Niewątpliwie zalety terapii hiperbarycznej są coraz bardziej doceniane przez naukowców i lekarzy. Co więcej, niedawne badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Tel Awiwie potwierdzają jej ogromny potencjał w poprawie umiejętności społecznych i funkcji mózgu u osób w spektrum autyzmu. Terapia w komorze ciśnieniowej okazała się skuteczną metodą poprawy jakości życia osób autystycznych. Jakie są wskazania do leczenia w komorze hiperbarycznej? Jak wyglądał przebieg badania?
Zalety terapii hiperbarycznej
Terapia hiperbaryczna to specyficzna forma leczenia. Polega na przebywaniu w specjalnej komorze, w której jest wyższe ciśnienie atmosferyczne. Na dodatek podaje się pacjentowi 100% tlenu do oddychania. Jest znana ze swoich korzystnych skutków w leczeniu różnych schorzeń i jest uznawana za bezpieczną. Poniżej są pokrótce wymienione i omówione zalety terapii hiperbarycznej. Mianowicie, terapie tlenem stosuje się w:
- Nagłym niedosłuchu. Terapia hiperbaryczna może pomóc w przypadku nagłego niedosłuchu wynikającego z urazu akustycznego lub o nieznanej przyczynie.
- Rekonwalescencji po zabiegach. Po operacjach chirurgicznych i zabiegach medycyny estetycznej terapia hiperbaryczna może wspomóc proces gojenia się tkanek.
- Chorobach zapalnych i autoimmunologicznych.
- Oparzeniach. Wspierając regenerację tkanek, terapia hiperbaryczna może być użyteczna w leczeniu oparzeń.
- Infekcjach bakteryjnych i grzybiczych.
- Silnych migrenach.
- Depresji. Terapia hiperbaryczna może być używana jako dodatkowe wsparcie w leczeniu depresji.
- Boreliozie. W niektórych przypadkach terapia może być stosowana w leczeniu boreliozy.
- Rehabilitacji kardiologicznej i neurologicznej W leczeniu chorób serca, miażdżycy, nadciśnienia oraz w rehabilitacji po udarze niedokrwiennym.
- Chorobach układu nerwowego. Może przynieść korzystne efekty w terapii między innymi autyzmu, ADHD, choroby Alzheimera, Parkinsona czy stwardnienia rozsianego.
- Zaburzeniach układu pokarmowego.
- Chorobie dekompresyjnej. Bez wątpienia terapia hiperbaryczna jest skutecznym leczeniem choroby dekompresyjnej, często spotykanej u nurków.
- Zatruciu tlenkiem węgla. Na zakończenie wspomaganie organizmu po zatruciu tlenkiem węgla to kolejna zaleta terapii hiperbarycznej.
Wskazania do leczenia hiperbarycznego NFZ
Poniżej przedstawiam tabelę, w której wymieniono wskazania do leczenia hiperbarycznego refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
| Tab. 1. Wskazania do leczenia hiperbarycznego refundowane przez NFZ | |
| Jednostki chorobowe o przebiegu ostrym | – choroba dekompresyjna, – zatory gazowe, – zatrucie tlenkiem węgla, – martwicze zakażenie tkanek miękkich (beztlenowe i mieszane), – ostre niedokrwienie tkanek miękkich, – uraz mięśniowo-szkieletowy, – uraz wielonarządowy – zespoły kompartmentalne i następstwa urazów zmiażdżeniowych, – oparzenia termiczne (II stopień > 10% u dzieci i III stopień > 20% u dorosłych), – nagła głuchota idiopatyczna, – głuchota po urazie akustycznym |
| Schorzenia przewlekłe | – popromienne uszkodzenie tkanek i narządów, – zespół stopy cukrzycowej, – zakażenie, martwica kikuta po amputacji, – zapalenie skóry i tkanki podskórnej, – rozlane, złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego, – owrzodzenia odleżynowe, – zapalenie i martwica kości, – przeszczepy skóry zagrożone martwicą, – rekonstrukcja tkanek zagrożona martwicą, zakażenie rany pourazowej, – zapalenie mostka, śródpiersia pooperacyjne, niestabilność mostka, ropnie |
| Źródło: cyt. Paprocki J, Gackowska M, Pawłowska M, Woźniak A. Aktualne zastosowanie hiperbarii tlenowej. Med Rodz 2016; 19: str.219 | |
Warto jednak pamiętać, iż każdy przypadek powinien być rozważany indywidualnie. Oczywiście zalety terapii hiperbarycznej powinny być omówione z odpowiednim specjalistą. W niniejszym artykule chciałabym skupić się na wpływie komory hiperbarycznej na mózg.
Zalety terapii hiperbarycznej w kwestii spektrum autyzmu
Badanie przeprowadzone przez zespół naukowców pod kierunkiem Inbar Fishera i dr. Boaza Baraka wykazało, iż terapia hiperbaryczna może przynieść rewolucyjne korzyści dla osób z autyzmem. Badania przeprowadzono na zwierzętach, co pozwoliło na dogłębne zrozumienie reakcji mózgu na to leczenie.
Naukowcy odkryli, iż przebywanie w komorze ciśnieniowej prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego nerwów, co jest istotnym czynnikiem związanym z autyzmem. Co więcej, redukcja stanu zapalnego w mózgu może przyczynić się do poprawy funkcji poznawczych i zdolności społecznych u osób z autyzmem.
Dodatkowo terapia hiperbaryczna wywołała zwiększenie ekspresji substancji odpowiedzialnych za poprawę dopływu krwi i tlenu do mózgu. To z kolei prowadziło do znaczącej poprawy funkcji mózgu u zwierząt w spektrum.
Poprawa Umiejętności Społecznych
Jednym z kluczowych odkryć było znaczne polepszenie zachowań społecznych u zwierząt z autyzmem, które przeszły terapię w komorze ciśnieniowej. Ponadto wykazywały one zwiększone zainteresowanie interakcjami społecznymi i preferowały spędzanie więcej czasu z innymi zwierzętami.
Naukowcy są zgodni, iż te odkrycia mają ogromne znaczenie kliniczne dla osób w spektrum autyzmu, zarówno tych związanych z genetycznymi przyczynami, jak i innymi. Terapia hiperbaryczna wydaje się nieinwazyjnym i bezpiecznym sposobem poprawy funkcji mózgu i zdolności społecznych, co może przynieść nową nadzieję dla pacjentów i ich rodzin.
Podsumowując, terapia hiperbaryczna zdaje się mieć wiele zalet w poprawie umiejętności społecznych i funkcji mózgu u osób z autyzmem. Odkrycia naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiwie stwarzają nowe możliwości leczenia i rozumienia tej kompleksowej choroby. Wciąż trzeba prowadzić dalsze badania, aby w pełni zrozumieć mechanizmy działania terapii hiperbarycznej. Jednakże już teraz można z optymizmem patrzeć w przyszłość, mając na uwadze potencjał tej terapii dla osób z autyzmem.
Bibliografia:
Paprocki J, Gackowska M, Pawłowska M, Woźniak A. Aktualne zastosowanie hiperbarii tlenowej. Med Rodz 2016; 19: 217-222.
