenie manifestują się przede wszystkim w postaci głębokiej erozji zaufania seniorów do wszelkich form komunikacji elektronicznej, co może prowadzić do ich stopniowej izolacji cyfrowej oraz wykluczenia z coraz bardziej zdigitalizowanych usług publicznych i prywatnych. Starsi Polacy, którzy padli ofiarą oszustów lub słyszeli o takich przypadkach w swoim otoczeniu, mogą rozwijać chroniczny lęk przed korzystaniem z internetu, bankowości elektronicznej czy platform rządowych, co nie tylko ogranicza ich dostęp do podstawowych usług, ale również pogłębia przepaść cyfrową między pokoleniami oraz może prowadzić do ich marginalizacji społecznej w świecie coraz bardziej zależnym od technologii.
Relacje międzypokoleniowe w polskich rodzinach mogą ulec znaczącym zniekształceniom w wyniku rosnącej nieufności seniorów wobec wszystkich form nowoczesnej komunikacji, ponieważ starsi rodzice oraz dziadkowie mogą zacząć podejrzewać choćby swoich najbliższych o próby manipulacji gdy ci próbują zachęcić ich do korzystania z technologii lub pomagać w załatwianiu spraw przez internet. Ta podejrzliwość może prowadzić do napięć rodzinnych oraz frustracji młodszych pokoleń, które mogą czuć się bezradne wobec niechęci swoich starszych krewnych do korzystania z rozwiązań technologicznych, co może wpływać na jakość relacji rodzinnych oraz gotowość młodych ludzi do sprawowania opieki nad starzejącymi się rodzicami.
Psychologiczne skutki bycia celem oszustów lub choćby tylko świadomości zagrożenia mogą być szczególnie dotkliwe dla osób starszych, które często charakteryzują się większą wrażliwością na stres oraz trudnościami w adaptacji do gwałtownie zmieniającego się środowiska technologicznego. Seniorzy mogą rozwijać przewlekły lęk przed kontaktem z nieznajomymi, paranoidalne myślenie oraz nadmierną podejrzliwość wobec wszelkich prób kontaktu ze strony instytucji, co może prowadzić do ich społecznej izolacji oraz rezygnacji z korzystania z usług, do których mają prawo. Ten stan chronicznego stresu może negatywnie wpływać na ich zdrowie psychiczne oraz fizyczne, prowadząc do depresji, zaburzeń lękowych oraz pogorszenia jakości życia.
Funkcjonowanie instytucji publicznych może zostać znacznie utrudnione przez rosnącą nieufność seniorów wobec wszelkich form komunikacji elektronicznej oraz kontaktu zdalnego, co może prowadzić do zwiększonego obciążenia placówek terenowych koniecznością obsługi osób, które odmawiają korzystania z rozwiązań cyfrowych z obawy przed oszustwami. Urzędy mogą doświadczyć wzrostu kosztów obsługi klientów oraz wydłużenia kolejek, ponieważ seniorzy będą preferować osobisty kontakt zamiast szybszych rozwiązań elektronicznych, co może wpływać na efektywność świadczenia usług publicznych oraz zadowolenie wszystkich obywateli.
Społeczne wykluczenie cyfrowe starszego pokolenia może zostać znacznie pogłębione przez strach przed oszustwami, prowadząc do sytuacji, w której seniorzy będą coraz bardziej zależni od pomocy innych osób w załatwianiu podstawowych spraw życiowych, co może wpływać na ich poczucie niezależności oraz godności osobistej. Ta zależność może tworzyć nowe formy relacji władzy wewnątrz rodzin oraz społeczności lokalnych, gdzie osoby posiadające umiejętności cyfrowe mogą zyskiwać kontrolę nad życiem tych, którzy takich umiejętności nie posiadają lub boją się z nich korzystać.
