Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej (inaczej: zespół podkradania tętnicy kręgowej) to dolegliwość związana z niedrożnością lub zwężeniem w miejscu odejścia tętnicy podobojczykowej lub w jej części proksymalnej, tuż przed odejściem tętnicy kręgowej. Konsekwencją tego jest odwrócenie przepływu krwi z tętnicy kręgowej do odcinka dystalnego tętnicy podobojczykowej. Problem wiąże się z wystąpieniem różnego rodzaju objawów niewydolności kręgowo-podstawnej.
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną dolegliwości jest znaczne zwężenie tętnicy podobojczykowej w miejscu odejścia od tętnicy kręgowej, ewentualnie w miejscu części bliższej, tuż przed odejściem od tętnicy kręgowej. Znacznie rzadziej (choć nie jest to wykluczone) obserwuje się zwężenie pnia ramienno-głowowego. W tętnicy kręgowej następuje odwrócenie kierunku przepływu krwi, która jest „podkradana” z układu kręgowo-podstawnego i koła tętniczego mózgu, a następnie kierowana do dystalnej części tętnicy podobojczykowej. Zjawisko najczęściej jest konsekwencją miażdżycy, choć może rozwijać się także w efekcie:
- przebytego urazu tej okolicy;
- zespołu żebra szyjnego;
- anomalii naczyniowych;
- zatorów i zakrzepów;
- rozwarstwienia aorty.
Kluczowym czynnikiem ryzyka zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej jest miażdżyca, a także wszystkie inne choroby sercowo-naczyniowe. Uważa się, iż do zwężenia w tętnicy podobojczykowej predysponuje fizjologiczna budowa tych struktur. Kąt między odejściem lewej tętnicy podobojczykowej jest ostry, dlatego zwiększa się turbulentny przepływ krwi i nasila rozwój miażdżycy właśnie w tym miejscu. Dlatego też zespół podkradania przeważnie diagnozuje się po lewej stronie. Schorzenie zwykle dotyczy pacjentów po 50. roku życia, 2-krotnie częściej mężczyzn niż kobiet.
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej – objawy
Objawy wiążą się z niedokrwieniem kończyny górnej bądź z niewydolnością kręgowo-podstawną i tym samym obejmują:
- mrowienie i drętwienie palców;
- znaczny spadek ciśnienia krwi i słabo wyczuwalne tętno w dotkniętej problemem kończynie górnej;
- chromanie przestankowe, czyli dolegliwości bólowe nasilające się podczas wykonywania ruchów kończyną górną;
- zawroty głowy;
- omdlenia;
- oczopląs i różnego rodzaju zaburzenia widzenia;
- zaburzenia równowagi i koordynacji;
- szumy uszne i silne bóle głowy;
- nudności i wymioty;
- problemy z pamięcią.
Jeśli jednocześnie dojdzie do zwężenia tętnicy szyjnej, do obrazu klinicznego mogą dołączyć inne objawy neurologiczne typowe dla tego zespołu. 25% wszystkich pacjentów zgłasza objawy ze strony układu nerwowego.
Stopnie zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej
Biorąc pod uwagę ocenę przepływu krwi w tętnicy kręgowej, wyróżnia się trzy stopnie zespołu podkradania:
- I – zwolnienie dogłowowego przepływu krwi;
- II – przepływ dwufazowy, prawidłowy w fazie rozkurczu i wsteczny w fazie skurczu;
- III – całkowite odwrócenie przepływu krwi.
Parametr ten można ocenić na etapie wykonywania badań diagnostycznych.
Zobacz również: Zespół górnego otworu klatki piersiowej.
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej – diagnostyka
Dolegliwość można podejrzewać już na etapie przeprowadzania wywiadu oraz badania ciśnienia tętniczego i pulsu pacjenta. Do niedawna złotym standardem w diagnostyce była arteriografia, jednak w tej chwili wybiera się mniej inwazyjne i bezpieczniejsze metody, przede wszystkim USG dopplerowskie. To badanie przesiewowe, dlatego dopiero przy niepokojącym wyniku pacjenta kieruje się na arteriografię bądź angio-TK. Podczas diagnostyki szczegółowej należy nie tylko potwierdzić obecność zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej, ale również ustalić miejsce zwężenia naczynia krwionośnego.
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej – leczenie
Zazwyczaj wykonuje się przezskórną angioplastykę z ewentualną implantacją stentu. Wskazaniem do zabiegu jest objawowe zwężenie bądź niedrożność tętnicy podobojczykowej. Co istotne, zabieg powinno się wykonać jak najszybciej, w ciągu 2 tygodni od momentu wystąpienia objawów. Lekarz może zadecydować również o leczeniu farmakologicznym, polegającym na przyjmowaniu kwasu acetylosalicylowego, klopidogrelu, statyn oraz inhibitora konwertazy angiotensyny.
Pacjentom zaleca się regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną (przynajmniej pół godziny dziennie), a także całkowitą rezygnację z palenia papierosów i zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi lub otyłości. Należy unikać produktów spożywczych, które mogłyby nasilać odkładanie się złogów miażdżycowych (głównie nasyconych tłuszczów).
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella - naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rękas-Wójcik A., Kancik E., Prystupa A., Dec M., Kurys-Denis E., Mosiewicz J., Krupski W., Nieprawidłowe odejście lewej tętnicy szyjnej jako przyczyna nawracających omdleń, Family Medicine & Primary Care Review, 2/2013.
- Ciołkowski A., Anatomia odcinka szczytowego tętnicy kręgowej, Warszawa 2012.
- Kozera-Strzelińska D., Zespół podkradania tętnicy kręgowej, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2014.
- Pawlaczyk K., Gabriel M., Zespół podkradania tętnicy kręgowej – pułapki diagnostyczne, Przewodnik Lekarza, 8/2004.
