Złamania u dzieci zwykle spowodowane są upadkami lub zadziałaniem wysokoenergetycznych bodźców, które przenoszą się na tkankę kostną. Warto pamiętać, iż w młodym wieku układ kostny jest znacznie wytrzymalszy i elastyczny, dzięki wysokiej zawartości wody, kwasu hialuronowego i kolagenu. Dzięki temu trudniej o tego typu kontuzję, a jeżeli do niej dojdzie to goi się ona na ogół bez powikłań.
Złamania u dzieci – przyczyny
Kości u dzieci cechują się większą porowatością, przy czym kanały Haversa, w których znajdują się naczynia krwionośne i włókna nerwowe odżywiające kość, zajmują wewnątrz kości dużo mniej miejsca. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się szczeliny złamania podczas urazu. W przeciwieństwie do osób dorosłych, których złamania kości zwykle mają podłoże działania sił rozciągających, u dzieci są to siły ściskające. Do złamań może dojść wskutek upadku z dużej wysokości, uprawiania niebezpiecznych sportów wieku dziecięcego (np. akrobatyka) czy po prostu aktywnego spędzania czasu w świeżym powietrzu. Co więcej, szacuje się, iż aż 70% wszystkich złamań powstaje podczas zajęć niezorganizowanych, gdy dziecko spędza czas samodzielnie.
Złamania u dzieci – rodzaje
Najczęściej pojawiające się i diagnozowane złamania u dzieci w obrębie kończyn górnych to:
- złamanie nadkłykciowe kości ramiennej (typu wyprostnego lub typu zgięciowego) – zwykle u dzieci między 6. a 9. rokiem życia, czego powikłaniem bywa uszkodzenie aparatu więzadłowo-torebkowego stawu barkowo-obojczykowego;
- złamanie trzonów jednej lub obydwu kości przedramienia;
- złamanie zielonej gałązki – podokostnowe, okostna zachowuje swoją ciągłość. Najczęściej lokalizują się w obrębie nasady dalszej kości łokciowej bądź kości promieniowej;
- złamanie okolic nasad dalszych przedramienia, dzielone zgodnie z 5-stopniową skalą Saltera-Harrisa. Najczęściej występują złamania typu II i III;
- złamanie kości łódeczkowatej, czego powikłaniem może być powstanie stawu rzekomego.
Zobacz również: Złamanie Salter-Harris.
Z kolei w przypadku kończyn dolnych, do najczęściej występujących złamań u dzieci należą:
- złamanie kolców biodrowych – są typem złamań awulsyjnych, powstają głównie w okresie dojrzewania;
- złamanie trzonu kości udowej;
- złamanie struktur stawu kolanowego, w tym rzepki oraz wyniosłości międzykłykciowej;
- złamanie trzonu jednej bądź obu kości podudzia.
W praktyce spotkać można złamanie dowolnej kości. Wszystko zależy od rodzaju i intensywności działającej siły.
Diagnostyka złamań u dzieci
Złamania u dzieci diagnozuje się analogicznie jak w przypadku osób dorosłych. Podstawą jest wywiad z rodzicem i dzieckiem, na podstawie którego lekarz dowiaduje się w jaki sposób doszło do kontuzji, czy dzieci zmagają się z chorobami przewlekłymi (np. takimi, które mogłyby zwiększyć łamliwość kości) oraz czy bierze przewlekle leki. Następnie ogląda kontuzjowaną okolicę ciała. zwykle złamaniu towarzyszą silne dolegliwości bólowe, zaczerwienienie i obrzęk, a dziecko nie jest w stanie wykonać ruchów poszkodowaną kończyną.
Młodego pacjenta kieruje się na badania RTG (złoty standard diagnostyki), a niekiedy uzupełniająco również na tomografię komputerową czy USG, aby zaobserwować ewentualne uszkodzenia tkanek miękkich. Na podstawie wyników badań obrazowych wdraża się leczenie optymalne dla rodzaju złamania oraz wieku pacjenta.
Zobacz również: Metoda RICE.
Złamania u dzieci – leczenie
Złamania u dzieci można leczyć zachowawczo lub operacyjnie, choć w przeciwieństwie do osób dorosłych, często wystarczy leczenie zachowawcze. Przykładowo, złamania trzonu kości udowej u dzieci do lat 4 leczy się poprzez założenie gipsu biodrowego w ustawieniu zgięciowym stawu biodrowego, stawu kolanowego i stawu skokowo-goleniowego. Dzieci po zakończonym okresie wzrostu, czyli z zamkniętą chrząstką wzrostową, traktuje się jak osoby dorosłe. Standardem leczenia osób dorosłych w przypadku złamania trzonu kości udowej jest stabilizacja urazu gwoździem blokowym.
Niekiedy, mimo młodego wieku konieczne bywa wykonanie operacji. Ma ona najczęściej miejsce wówczas, gdy doszło do przerwania ciągłości skóry podczas urazu lub złamanie jest wieloodłamowe. Zwłaszcza, gdy odłamy jednocześnie uległy silnemu poprzesuwaniu oraz gdy doszło do wytworzenia się stawu rzekomego.
Rodzaje zespoleń stosowanych u dzieci różnią się od stosowanych u dorosłych ze względu na ciągły wzrost młodego organizmu. Właśnie z tego względu w przypadku dzieci i młodzieży najczęściej wykorzystuje się druty Kirschnera, pręty szpikowe metalowe i tytanowe czy śruby. Płytki znajdują zastosowanie bardzo rzadko. W tej grupie wiekowej zwykle nie pojawiają się problemy ze zrostem kostnym, dlatego też wszelkie zastosowane usztywnienia nie muszą charakteryzować się bezwzględną sztywnością.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, iż wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rusek W., Pop T., Jarochowicz S., Cieplińska E., Glista J. Najczęstsze urazy kończyn górnych i dolnych u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo UR, Rzeszów 2010.
- Wojtkowski J., Sochoń K., Okurowska-Zawada B., Okulczyk K., Kułak W., Zalewska A. Urazy sportowe dzieci i młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.
- Koval K., Zuckerman J., Egol K., Kompendium leczenia złamań, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2012.
