Zajęcia rewalidacyjne: Ćwiczenia uważności inspirowane wiosną – mindfulness dla uczniów ze spektrum autyzmu

🌱 Jak rozwijać koncentrację, redukować stres i uczyć dzieci świadomego doświadczania otoczenia dzięki prostych, wiosennych ćwiczeń rewalidacyjnych. 💚

Dlaczego mindfulness jest istotny dla uczniów ze spektrum autyzmu?

Uważność (mindfulness) to umiejętność świadomego skupienia się na teraźniejszym momencie – na tym, co dzieje się tu i teraz. Dzieci ze spektrum autyzmu często doświadczają trudności z regulacją emocji, koncentracją i dostosowaniem się do zmian w otoczeniu. Wiosna to idealny czas, aby wprowadzić ćwiczenia mindfulness – budząca się do życia natura, śpiew ptaków i cieplejsze dni stwarzają doskonałe warunki do nauki uważności poprzez angażowanie zmysłów.

Poniżej znajdziesz propozycję inspirujących zajęć rewalidacyjnych, które pomogą uczniom rozwijać uważność i radzić sobie ze stresem.

Scenariusz zajęć rewalidacyjnych: „Uważność inspirowana wiosną”

Cel zajęć:

• Rozwijanie umiejętności koncentracji i skupienia na „tu i teraz”.
• Wzmacnianie świadomości ciała i emocji.
• Redukcja stresu i napięcia poprzez ćwiczenia sensoryczne.
• Nauka relaksacji poprzez uważną obserwację przyrody.

Grupa docelowa:

Dzieci ze spektrum autyzmu w wieku szkolnym, dostosowanie poziomu trudności do indywidualnych potrzeb uczniów.

Czas trwania:

45 minut

Miejsce:

Sala zajęciowa lub teren zielony (jeśli warunki pozwalają).

1. Wprowadzenie – „Wiosna wokół nas” (10 min)

Rozpocznij zajęcia krótką rozmową o wiośnie:

• Jakie zmiany zauważamy w przyrodzie?
• Jakie kolory pojawiają się na drzewach i kwiatach?
• Jakie dźwięki można usłyszeć na dworze?

💡 Ćwiczenie: „Co widzę, co słyszę?”
Nauczyciel prezentuje ilustracje przedstawiające wiosenne krajobrazy. Zadaniem dzieci jest opisanie, co widzą, a następnie zamknięcie oczu i wyobrażenie sobie wiosennego otoczenia.

2. Ćwiczenia oddechowe – „Wdech wiosny” (5 min)

Zachęć dzieci do ćwiczeń oddechowych inspirowanych wiosną:

🌿 Ćwiczenie: „Wiosenny oddech”

• Dzieci wyobrażają sobie, iż wdychają świeże, pachnące powietrze wiosennego poranka (np. zapach kwiatów, trawy).
• Wdech przez nos (licząc do czterech), zatrzymanie powietrza na chwilę, powolny wydech przez usta.

👃 Ćwiczenie: „Zapach wiosny”

• Jeśli jesteście na dworze, dzieci wdychają zapachy otoczenia (np. kwiatów, trawy, ziemi po deszczu).
• W sali można użyć olejków eterycznych o zapachu lawendy, cytrusów lub mięty.

3. Ćwiczenie uważnego słuchania – „Muzyka wiosny” (10 min)

🎵 Ćwiczenie: „Co słyszę wokół siebie?”

• Jeśli jesteście na świeżym powietrzu, dzieci zamykają oczy i wsłuchują się w dźwięki otoczenia: śpiew ptaków, szum liści, odgłosy wiatru.
• W sali można puścić nagrania z dźwiękami natury.

📌 Zadanie: „Dźwiękowe skojarzenia”
Po wysłuchaniu dźwięków uczniowie opisują, co usłyszeli, i próbują określić, jakie emocje w nich wywołały.

4. Ćwiczenie uważnego dotyku – „Zielona ścieżka” (10 min)

🌱 Ćwiczenie: „Dotknij wiosny”

• Dzieci dotykają różnych wiosennych materiałów: miękkiego mchu, świeżych liści, wody, piasku.
• Opisują, jakie to uczucie (np. zimne, miękkie, chropowate).

🚶 Ćwiczenie: „Chodzenie na bosaka” (jeśli to możliwe)

• Dzieci chodzą boso po trawie, piasku lub macie sensorycznej, skupiając się na odczuciach stóp.

5. Uważna obserwacja – „Wiosenne mandale” (10 min)

🎨 Ćwiczenie: „Tworzenie mandali z naturalnych materiałów”

• Dzieci zbierają wiosenne elementy (np. listki, kwiaty, patyczki) i układają z nich mandale.
• Jeśli zajęcia realizowane są w sali, można użyć gotowych obrazków do kolorowania lub układania wzorów.

💡 Refleksja:

• Jakie kolory dominują w mandali?
• Jakie emocje pojawiły się podczas układania?

6. Podsumowanie i relaksacja (5 min)

🧘 Ćwiczenie: „Podróż wiosennym ogrodem” (wizualizacja)

• Dzieci zamykają oczy i słuchają opowieści nauczyciela o wiosennym spacerze po ogrodzie (można użyć relaksacyjnej muzyki).

Podróż wiosennym ogrodem – wizualizacja

Zamknij oczy i wyobraź sobie, iż jesteś w ogrodzie, w którym budzi się wiosna…

Wokół ciebie panuje cisza, przerywana jedynie delikatnym śpiewem ptaków i szumem wiatru muskającego pierwsze zielone listki drzew. Powietrze pachnie wilgotną ziemią, rosą osiadłą na trawie i słodkim aromatem kwitnących kwiatów. Czujesz, jak delikatne promienie słońca ogrzewają twoją twarz, a powiew wiosennego powietrza muska skórę.

Robisz powolny krok na zielonej, miękkiej trawie. Pod twoimi stopami czujesz jej delikatną fakturę, jakby to był puchowy dywan rozpostarty przez naturę. Każdy krok jest lekki i spokojny. Oddychasz głęboko, wdychając wiosenne powietrze, wypełnione zapachem fiołków, narcyzów i rześkiej trawy.

Idziesz ścieżką wśród kwitnących drzew owocowych. Ich gałęzie uginają się pod różowymi i białymi płatkami, które powoli opadają na ziemię, wirując delikatnie na wietrze. Dotykasz jednego z kwiatów – jego płatki są aksamitne i delikatne. Przykładasz go do nosa i wdychasz subtelny, słodki zapach, który wypełnia cię spokojem.

Po chwili dochodzisz do małego strumyka. Woda szemrze cicho, odbijając błękitne niebo. Wkładasz rękę do wody – jest chłodna, ale przyjemna, orzeźwiająca. Siedzisz na brzegu i obserwujesz, jak promienie słońca tańczą na powierzchni, tworząc złote refleksy. Czujesz spokój, jakby czas na chwilę zwolnił.

Słyszysz bzyczenie pszczół, które pracowicie przelatują z kwiatu na kwiat, zbierając nektar. Motyl o niebieskich skrzydłach zatrzymuje się na pobliskim listku, trzepocze delikatnie skrzydłami i unosi się w powietrze, jakby zapraszał cię do dalszej podróży.

Wracasz powoli ścieżką, wdychając zapach wiosny, cieszyć się jej kolorami i dźwiękami. Czujesz w sobie lekkość, spokój i radość. Twój umysł jest wolny od napięć, a serce bije miarowo i spokojnie.

Weź głęboki wdech… powoli wypuść powietrze… I kiedy będziesz gotowy, możesz otworzyć oczy. Witaj z powrotem, wypełniony spokojem i harmonią natury. 🌿

👂 Ćwiczenie: „Jak się teraz czuję?”

• Na zakończenie dzieci dzielą się swoimi odczuciami po zajęciach – czy czują się bardziej zrelaksowane?

Podsumowanie

Ćwiczenia mindfulness inspirowane wiosną pomagają uczniom ze spektrum autyzmu w regulacji emocji, rozwoju świadomości ciała oraz nauce koncentracji. Regularne praktykowanie uważności wspiera rozwój społeczny i emocjonalny, ułatwiając funkcjonowanie w codziennym życiu.

💚 Wprowadzenie prostych ćwiczeń mindfulness do zajęć rewalidacyjnych może być nie tylko wsparciem terapeutycznym, ale także świetnym sposobem na nawiązywanie pozytywnych relacji z otoczeniem.

👉 Jakie inne techniki uważności stosujesz na swoich zajęciach?

Więcej inspirujących i praktycznych artykułów na autyzmwszkole.com 🌱